aggrucàda , nf: aggurcata,
aggurgada Definition
su aggrucare; una passada, mescamente lestra, coment'e bolendho bíere o fàere totu e impresse mancari no bene
Synonyms e antonyms
cadrassada,
navaciada
Sentences
un'aggurgada impresse li amus dadu, in binza, nessi pro s'erba prus arta ◊ a cussu líbberu li apo dadu un'aggurgada e prus de una cosa no l'apo lézida ◊ custa no est cosa de dare un'aggurgada, no: cheret fata bene atenta!
Etymon
srd.
Translations
French
travail bâclé
English
hasty operation
Spanish
despachaderas
Italian
operazióne sbrigativa
German
schleunige Arbeit.
aggrucàre , vrb: aggrugare,
aggrugari,
aggurgare,
agrugai,
agrugari Definition
fàere passadas lestras, coment'e po bòlere bídere o fàere totugantu impresse impresse, chentza si tratènnere a dhu fàere bene; fintzes pònnere a grughe, atobiàresi a grughe (nau de camminos, istradas)
Synonyms e antonyms
atraessare,
gruxai
/
navaciare
Sentences
sos corbos bolandhe aggrucant su chelu ◊ apo aggrucau totu su sartu ◊ sa chirca iscientífica at aggrugadu totu s'ispàtziu interplanetàriu cun astronaves e telescópios ◊ aggruco campos e badhes ◊ bi cheret ora petzi pro aggrucare chin s’iscopa cussa betedhe iscala! ◊ nois fimus aggrucandhe a inghíriu de sas cumbessias
2.
debbadas chi mi aggrughe chirchendhe sos chi mancant dae domo!
3.
pagos tzitzones furint aggrugados in sa forredha ◊ in coghina dhue aiat iscannos, botos e linna aggrugada
Etymon
its
ad + cruc(u)lare
Translations
French
fouiller
English
to scour
Spanish
despacharse,
chapucear
Italian
perlustrare,
fare un lavóro in mòdo sbrigativo
German
durchsuchen,
eine schleunige Arbeit machen.
faína , nf Definition
css. cosa o trebballu chi si faet, abberu o a giogu, in bonu o in malu, pentzau prus coment'e atividade útile, su fàere, bistu fintzes coment'e arresurtau, prodotu, òpera
Synonyms e antonyms
afainu,
afare,
afatzendha,
berza,
fainamentu,
impreu,
mungíliu,
òbera,
tarea,
trabàgiu
| ctr.
chistionu,
ciarra
Idioms
csn:
f. a ischina de pisci = zenia de triballu fatu de pàrrere un'ischina de pische; donai, intregai f., pònniri in f. = dare triballu, pònnere a triballare, a fàghere; f. de màniga = isterzu de terra cun asas (brocas, frascus, istangiadas, brúnias, còngius); f. oberta = isterzu de terra largu (scifedhas, discus); f. istangiada = isterzu prus bonu, de colore birde, prus che àteru pro bellesa (brocas pintadas); fai fuedhu e f. = sa nada sa fata; maistru de f. fata = bantaxeri chi fait crei cosa sua su trabballu de is àterus
Sentences
isse traballat s'oro e sa prata e campat dae cussa faina ◊ sa faina tua est a istudiare! ◊ fadei bosatrus, pighedhu, no est faina mia: dèu mi nd'isciacu is manus! ◊ sa faina issoro est s'annúntziu de su regnu de Deus ◊ sos disocupados sunt chentza faina
2.
za l'as fata sa faina, a segare cudha broca!…
Surnames and Proverbs
prb:
faina a su noti bregúngia a dedí ◊ faina de pisedhos alzola de catedhos ◊ is ainas faint is fainas
Etymon
ctl.
faina
Translations
French
activité,
action,
travail
English
activity,
work,
action,
function
Spanish
faena,
trabajo,
tarea,
obra
Italian
attività,
azióne,
lavorìo,
faccènda,
funzióne,
cómpito,
òpera
German
Tätigkeit,
Angelegenheit Funktion,
Rolle,
Arbeit,
Werk.
fatórzu , nm Definition
trebballu, su fàere trebballandho; in calecunu logu dhu narant a un'istràciu po frobbire istrégiu
Synonyms e antonyms
faina,
fatoria,
impreu,
lavoru,
trabàgiu
Etymon
ltn.
*factorium
Translations
French
travail
English
job
Spanish
trabajo
Italian
lavóro
German
Arbeit.
operassiòne, operatziòne, operatziòni , nf Definition
parte de una faina, dónnia síngula atzione, ma fintzes sa faina etotu, mescamente in sensu matématicu (contu, contos de aciúnghere o bogare) e in sensu de tocare sa carena cun ainas a segare e curare calecunu male
Synonyms e antonyms
óperu
Translations
French
opération
English
operation
Spanish
operación
Italian
operazióne
German
Handlung,
Aktion,
Arbeit,
Operation
trabàgiu , nm: trabàgliu,
trabbàlgiu,
trabàlliu,
traballu,
trabballu,
trabbaxu,
travàgliu,
travallu,
trebballu,
tribàgliu triballu,
tribbàgliu,
tribballu,
trivàgliu,
trobàgliu Definition
dónnia e css. faina, su fàere mescamente coment'e atividade contivigiosa, abbista, istudiada po buscare totu su chi serbit a sa vida, po campare, cambiare de istare, èssere o andhare méngius, bínchere su bisóngiu, bistu coment'e impreu no sèmpere discantzosu (e in custu est ctr. de giogu, de divertera); faina o òpera de fàere, su chi su fàere produet, bogat a pígiu, òpera fata; fintzes postu, impreu a contu de ccn.
Synonyms e antonyms
faina,
fatorzu,
impreu,
lavoru
/
òpera
/
,
trivallu cdh. trabàgiu
| ctr.
divertera,
giogu,
spàssiu
Idioms
csn:
a trabballu = a inzotu, cun pelea, azigu; betàresi a su traballu chei s'abe = èssere triballantes meda; t. de giustítzia = faina mala, de fàghere male, dannu, furas e gai; èssiri o arrúiri in t. de giustítzia = fàghere carchi faina mala (es. fura, morte e gai); rebbentai de trabballu = triballare a s'airada, a tropu, crebare a triballu; dí de trabballu = die de fatoriu, chi si triballat (ma fintzas zoronada); a logos, "trabàgliu" est sa màchina de ferrare o ferrajola
Sentences
su triballu chi mi essit mi collo ◊ su trabballu est unu dovere e una fortuna ◊ isse no fritit prus s'ischina a su trivàgliu ◊ fizu meu, istúdia ca su travallu a contu anzenu est pesu mannu! ◊ li andhaiat su trabàgliu che su fumu in ojos ◊ cussu si betat a su traballu che a s'abe de sos casidhos ◊ custus no ndi bollint intendi sa nomanada de trabballu! ◊ su trobàgliu de su pastore est unu bantu pro nois nulvesos ◊ bi ndh'essit de triballu faghindhe cuss'istrada!…
2.
fit mirendhe su trivàgliu de s'aradore ◊ in bidha ant abbertu triballos ◊ Minnia s'iscaringiàt a arriri sentza ndi artziai sa conca de su trabballu
3.
funt un'esércitu is chi ant pérdiu o non tenint traballu ◊ biviat sa família sena de unu trabballu beru, oi fadendi su manorba, cras marrendi ortus allenus
4.
a trabballu pòciu abarrai in pei! ◊ ingunis nci capis a trabballu ◊ chistionat a trabballu ◊ paret chi li costet travallu peri a rispòndhere!
Etymon
srd.
Translations
French
travail
English
work
Spanish
trabajo
Italian
lavóro,
trattaménto
German
Arbeit,
Behandlung.