abbía , prep: abbias,
avia Definition
a bia a = a cara a…, a bia de…, fache a… / èssere abbia a carrela = abbertu in campu, de unu totu
Synonyms e antonyms
cada 1
Sentences
sos coros nostros sunt abbia a su Segnore ◊ sunt annenne abbias de sa domo ◊ isse si movet abbia de s'intrada e deo sigo ifatu ◊ benide a dresta, abbia de sa riba cun nois a su passu ue podet andhare zente bia
Etymon
srd.
Translations
French
vers
English
towards
Spanish
hacia
Italian
vèrso
German
gegen,
nach.
antimalàricu , agt Definition
meighina, cura contra a sa malària
Translations
French
antimalarique
English
antimalarial
Spanish
antipalúdico
Italian
antimalàrico
German
gegen Malaria wirksam.
antiràbbicu , agt Definition
nau de meighina, chi faet bene po curare su rajolu, ma mescamente po no dhu lassare isvilupare (vacinu, innetzione)
Sentences
li ant fatu un'antiràbbica ca l'at mossigadu unu cane
Translations
French
antirabique
English
antirabic
Spanish
antirrábico
Italian
antiràbbico
German
gegen Tollwut wirksam.
càda 1 , prep: cara 1 Definition
cun sa prep. simple a, de, si ponet po inditare sa leada = cara, faci a…; po inditare unu tantu chentza pertzisione
Synonyms e antonyms
abbia,
allada
Idioms
csn:
fiant cad'e centu = fint unos chentu; de cara…(+vrb) = apustis de…, apustis chi…
Sentences
de un'arroca manna ororu de mari su mumusu iat pigau a bolai cad'e su soli ◊ Gesús de pressi s'est incamminau cad'e Cafàrnau ◊ andaus a cad'a Uras! ◊ s'àcua fait sa fuida cad'e mari ◊ labai, si bit unu cuadhu de cad'e bidha arribbendi!
2.
de cara si seus separaus est sutzédiu custu fatu
Translations
French
vers,
environ
English
about
Spanish
hacia
Italian
vèrso,
circa
German
gegen,
ungefähr.
còco , nm Definition
genia de pedra niedha chi apicant a sa cadenita po maia
Synonyms e antonyms
pinnadedhu 1,
sebeste
2.
fit pranghenne chin donzi làcrima che coco, manna goi!
Surnames and Proverbs
smb:
Cocco, Coco
Etymon
srd.
Translations
French
petite bague qu'on porte sur soi,
qui préserve du mauvais œil
English
jet ring against evil eye
Spanish
azabache
Italian
anellino di giavazzo cóntro il malòcchio
German
Gagatring gegen bösen Blick.
còntra , prep, avb, nm: contras,
cronta Definition
foedhu chi inditat sèmpere disacordu, arrealia o àteru chi si oponet, calecuna cosa chi no andhat in agiudu ma antzis tot'àteru (fintzes dannu), e acumpàngiat su foedhu chi depet arrecire sa contrariedade (francu candho est avb.)
Idioms
csn:
andhare c. a unu = pònneresi, essire, faedhare in contràriu; fai su contras a ccn. = rispòndhere, faedhare in contràriu de su chi at nadu ccn.
Sentences
si seis a prima contras de calincunu, perdonai! (Ev)◊ contra a chie la tenes chi ses a irrocos? ◊ dha tengu contra a tui ca mi as fatu arrui! ◊ sa prova est contras a issu
2.
si tue li andhas contra, cussu si agatat solu ◊ totu sa zente li est andhada contra ◊ su pipiu no at tentu su prontu de fai su contras a su babbu e fut abarrau citiu
3.
fui dudosu, de continu pesandhe su proe e su contra
Etymon
ltn.
contra
Translations
French
contre
English
against
Spanish
contra
Italian
cóntro
German
gegen.
titirigósu , agt Definition
chi est ateterau de su fritu, chi sufrit su fritu; si narat de custu puru, chi est forte de fàere ateterare
Synonyms e antonyms
fridorosu,
fritulàntzigu,
titicu
| ctr.
imbaschidu
Etymon
srd.
Translations
French
frileux
English
sensitive to cold
Spanish
friolero
Italian
freddolóso
German
gegen Kälte empfindlich.