camàndhula , nf Definition castàngia (in cobertantza), trobedha, fàula manna, cosa de no crèdere nada fintzes a dannu de unu Synonyms e antonyms caldubba, candonga, falandura, pastòcia / imboju, istibba / brussone, bucicone, ilbrunzigone, pinnegosu, pirríchia, puini, prunzu Sentences sa pitzinna at secau s'impromita cun isteinzos e camàndhulas mantenèndhesi tra s'amorau betzu e su nobu (A.Satta) Etymon spn. Translations French histoire, blague, prétexte English lie Spanish camándula Italian fandònia, pretèsto German Märchen, Ausrede.
contànsia , nf: contàntzia, contàscia, contassa, contàssia Definition contu chi si narat mescamente po istentare is pipios, is piciochedhos, fatu a pentzamentu ma a manera de pàrrere una cosa de abberu / zúchere a ccn. a contassa = a fontomu Synonyms e antonyms contadu, contu, fola, palistória Sentences fit unu creijolu chi creiat a sas contàscias ◊ cada ghirada a bidha de su frade fit unu sero de contàssias pro Bannedhu ◊ sas mammais contant a netas e a nebodes sas contàntzias de sa vida issoro tribbulada Etymon srd. Translations French légende English legend Spanish leyenda Italian leggènda German Märchen.
cóntu , nm Definition cosa chi si narat po giare a ischire, po istentu; cosa chi si cunsiderat a reguardu de calecuna chistione, o de ccn., mescamente cun su significau de arrespetu, de importu / min. contighedhu, contixedhu Synonyms e antonyms contadu, contànsia, chistione, consideru, cuentu, importu, médiu Idioms csn: istèrriri unu c. = comintzare a chistionare de carchi cosa pro si fàghere a sa manu a unu, pro lu cumbínchere, pro li pòdere pedire cosa; ómine, fémina de c. = chi contat, de importu; èssere chin c. = pro cosa, cun motivu; contus de foxili = sos chi si narant passendhe ora caentèndhesi, a sos pisedhos, tantu pro los tratènnere, cosighedhas de pagu importu; c. de risu = contu po arriri; c. b'at! = no mi la contas zusta, mi ses cuendhe carchi cosa; a su c. = istendhe a cantu si contat, a su chi narant; in c. de… = a su postu de…, pro cantu pertocat…; fàghere c. malu = apicai mali is crais, fai contus chi no torrant paris cun is contus de un'àteru; no ischire su c. de leare = no isciri acomenti fai, tènniri dificultadis mannas; dare c. de carchi cosa a ccn. = contare, nàrrere su chi at fatu, dare una nova; circai contus a ccn. = chircare chistiones, pedire cosa; fàghere contu, passai contu de… = pònnere in càrculu, cunsiderare Sentences sos contos no sunt beros ma s'ómine los at imbentaos pro disaogu suo ◊ si cheriat cumpresu, ma chene torrare a contare sos contos contaos dae semper ◊ totu is piciochedhus candu bollint otenni una cosa isterrint su contixedhu…◊ no apo mai crétidu in custos contos de foghile 2. dae minore so faghendhe gherra fastizando in sos contos de amore ◊ a triballare nono, ma in contos de divertimentu za lu agatas cuncordu! ◊ a fàghere sa chirca no sunt contos vostros! ◊ tui ses ammachiada, in contu de fastigiai 3. est istracu, malàidu, male bestidu ma no ndhe faghet contu ◊ su fàmini fiat tropu, cudha crocoriga si fut parta una síndria e no nd'iaus passau contu, si ndi fustis pràndius etotu! ◊ a mie no mi ant chilcadu mai: si cumprendhet chi de me no ndhe ant fatu contu ◊ pro milli francos in prus a chilu no ndhe fato contu, còmporo su matessi! ◊ si ti cheret dòlere sa conca già est chin contu, cun cussu corpu! ◊ a su contu, issos crediant gasi! 4. su babbu fit de contu e benistante 5. unu contu si lu faghiat s'àinu e unu su truvadore ◊ contu malu ti as fatu si pessas chi su chi depes fàghere tue lu fato deo! ◊ no est contu bonu, custu, a fàghere sas cosas semper a duas bias! ◊ fàghedi bene sos contos innantis, no ti ndhe impudes! ◊ no isco prus su contu de mi leare: male est goi e peus est gai! ◊ faghídebbos in contu cantu balanzat cussu, si podet ispèndhere gai meda 6. ite contu ndhe apo a dare a Deu de tanta mala vida chi apo fatu! ◊ ma deo so pensendhe apustis morte ca devo dare sos contos a Deu! (Sotgiu)◊ torro a bidha e ndhe dao contu a sa zustíssia de su chi est capitau 7. in contu de andhare a campu andheit a chircare a unu ◊ in contu de timi m'iant fatu arriri Surnames and Proverbs smb: Contu Translations French compte, considération English tale, consideration, estimation Spanish cuento, consideración Italian raccónto, narrazióne, fiaba, considerazióne, stima German Erzählung, Märchen, Achtung.
faulabbéru , nf Definition contu chi in cobertantza, naendho una fàula o paristória, una cosa fata a pentzamentu, contat su chi est, narat sa beridade Synonyms e antonyms contànsia, contu Translations French conte, fable, histoire, blague English story Spanish cuento Italian fàvola German Fabel, Märchen.
fòla , nf Definition contu, paristória chi si narat mescamente po istentare is piciochedhos, fatu a pentzamentu ma a manera de pàrrere una cosa deabberu Synonyms e antonyms contadu, contànsia, palistória Sentences nonnu poniat in mesu de folas de orcos e bandhidos carchi càntigu sardu ◊ narat custa fola chi sas àlvures tenent un'ànima… Scientific Terminology sntz Translations French conte de fées English fairy tale Spanish cuento Italian fiaba German Märchen.
palistória , nf: paristória Definition genia de contu chi foedhat de fatos e cosas prus che àteru a pentzamentu, fintzes po ammaistrare o giare imparu Synonyms e antonyms contadu, contànsia Sentences narat sa paristória chi in sas lontanas èpocas passadas fis abbitu de fadas (A.Paba)◊ mostres e orcos de sa paristória trement a petus bostru de timória! ◊ sos dischentes ant dimandhau ite cheriat nàrrere cussa paristória de su massaju Etymon grcb. parhistoria Translations French légende, conte, fable English legend, fairy story Spanish leyenda, cuento Italian leggènda, fàvola German Märchen, Legende.