Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

pulicànu , nm: puliganu Definition tonàgias po bogare dentes Scientific Terminology ans Etymon spn. pulicán Translations French pinces de chirurgien-dentiste English forceps Spanish pinza Italian pinza per estrazióne dentària German Zahnzange.

santacída , nf: santatzida Definition dannu mannu a su bestiàmene, mortu a bochidura o fintzes de maladia mala; carraxu, burdellu mannu cun boghes e tzérrios Synonyms e antonyms degógliu, mortalidade / abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chimentu, intatzida* 2. candho andhaimus a iscola, isetendhe a intrare bi fit sa santatzida: bi naschiat murrunzos, istrampadas, punzos e àteru Translations French massacre d'animaux par vengeance, mortalité English beasts slaughter by revenge or murrain Spanish mortandad de reses Italian strage di béstie per vendétta o moría German Tiermassaker (aus Rache oder Seuche).

soricàrgiu, soricàrju , nm: sorigàgiu, sorigaju, sorigalzu, sorigarzu Definition aparíciu po cassare sórighes fatu coment'e una gabbiedha de filuverru / parare, pònnere su sorigarzu; isparare su s. = tancaresiche de botu Synonyms e antonyms arratera, arratonera, cassadopis, tenedope / ttrs. surigàgiu Sentences su sorigarzu fit paradu, si ch'est isparadu ma de sórighe no ndhe at tentu Etymon srd. Translations French ratière English mousetrap Spanish ratonera Italian tràppola per sórci German Mausefalle.

telàgiu, telàgliu , nm: telaju, telàlgiu, telalzu, telàrgiu, telarju, telarzu, torarzu, trabaxu, tralàrgiu, tralaxu, trallaxi, trauaxu, trebaxu, trelaxu, treraxu, triàrgiu, triaxu, troaxu, trobaxu, trolàrgiu, trolaxu, trollaxu Definition aparatu prus che àteru mannu po fàere tessíngios de tantas genias; in sa mola, duos puntedhos prantaos intraos in sa tónica cun d-una traessa in pitzu po apicare su majolu; s'ossamenta, su carenàrgiu de su cristianu e de un’animale, is crantos o partes principales chi agguantant totu s'arrestu de css. cosa manna formada de diferentes partes (es. màchina, genna)/ genias de telàrgiu (po tèssere): a ispola (a bàtoro antariles o istantaloros, bandhelas, manuntas, regras: su tessíngiu est in paris, is súrbios unu addaesegus (atesu de su tessidore) unu ananti (acanta), arréschios e firmaos cun is piones po poderare istirau su tessíngiu), t. a istoja o prantau (nau deosi ca s'istoja po isterrimentu dha faent apicada): custu telàrgiu est a duas regras, a duos peis e su tessíngiu est de pitzu a bàsciu, is súrbios o bancos unu in artu e unu in bàsciu; partes de su telàrgiu o chi serbint po tèssere: is càscias o iscàssias, su pètene, su litzu, su súrbiu (o bancu), is càlculas, s'ispola, su cannedhu o cannusca, su fustigu, sa canna de gruxi, su stàmini, s'ordidroxu, sa trama, su serradóriu, su faegannedhos, su pindu, is manighedhas, is peis, is tacheris o tacheras o nais cun is intacos Synonyms e antonyms cdh. tilàgiu, ttrs. tiràgiu Idioms csn: parare su t. = pònniri, cuncordai su telàrgiu de dhui pòdiri trabballai; impostare su t. = ammanitzare su materiale postu in su telarzu pro tèssere (imboligare su cotone in sos issulos, intrare sos litzos in sas cannas de sos pètenes); su trolaxu, su trebaxu po ferrai = màchina de ferrare, ue si ponent sos boes a los muntènnere in frimmu pro los ferrare; tènniri su triaxu arrésciu = tènnere unu triballu tasidu, frimmu, èssere chentza fàghere; intrare a su telarzu = ponnirisí a tèssiri in su telàrgiu Sentences abarra, gei no as a tenni su triaxu arrésciu! ◊ su sonu de su telarzu est divressu segunnu su chi tesset ◊ in Nule tessent cun telajos a istoja ◊ est tessendi un'isciallu in su trallaxi ◊ custu sonu fait rima cun cussu de is trobaxus ◊ tengu tiallas fatas a triaxu ◊ Togna teniat su telarzu sempre armadu, faghindhe tapetos 2. su telaju de sa bicicleta fiat totu aggobbau, de comenti seu arrutu Etymon ltn. *telarium Translations French métier à tisser, châssis English loom, frame Spanish telar Italian telàio per tessitura, intelaiatura German Websthul, Rahmen.

trallàtzu , nm Definition odríngiu de trallas po pònnere a unu de punta cun s'àteru Synonyms e antonyms abbisu 1, concivada, transa Translations French complot en vue de semer le désaccord English intrigue Spanish tejemaneje Italian macchinazióne per creare disaccòrdo German Anstiftung.

trinnítu , nm Definition sa sonàgia prus pitica chi si ponet a su bestiàmene (prus che àteru a is angiones) Synonyms e antonyms chícula, tintinnu, tríchili, tringhitu, trinnedhu Scientific Terminology snl Etymon srd. Translations French petit grelot pour agneaux English lamb harness-bell Spanish esquila Italian sonaglino per agnèlli German kleine Schelle.

tzurumbecàre , vrb Definition èssere cun sa conca a tontonadas, lassare orrúere sa conca dormindhosi cicios, tènnere sonnu meda de no poderare sa conca firma Synonyms e antonyms abbiocare, sconchiai, sconcoinai, tzilibbecare, tzinghirinare, tzumbecare Sentences si tzurumbeco subra su piatu diventat sónniu finas su ricatu ◊ bae e corcadiche, chi ses tzurumbechendhe! Etymon srd. Translations French hochement de tête à cause du sommeil English to lose one's head balance for the sleep Spanish cabecear Italian tracollare della tèsta per il sónno German Kippen des Kopfes aus Schlaf.

uceòmu , nm Definition su Zorzi chi si faet a carrasegare; genia de mamutzone po giagarare pigiones Synonyms e antonyms atziomo, bisera, furriadolza, mustagione, pinnatzu 1 Etymon ltn.e ecce homo Translations French épouvantail English puppet, scarecrow Spanish muñeco, espantapájaros Italian fantòccio, spauràcchio per uccèlli German Vogelscheuche.