Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

assúta , avb, prep: asuta, insuta, suta Definition a sa parte de fundhu de una cosa o de unu logu, sa prus in bàsciu: candho su foedhu est impreau coment'e prep. (cun nm. po inditare logu precisu) arrechedit sa prep. de, ma asuta mia, tua, sua, insoru = suta meu, tou, sou, issoro e totu deasi Synonyms e antonyms afundhu | ctr. asuba, susu Sentences est lómpiu a s'oru de s'atza, s'est incrarau e asuta at apubau perdas e cresuras ◊ custu murrúngiu… abarrit siguru ca asuta asuta dhui depit èssi arruíngiu meda!… 2. dha pongu asuta mia ◊ càstia asuta de sa mesa! ◊ si est firmau asuta de is matas ◊ at allutu su fogu asuta de su cardaxu ◊ fustis a cincu o sescentus metrus asuta de terra, in miniera Etymon srd. Translations French dessous, sous English under Spanish debajo, abajo Italian sótto German unten, unter.

bàsciu , avb, prep: bassu Definition cun sa prep. a inditat logu a manu de fundhu; s'impreat fintzes coment'e prep. / logu de punta a bàsciu = logu in calada; bàsciu su podere, bàsciu sa fidi, bàsciu pena de… = asuta, suta, in podere de…; bàsciu de…, bàsciu chi…, in bàsciu chi… (cun vrb. ind.)= innantis de…; bàsciu su genugu = a manu de suta de su benugru Synonyms e antonyms imbàsciu, giosso | ctr. asuba Sentences immoi nci abàsciu a bàsciu ◊ ancu, si no ses mortu, abberu morzas e de s'inferru che cales a bassu! (L.Marteddu)◊ che los so bidindhe in cudhane bassu ◊ piús a in bàsciu bi at abbas bonas 2. mi furriotada totu su logu cumenti a unu bòtu in logu de punta a bàsciu! 3. Cristos istesit crutzificadu bàsciu su podere de Póntziu Pilatu ◊ bàsciu sa carta de su visurrei iat pótziu oberri un’imprenta in Castedhu ◊ sufrestis medas doloris bàsciu is imperadoris Diocletzianu e Massimilianu ◊ bàsciu is ispétzias de su pani e de su binu, s'eucaristia cuntenit corpus, sànguini, ànima e divinidadi de Cristus 4. bàsciu de bènniri s'ora no dhu podemu fai ◊ bàsciu chi est ora no ti ndi pesis! ◊ in bàsciu chi no t'isciàcuas is manus no papas! Etymon ltn. bassus Translations French dessous, sous English down, under Spanish debajo, abajo Italian giù, sótto German unten, unter (+ Dat.).

caladògia, caladòlza, caladòrgia , nf: caladorza, caladorzu, caladroxa Definition logu, orruga, camminu in calada, chi faet andhandho e abbasciandho Synonyms e antonyms abbasciada, achirradorzu, acirrada, betada, cabada, falada, faladorza | ctr. alciada, pigadorza Sentences cussa est una caladroxa mala ◊ a Sa Caladòrgia in bidha dhi narant aingasi poite dhue tenet una calada manna Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French pente English declivity Spanish bajada, cuesta abajo Italian discésa, pendìo German Abstieg.

covecàdu , pps, agt Definition de covecare; postu a covecu, afacau / atzentu c. = zenia de sinnu / ˆ/ postu in pitzu de una vocale po nàrrere chi benit de duas vocales o síllabbas torradas a una ebbia: itl. accènto circonflèsso (in DitzLcs. postu solu in artu a unu númeru in sensu ordinale fémina) Translations French retourné, renversé English upset Spanish al revés, boca abajo Italian capovòlto German umgestürzt.

cucuruvichídu , nm Definition orrúmbulu chi si faet cun totu sa carena ponendho su cúcuru in terra, faendho su corpus agiummai a lómboru, e giaendho un'ispinta cun is peis a che furriare Synonyms e antonyms cardugúcuru, concurumbedhu, cucurifitu, cucuriscàrgiu, furriagallu, trodhulone Etymon srd. Translations French la tête la première (adv.) English headfirst Spanish cabeza abajo Italian capofitto German kopfüber.

giòssa, giòsso, giòssu , avb, nm: zosso Definition su logu in bàsciu / biajosso, avb. = in bàsciu, in zosso Synonyms e antonyms agiossu, bàsciu, imbàsciu, ingiosso 2. a s'intrada de sa domo issoro bi fit su giosso Surnames and Proverbs smb: (De)iosso, (De)iossos, (De)josso Etymon ltn. deorsum Translations French bas, en bas English down Spanish abajo Italian giù German belästigen, unten (stato), herunter (avvicinamento), hinunter (allontanamento).

imbàsciu , avb Definition in bàsciu Synonyms e antonyms bàsciu, giosso Sentences fit abbaidendhe a imbàsciu dendhe sa manu a sos chi deviant pigare Translations French bas, en bas English down Spanish abajo Italian giù German unten.

zòsso, zòssu , avb: giosso* Definition su logu prus in bàsciu (ma a bortas fintzes solu a sa parte de is peis, es. in su letu): si ponet mescamente cun prep. (a, in, de)chi inditat movimentu o su istare Synonyms e antonyms agiossu, bàsciu, imbàsciu | ctr. asuba Idioms csn: colare totu zosso = passai totu in su tretu a sa parti de asuta, in sa parti prus bàscia de unu logu; falare in z. = calai o ispostai a parti de bàsciu, faci a is peis Sentences so falendhe a zosso ◊ issos che sunt a in zosso e bae e ischi candho ant a pigare! ◊ custa cosa est pro zosso, cussa pro subra 2. faladiche prus in zosso pro ti cuguzare sa conca, in su letu! Translations French bas, en bas English down Spanish abajo Italian giù German unten.