alidàntza, alidàntzia , nf Definition
genia de fortza, de coràgiu de fàere o nàrrere calecuna cosa / pigai a. = leare tropu ballassa, istare totu a imbérrios, a imbrímbinus, fàghere su barrosu; donai a. = audire, dare corazu
Synonyms e antonyms
àcia,
atrevimentu,
sannia
/
abbaldansa,
balia,
coragi,
iscòcoro
| ctr.
duritu
Sentences
a mesudí fiat arribbau su merixedhu e dèu no tenemu alidantza de dh'acostai ◊ chi pigant cust'alidàntzia, totu is mandronis de sa bidha mi ndi benint a domu! ◊ su pisitu avatu miu non benit mai ca dèu no dhi apu donau alidantza ◊ no dhis donànt alidàntzia e in prus fuant acoraus de sa solidadi
2.
fiat una noti de iscuriu e de alidantza mala (M.Licheri)◊ no nci ant a èssiri prus ierrus aici prenus de alidàntzia chi ti potzant ammarmurai cun orbescidroxus fridus
Translations
French
hardiesse
English
boldness
Spanish
gallardía,
ánimo
Italian
baldanza,
ardire
German
Übermut.
àminu , nm: ànimu Definition
sa fortza, sa volontade chi unu si sentit de àere aintru
Synonyms e antonyms
coragi
Idioms
csn:
dare ànimos bonos (de una cosa o chistione) = fai isperai bèni, donai abetu bellu; tènnere ànimos bonos, ànimu bellu = isperai bèni; bestire à. a unu = pònnere ànimu, animare, dare corazu; batire s'à. a pitu ’e dentes = fai arrennegai meda; Deus ndh'apat s'à. de… = ndhe tenzat piedade; àere in à. de…, chi… = tènniri s'idea, s'intentzioni de…, pentzai chi…; àere in à. una cosa = arregordai una cosa, portaidha in menti; èssiri de pagu à. = birgonzosu, timiditu
Sentences
ànimu, patriotos, a che catzare sos Frantzesos! ◊ si ti abbastat s'ànimu beni a mi tocare! ◊ - E gopai it'ànimu tenit? - Ànimu de cuadhu in fossu! ◊ no mi bastat s'ànimu chi ti conte cussu ◊ in cussu tempus de supuzu políticu, su tropu ànimu at traitu a Méliu (G.Piga)
2.
fit agguantandhe ca su frade li daiat ànimos bonos ◊ sos dutores mi ant dadu ànimos bonos chi tiat sanare ◊ ndhe tenzo bonos ànimos de bi resèssere ◊ apo in ànimu chi totu mi andhet bene
3.
pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu de dentes! (G.Ruju)
4.
no nos dades manc'unu sodhu: Deus ndh'apat s'ànimu de su coghedhiu bostru!
5.
apo in ànimu sas peràulas chi mi at nadu
Etymon
itl.
Translations
French
esprit,
cœur
English
courage
Spanish
ánimo
Italian
ànimo
German
Seele,
Mut.
mutría, mútria , nf Definition
su istare o su si parare mudos; una de is maneras de istare de ànimu, candho alligros e candho tristos, candho de bona gana e candho de mala gana, candho deosi candho deasi, fintzes una genia de arrennegu
Synonyms e antonyms
mudigore,
mudímine,
mutricore
/
mota,
spétzia
/
afuta,
arrennegu
Idioms
csn:
de mútria mala, bona = de ispétzia mala, bona; tèniri o pigai m. = èssiri ammutriau, fai murrus grussus, èssere a murru bocau
Sentences
sa mútria de su Sardu e de Sardigna mai si est fata ne si faghet oro! (P.Giudice Marras)◊ solu s'atítidu de sos rios segat sa mutria de sos montes ◊ dae sas alturas su cucu truncat sa mútria de sas badhes ◊ fint paris murghindhe, ma no faedhaiant: a su mudine de sas arveghes si acumpagnaiat sa mutria de totos duos
2.
a cussizeris e assessores lis falaiat sa mútria: no aggradessiant cussu risu apalas issoro ◊ candho est de mútria mala murrunzat ◊ su binu los at postos de mútria bona ◊ si est rísidu e at postu de mútria bona finas a sos àteros ◊ sa fémina fut a mútria mala po su bisu chi iat fatu
Etymon
itl.
mùtria
Translations
French
bouderie
English
sulkiness
Spanish
talante,
disposición de ánimo
Italian
musonerìa
German
Kopfhängerei.