Abbreviations Legenda | Symbols Legend

abbetiàe, abbetiài, abbetiàre, abbetiàri , vrb: betiare, vetiare Definition arrespòndhere, foedhare ancora arrespondhendho contras a su chi narat s'àteru, sighire a foedhare torrandho a nàrrere sa cosa giai nada; prnl., pigaresidha a bétia, annervare Synonyms e antonyms aconchizare, acorrochinare, arrebbecae, atoliai, briare, certai, profidiai, reotare, rempicare, tencinare, tostoinare / achibberare, acroconai, collobbiare, contierrare, inchibberare, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Sentences dh'iat abbetiau: No, tui no mi as a isciacuai mai is peis! ◊ faint unu fillu unu fillastu e nemus porit abbetiai! ◊ no po abbetiai, ma cussus fiant malloredhus, no cruguxonis! ◊ cudhu Fulanu fadiat de sangunau "Marongio" e dèu a abbetiai: "Marongiu!" ◊ su mere de sa tanca abbétiat pro no lia tzèdere, ca cheret cussa puru ◊ e cudha a narri carei, abbetiendu torra: No dhu est! ◊ abbetiendi, sighiant a tzerriai "cafei" cudha cosa chi cafei no fiat ◊ sa filla abbetiàt, ma su babbu no dha creiat etotu 2. abbetiaus chi candu si fuedhant e s'iscriint duas línguas, sunt duas culturas chi si agatant faci apari ◊ ti bollu biri abbetiendidhu in faci! Translations French s'obstiner, s'entêter, objecter English to obstinate, to object Spanish empeñarse, reñir Italian incaponire, replicare, obiettare, altercare German streiten, sich versteifen, einwenden.

briàre , vrb: brigai, brigare Definition giare unu certu, una briga, nàrrere cosa a unu, pigare a ccn. a tzérrios o cun arrennegu; nàrrere foedhos malos s'unu a s'àteru, tènnere murrúngiu mannu, a boghes e a gherra puru Synonyms e antonyms abbetiae, aciociai, brigociae, certai, ghirtare, irvapiare, iscancamurrare, pabarotare, trilliare Sentences fiant brighendi prima de cummentzai sa riunioni ◊ a briare chin tecus no bi at gustu ◊ cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! ◊ sa mama l'at brigadu, a su pitzinnu, ca fit ora meda in ziru ◊ ci babbu e mama mi brigant tegno passiéncia ◊ aiat brigau s'amigu ca dh'aiat lassau solu ◊ murrunzade ma no bos brighedas!◊ brigadas apare si seis cun sa bighina, chi no dha bio prus in domo tua? 2. dae candho ant brigadu no sunt prus, cussas famíllias, e mancu si faedhant ◊ abbàssiami sas boghes, chi parimus brighendhe! Surnames and Proverbs prb: si unu no cheret duos no brigant Etymon itl. brigare Translations French réprimander, tancer, rabrouer, se disputer, se quereller English to dispute Spanish reprochar, echar la bronca, pelear Italian redarguire, rimbrottare, bisticciare, diverbiare, litigare German ausschelten, streiten.

certài , vrb: cheltare, chertare, chestare Definition pigare foedhos s'unu cun s'àteru, foedhare a boghes s'unu contr'a s'àteru; nàrrere foedhos de briga e fintzes de ammeletzu a unu / certai a unu = dare una briga a unu; certai de pari a pari = brigare s'unu cun s'àteru Synonyms e antonyms abbetiae, briare, brigociae, cuntierrare, ghirtare, irvapiare, pabarotare, pletare, trilliare Sentences mairu e mulleri funt sempri certendi: ma poita s'ant a èssi cojaus, si no si podenta biri?! ◊ sas dies mias, duncas, passare las devo chertendhe? ◊ ant certau e arropaus puru si funt 2. dh'iat tzerriau su maistu e dh'iat certau ◊ dèu dha certai sempri, a sorri mia Surnames and Proverbs prb: candu unu non bolit, duus non certant Etymon ltn. certare Translations French se quereller avec qqn., gronder English to quarrel, to scold Spanish pelear, reñir Italian diverbiare, bisticciare, sgridare, redarguire German streiten, schelten.

contierràre , vrb: cundierrare, cuntierrare Definition istare a cuntierra, chistionandho de calecuna cosa ma chentza èssere de acordu, èssere o fàere unu pagu a gherra, a gherrígiu Synonyms e antonyms arremproare, batacollai, matanare / certai, pletare Sentences canno la leat a cundierrare no la finit piús ◊ no si podet cundierrare cun su piús forte ◊ as passadu su tempus contierrendhe cun su tichírriu de sos porcos 2. su cristianu est cuntierradu cun sentidos contràrios Etymon srd. Translations French contester English to deny, to dispute Spanish protestar Italian contestare, disputare, polemizzare German bestreiten, streiten.

peleài, peleàre , vrb: apeliai, peliai Definition pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet Synonyms e antonyms fadiae, ghimallai, matanare, penai, trumentai / apiliare, pedie Sentences o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?! 2. est de diora peliendi po dhi bendi sa domu Etymon spn. Translations French combattre, se fatiguer, demander avec insistance English to fight, to worry oneself, to ask insistently Spanish pelear, pedir con insistencia, instar Italian combàttere, affannarsi, chièdere con insistènza German kämpfen, streiten, sich abmühen, sich ängstigen, um etwas bitten (eindringlich).

perricàre , vrb: pirrighiare Definition istare a perrica, abbarrare foedhandho, o faendho cosa puru, a su tira e tosta, donniunu abbetiandho po s'arrexone sua; andhare conca a pitzu, in pesada Synonyms e antonyms cuntrastare, liticare, pletare / alciare, ampiai, pigare Sentences ite importat perricare? pro chi bates montes apare no lu cunsighis s'intentu (P.Mossa)◊ za ses un'ora perrichendhe chi cheres cussa cosa…: toca, bae e leadila, gai mi lassas in pasu! ◊ mancari perriches, catecantu no lu bogas dai su surcu sou! ◊ no perriches su tortu! 2. dae domo de sa mama fit perricau a un'àtera domo ◊ sa caminera est a petorru e cheret perricada chin passéntzia ◊ no lia fachet prus a perricare sas andhatas de sa cussorja ◊ dae su milli e otighentos novanta oto est perricandhe sas carreras de sa vida (G.Brocca) Etymon srd. Translations French chamailler English to contend Spanish contender, obstinarse Italian contèndere, ostinarsi German streiten, darauf bestehen.

pletàre , vrb: pretai, pretare 1, pretari Definition èssere in pretu, andhare a cricare sa giustítzia; istare a briga, a murrúngiu pretendhendho calecuna cosa / pretare su dortu = pretèndiri de tènniri arrexoni chentza ndi tènniri Synonyms e antonyms certai, curiai, liticare Sentences chie pretat, unu restat in camixa, s'àteru nudu ◊ cussus funt pretendi po is bènis de su babbu 2. su maridu fit pretendhe cun sa muzere ◊ semus sididos in sas funtanas pretendhe s'abba parimus ranas (P.Mereu)◊ cussu est pretendhe a li pagare su muru innanti de bi atacare muru sos de costazu ◊ custa cosa si la sunt pretendhe in medas: totu la cherent! Etymon srd. Translations French se disputer, plaider English to quarrel Spanish litigar, pelear Italian èssere in lite, litigare, contèndere German mit jdm. in Streit geraten, streiten.

«« Search again