brofàgliu , nm: perfàgliu* Definition orrollu a pinnigas in bestires de fémina, pitzu ricamau, increspau Translations French volant English ledge, tail, trimming Spanish franja, volante Italian falda, balza, guarnizióni di stòffa German Falbel.

cò, còa , nf: coda, cou Definition s'úrtimu tretu de s'ischina, mescamente in d-unos cantu animales sa parte chi abbarrat pendhendho fora de s'ischina; s'úrtima parte, sa de asegus, sa de bàsciu, de una css. cosa mescamente si est longa, pentzada coment'e su contràriu de sa conca o parte de ananti: si narat fintzes de unu tempus chi benit a úrtimu; in sa carena de su cristianu su tretu chi arresurtat, in pitzu, tra is còscias e sa bentre candho unu est ciciu; in cobertantza, sa natura de su mascu / min. coita, coutza / dhue at erbas o partes de un'erba (s'ispiga, s'iscova de su frore) chi ant a númene, coment'e primu elementu, su foedhu coa: coa de gatu, de topi, de cuadhu, de lèpuri, de margiani Synonyms e antonyms úrtimos / daisegus Idioms csn: trotoxai, allorigare sa coa; fàghere de coa = isciamiai sa coa; coa mirrada = coa ritza, pesada tètera a punta in artu; passai sa manu in sa coa a unu = solingare, fàghere s'ala a ccn. iscusèndhelu; zúghere, pònnere, portai sa coa in mesu de ancas, in mesu de perras = tímiri, èssiri timendi, timi timi; coa de argiola = ischivozu, s'úrtimu laore chi abbarrat de collire, mescamente brutu e metzanu; semenare una coa de trigu (o àteru)= seminai un'arroghedhu de terrenu (a trigu, o àteru); leare, zúchere, portai, sètziri a unu in coa, in codas, in cò = leare, pònnere subra de ancas istendhe sétidos; tirai a petz'e coa = tirare a longas, tirai acoa; sa coa est mala a iscroxai = s'úrtima parte de unu triballu, de una chistione, est prus difítzile, prus inzotosa; giúghere a un'animale coa coa = avatu, acanta meda; andai o èssiri coas coas = codiau, a úrtimu; martis de coa = martis de carrasegare; acoa, a part'e coa = apustis; a ora de coa = assassegus, a sa fine de sos contos; ita coa at fatu cussa cosa? = ite fine at fatu?, a inue est dada?; a coa a… = fintzas a, a candho a…, de immoi a…, in totu su tempus, meda, de inoghe a…; "coa de fogu" o "coa de ferru" = zenias de puzones Sentences su cane est faghindhe de coa: depet àere puntadu carchi cosa ◊ boes, àinos e cadhos zughent sa coa longa ◊ sa cou de su burricu est longa 2. zughet sas coas de sa munnedha traza traza ◊ lea su titone a sa coa ca est budhidu! ◊ si est sétidu in coa de carru 3. a fàghere cussa faina che daet a coa (o a coas) de chida, de mese, de annu ◊ est abbarradu a coa ◊ a lassai sa cosa a cò andat mali ◊ a co'a bènnere tue est s'àinu mortu de su risu, irmasionadu! ◊ a co'a fàghere nois bi cheret meda ◊ a co'a tandho amus totu fatu ◊ su pentzamentu de coa est su prus zustu 4. oi biu bussinadas de chini apu portau in cò ◊ sa mama si at leadu su pitzinnu in coa ◊ sa pitzinna si che lassat alleriare de s'anninnia in codas de sa mama 5. a su preitzosu no dhi passis sa manu in sa coa: bollit puntu! ◊ aturas cun sa coa in mesu de perras! ◊ si est fuiu che cani fertu a coa ◊ is fillus no callant a ciorbedhu si su babbu o sa mama dhis narat cosa e s'àteru dhis passat sa manu in sa cò! Surnames and Proverbs smb: Coa, Coas, Coda / prb: mezus conca in domo sua chi no coa in domo anzena Scientific Terminology crn Etymon ltn. coda Translations French queue, giron English tail, lap Spanish cola, rabo, regazo Italian códa, grèmbo German Schwanz, Schoß.

coedòpi , nf Definition coa de topi: calidades diferentes de erba de sa matessi genia nadas deosi ca portant s'ispiga coment'e una coa de sórighe Scientific Terminology rba, Alopecurus bulbosus, Alopecurus pratensis, Phleum pratense, Cynosurus cristatus Etymon srd. Translations French queue de rat English rat tail Spanish cola de zorro, fleo de los prados Italian codolina German Ackerfuchsschwanz.

coítza , nf Definition sa coatza o punta de su foete o de cosas deasi Synonyms e antonyms coàcia / cdh. cuditza Surnames and Proverbs smb: Coizza Translations French petite queue, extrémité English small tail, end Spanish colita Italian pìccola códa, estremità German kleiner Schwanz, Ende.

fardàli , nm: fordali Definition sas coedhas, sa parte prus in bàsciu de sa gunnedha, de sa camisa Synonyms e antonyms bulla, coedha Etymon srd. Translations French basque d'une chemise English tail Spanish faldón Italian falda German Zipfel, Schoß.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definition iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Synonyms e antonyms ischirchinare / iscabbúllere Sentences bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Etymon srd. Translations French frétiller de la queue, se démener English to wag its tail, to squirm Spanish colear, menear, escabullirse Italian scodinzolare, dimenarsi German schwänzeln, sich hin und her bewegen.

muscimúsci , nm: mussimmussi Definition una genia de erba chi narant fintzes bafus de gatu o coa de lèpuri; a logos est su bete o natura de sa fémina, nau in cobertantza Synonyms e antonyms cdh. muscimau Scientific Terminology rba, Lagurus ovatus Etymon srd. Translations French lagure ovale, queue-de-lièvre English hare's tail Spanish cola de conejo Italian piumino German Hasenschwanzgras, Samtgras.

obretàre , vrb: orbetai, orovetai, orvetai, ovretare Definition istare a oretu, a iscoca, fàere sa posta a una cosa o a ccn. po bíere ite faet, a ue andhat o àteru; orivetai est fintzes fàere s'orivetu, s'órulu de unu bestimentu Synonyms e antonyms aorutai, iscocai, oretare, punterare, selentare, selvare / orulare 1 Sentences s'astore est obretandhe carchi terpe ◊ ant orbetau su corou fintzas a candu est essiu ◊ est irfadau de ovretare ◊ luegu mi ant orivetau, cussus 2. portàt unu mantu de orbaci arrúbiu orovetau de birdi Etymon srd. Translations French être en vedette, guetter, suivre English to be on the lookout, to spy, to tail Spanish atalayar, acechar Italian stare in vedétta, spiare, pedinare German Posten stehen, ausspionieren, bespitzeln.

«« Search again