Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afarratóriu , nm: aferratóriu Definition gherra, aferra aferra a briga Synonyms e antonyms afarradolzu, atzufatóriu, atzufu, bria, burrumuntone, certu, gherra, iscravatóriu Sentences agabbadu s'aferratóriu, mastru Antoni si agateit in manu sa piluca de Pepedhu (G.Addis) Etymon srd. Translations French bagarre English brawl Spanish bronca, altercado Italian baruffa, tafferùglio German Rauferei.

afúta , nf: futa* Definition genia de arrennegu, de fele, de tzacu chi si pigat (o chi si faet pigare) po calecuna cosa chi no praghet; fintzes múngia, pelea Synonyms e antonyms aragoni, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences piènami unu càlighe de abbardente gai mi passat s'afuta! ◊ canno dhis fuit passada s'afuta si fuint postos a caminare ◊ ca no faghiat a essire a campu, a s'afuta betat manu a bochire su porcu ◊ po peus crebu e afuta in su preju de su riscatu ti cherent sos dinaris che depidore issoro ◊ già mi ndhe leo bàtoro de afutas, chena àere arresetu!… 2. da ti l'as leada, oje, s’afuta sena bi pasare nudha!… Translations French dépit English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza German Ärger.

aragòni , nm: arragone Definition sentidu de dispraxere e de arrennegu contra a ccn. o calecuna cosa / ómine de arragone = coragiosu Synonyms e antonyms afuta, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences s'uscieri si ndi fiat prexau cun giaja po s'aragoni chi iat tentu cun s'impiegau ◊ nosu Sardus no ndi teneus de aragoni contras a chini si fait mali ◊ lassadhu isbentiai, ge dhi passat s'aragoni! Surnames and Proverbs smb: Aragoni, Aregoni Translations French dépit, colère English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza, ràbbia German Ärger.

briàre , vrb: brigai, brigare Definition giare unu certu, una briga, nàrrere cosa a unu, pigare a ccn. a tzérrios o cun arrennegu; nàrrere foedhos malos s'unu a s'àteru, tènnere murrúngiu mannu, a boghes e a gherra puru Synonyms e antonyms abbetiae, aciociai, brigociae, certai, ghirtare, irvapiare, iscancamurrare, pabarotare, trilliare Sentences fiant brighendi prima de cummentzai sa riunioni ◊ a briare chin tecus no bi at gustu ◊ cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! ◊ sa mama l'at brigadu, a su pitzinnu, ca fit ora meda in ziru ◊ ci babbu e mama mi brigant tegno passiéncia ◊ aiat brigau s'amigu ca dh'aiat lassau solu ◊ murrunzade ma no bos brighedas!◊ brigadas apare si seis cun sa bighina, chi no dha bio prus in domo tua? 2. dae candho ant brigadu no sunt prus, cussas famíllias, e mancu si faedhant ◊ abbàssiami sas boghes, chi parimus brighendhe! Surnames and Proverbs prb: si unu no cheret duos no brigant Etymon itl. brigare Translations French réprimander, tancer, rabrouer, se disputer, se quereller English to dispute Spanish reprochar, echar la bronca, pelear Italian redarguire, rimbrottare, bisticciare, diverbiare, litigare German ausschelten, streiten.

brigàda , nf Definition su brigare, su certu chi si giaet a unu Synonyms e antonyms aciociada, aciocu, atachizu, bria, certada, certu, ghirta / cdh. briata Etymon srd. Translations French sortie, réprimande, savon English scolding Spanish bronca, reprimenda Italian sfuriata, sgridata German Anschnauzer, Schelte.

chiriellàre , vrb Definition nàrrere chiriellas, brigare a unu, abbarrare a chistionu 2. sa mama si est posta a chiriellare pedindhe de dhi mutire su dotore ◊ sa giustíscia los chiriellet a issos ebbia! Etymon srd. Translations French réprimander English to rebuke Spanish reprender, echar una bronca Italian rampognare German Vorwürfe machen.

disatinàda , nf Synonyms e antonyms ammonestu, bria, certu Etymon srd. Translations French engueulade English telling-off Spanish reprensión, bronca Italian lavata di capo German Rüffel.

frustatzàre , vrb: afrustatzare Definition agiummai coment'e pigare a cropos, in su sensu de giare trummentu a foedhos, brigandho a unu Synonyms e antonyms isballai, istrabatzare, stravaciai Etymon srd. Translations French rudoyer, réprimander English to ill-treat Spanish echar una bronca Italian strapazzare German strapazieren.

trilliàre , vrb Definition giare una briga, pigare a tzérrios Synonyms e antonyms briare, certai, stronciai Sentences prestu, recui a sa faina, imbainajola: già torrat mamma tua a ti trilliare bene! Etymon srd. Translations French reprocher, réprimander sévèrement English to scold Spanish reprochar, echar una bronca Italian rimproverare, sgridare aspraménte German schelten.

tzàca , nf, nm: tzacu Definition múngia de arrennegu, de fele, crepu / tzaca de frebba, de fritu, de sole = callentura forte, fritu meda, sole budhiu Synonyms e antonyms afuta, arràbbiu, arrennegu Sentences aiat iscultadu chena faedhare ma regollinne e ingullinne tzacu ◊ li fuint boltuladas sas istintinas de su tzacu e de sa birigonza ◊ faghimis peus pro bos dare tzacu ◊ soe bidre de su tzacu!◊ fiaus trabballanno a tzaca de sole Translations French dépit English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza German Ärger.