abbentràre , vrb: abbrentare Definition papare, betare a bentre a meda, a tropu, tzatzare; portare su bestiàmene a pàschere, po si tzatzare Synonyms e antonyms abbentruscare, abbidhiai, abbiscarzare, abbuselcare, abbuzare, aelcare, apasterare, atatamacare, imbrentai, mascare, tesciare / atatare Sentences cussu puzone est semper chin su pitu apertu pessandhe a s'abbrentare ◊ ponzesint sa peta e s'abbentresint cun fàmine caninu ◊ su sirbonedhu aiat sutu e si fit abbrentadu ◊ a s’abbentrare est avesu de porcos: su mannicare a serentis est de ómines ◊ si fit meda, de su produtu si ndhe abbrentaiat ca su cummérciu de oe no che fiat! 2. a pitzinnedhu aio duas vacas e andhao dogni die a las abbrentare 3. issu abbrentau a binu e sa famíglia a fàmine! ◊ fimus bene abbrentadas e cuntentas e amus cantau e ballau 4. tue abbrentas sa zente a fàulas! Etymon srd. Translations French se bourrer s'empiffrer, se gaver English to stuff oneself Spanish llenarse, atiborrarse Italian rimpinzarsi German sich vollstopfen.

abberchedhàre , vrb Definition fàere che berchedha (totu bentre), giare a papare o a bufare meda, tzatzare Synonyms e antonyms abbentrare, abbentruscare, abbiscarzare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, imbrentai Sentences tue, dutore, ti abberchedhas: fumas che turcu, màndhigas che boe, bufas e pones fatu a sas munnedhas! ◊ unu grodhe atacat a manigare ua finas a si abberchedhare: si che at fatu sa mata che túmbaru! Etymon srd. Translations French se bourrer, s'empiffrer, se gaver English to stuff oneself Spanish llenarse, atiborrarse Italian rimpinzarsi German sich vollstopfen.

abbidhiài , vrb Definition papare meda, agiummai coment'e bogare su bídhigu, s'imbíligu, de cantu est prena sa bentre Synonyms e antonyms abbentrare, abbentruscare, abbiscarzare, abbrentosicare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai Etymon srd. Translations French se rassasier English to shift oneself Spanish atiborrarse, hartarse Italian satollarsi German sich sättigen.

abbigàre 1 , vrb rfl: abbrigare, abrigare Definition pònnere in aprigu, asuta de calecuna cosa o logu po no pigare bentu, o abba o àteru Synonyms e antonyms aggrundhare, apigai, apogiai, arrundhare, crancare, frànghere, partare Etymon spn. Translations French se protéger, s'abriter English to protect oneself Spanish ampararse, abrigarse Italian ripararsi German Zuflucht suchen.

abbiscarzàre , vrb Definition prènnere bene s'iscàrgiu, papare meda Synonyms e antonyms abbentrare, abbrentosicare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, imbrentai, sgagliubbai Etymon srd. Translations French se bourrer, s'empiffrer, se gaver English to stuff oneself Spanish llenarse, atiborrarse, hartarse Italian rimpinzarsi German sich vollstopfen.

abbudhài, abbudhàre , vrb Definition tzatzare a meda, a tropu (e mescamente nau cun tzacu); púnghere cun calecuna cosa; pèrdere su bonumore / abbudhaisí de sonnu = drommire meda Synonyms e antonyms abbentrare, abbentruscare, abbidhiai, abbiscarzare, abbudagare, abbudhescare, abbuzare, aelcare, imbrentai, intrudhiri / istocagiare / abbudhonadu, annicare, pirmare Sentences si ndhe fit abbudhadu tantu chi su giagadu in su labiolu che fit faladu piús de unu prammu Etymon srd. Translations French se bourrer English to stuff oneself Spanish atiborrar, llenar Italian rimpinzare German vollstopfen.

abbuselcàre, abbusercàre , vrb: abbusescare Definition prènnere sa busériga, betare a bentre, nau po papare o bufare meda Synonyms e antonyms abbentrare, abbentruscare, abbiscarzare, abbudagare, abbuzare, aelcare, atatamacare, imbrentai, sgagliubbai Sentences si ant proendha za si abbusercant! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre ◊ at truvadu su cadhu a sa funtana pro l'abbuselcare de abba ◊ sas tràilas brincaiant a sa mindha a s'abbusescare de ferràina ◊ recueint abbusercados che guntorzos chi torrant dae mortóriu Etymon srd. Translations French se gaver English to stuff oneself Spanish atiborrarse Italian rimpinzarsi German sich vollstopfen.

acalamàre , vrb rfl Definition èssere a assubentu comente est unu currendho, torrare àlidu a pelea Synonyms e antonyms assupai Translations French se fatiguer English to worry oneself Spanish jadear Italian affannarsi German keuchen.

acanenciài , vrb: (a-ca-nen-ci-a-i) Definition su si brivare de sa cosa, istare cun pagu Synonyms e antonyms brevare Sentences mi ndi seu acanenciau dèu po dhu donai a tui! Translations French se priver English to deprive oneself Spanish privarse Italian privarsi German entbehren.

acucài , vrb: acucare 1 Definition coment'e cuare, partare sa conca (cuca), nau in su sensu de si cuare o carragiare fintzes cun totu sa carena, fintzes po si aprigare o pònnere asuta in calecunu logu candho est proendho o faendho àteru tempus malu (acucare a logos nau in su sensu de si incarare) Synonyms e antonyms aciunciulire, acoconare, aconcolai, acuconare, acuculiare / abbuare, afufai, ammacionai, apaltare, apatai, cuerrai, frànghere, istichire | ctr. essire Sentences canno l'intenniat a órulos, si acucaiat in d-unu corrale ◊ in su cozolu su piús asciutu mi acuco in su cabbanu ◊ geo mi acucaia in d-unu corrale tupànnemi sas oricras ◊ fit acucadu, coment'e sempre, addaisegus de calchi logu 2. dogni tantu mi acucai a sa gianna aisetandhe cudhu tedescu 3. si est acucadu dae s'abba Etymon srd. Translations French se blottir English to crouch, to protect oneself Spanish agazaparse, refugiarse Italian accovacciarsi, ripararsi German sich zusammenkauern, Zuflucht suchen.

acumbeniàre , vrb: cumbeniare Definition pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo Synonyms e antonyms acumbenentziare Etymon srd. Translations French doter un appartement de tous les conforts English to have, to provide oneself Spanish regalarse comodidades Italian avére o provvedérsi di tutte le comodità German mit allem Komfort versehen.

addàre , vrb: dae 1 Definition pruschetotu dhu narant de is pipios in su sensu chi si lassant pigare in bratzos fintzes si dhos pigat gente chi no connoschent / addare a ccn. cosa = pentzai, atuai, fai atentzioni a una cosa Sentences custa criadura si addaet: andhat cun chie li porrit sas manos a la leare 2. deo mi aio su contu tiradu: Chissai chi mancu si abbizet de nudha! Invece, belle e maca, bi at addadu! Etymon srd. Translations French se donner English to allow oneself Spanish darse Italian concèdersi German sich überlassen.

afainài, afainàre , vrb Definition istare faendho faina, trebballandho Synonyms e antonyms acositai, afandhentzare, afariare, afracongiai, afraxai, agasonari Sentences si sunt afainados a preparare linna ◊ ego mi depo afainare chin sas cosas de babbu meu Etymon ctl. afainar Translations French s'affairer, s'empresser English to busy oneself Spanish atarearse Italian affaccendarsi German sich viel zu schaffen machen.

afantallài, afantalliài , vrb rfl: afantillai, afentagliai Definition mòvere s'ària a ventàgliu po si fàere friscura; fàere bentu a su fogu po dhu fàere allúere Synonyms e antonyms arrostai, bentallare, ibentulai Sentences abarra firma ca mi afentàglias! ◊ su cani fiat currendi cun is origas chi afantillànt ◊ su sagrestanu pigat s'incenseri, dhu prenit de braxa e incensu e cumintzat a afantillai fadendidhu santzinai Translations French s'éventer English to fan oneself Spanish abanicar, afollar Italian ventagliarsi German sich fächeln.

afarcài , vrb: afracai, afracare 1, afrachiai 1, afrachiare, afrancai, afrancare, fracae, fracai Definition andhare o lòmpere apitzu de unu cun in manos, o cun àtera cosa o fintzes solu a foedhos, a briga, su si betare apitzu de ccn. cun fortza e cun intentzione mala; fintzes acostire po istare prus acanta, nau de persona in bonu Synonyms e antonyms abbrancai, acafai, aciapai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, carrabbusai, trubare, tzurricare / allupiri, atzurrire, botzicare Sentences po no arrui si est afrancau a sa funi ◊ comenti cudhu dh'iat nau s'annomíngiu si dhi fiat afarcau coment'e unu tzurpu ◊ is invitaus si afracant po pigai su postu ◊ su cani si est afracau a mussiai ◊ su lupu afracat s'angioni ◊ mi seo afrachiau a pitzu de cudhu 2. che àbbili mi as afracau! ◊ candu dh'at biu mi dh'at afracau… ndi dhi at nau de dónnia colori! ◊ est istau issu chi mi ch'est afracau a pitzu! 3. comenti at biu su dinai in terra si nc'est afracau ◊ si ndi funt afracaus asusu ◊ cussos funt basadores: comente ti bient ti che afràchiant apitzu a basare! 4. fortzis nontesta ti bolias afracai a mei po ti callentai! Surnames and Proverbs prb: su cani arrabiau si afracat a is cratzonis de su straciau Etymon srd. Translations French s'élancer, se lancer English to rush, to hurl oneself Spanish arrojarse, acometer Italian slanciarsi, avventarsi German sich werfen.

afariàre , vrb Synonyms e antonyms afainai, afandhentzare Etymon srd. Translations French occuper English to busy oneself Spanish atarearse Italian indaffararsi German sich beschäftigen.

afracongiài , vrb Definition su si pònnere a fàere, a trebballare, su istare sèmpere faendho Synonyms e antonyms afainai Etymon srd. Translations French s'empresser avec assiduité English to busy oneself Spanish ajetrear Italian lavorare con assiduità, affaccendarsi German sich beschäftigen.

agiuramentàre , vrb: azuramentare Definition giurare su frassu, fàere o nàrrere su contràriu de su chi s'est giurau Synonyms e antonyms isgiuramentare, ispreurare Sentences si sunt agiuramentados Etymon srd. Translations French se parjurer English to perjure oneself Spanish perjurar Italian spergiurare German falsch schwören.

allupíri , vrb rfl: allupriri, allurpire, allurpiri Definition su si betare che lupu, papare che lupu, aira Synonyms e antonyms afarcai, allupiare 1, botzicare, ingolopire Etymon srd. Translations French se jetter sur la nourriture, se gaver English to throw oneself like a wolf, to gulp down Spanish atracar, hartar Italian avventarsi come un lupo, ingozzarsi German gierig essen.

ammantài, ammantàre , vrb Definition ammontare cun manta (nau de letu), cun bestimentu, cun àteru (nau de sa persona); si narat fintzes de s'aera chi si carràgiat de nues e de su nie candho est niandho e ponendho pígiu / a. unu mutu = fàere is versos de coberimentu Synonyms e antonyms acaparronare, acapotare, acarragiai, acugudhare, acuguzare, cumpannare, imburrussai, imbusciae, incapotai / ammantedhai | ctr. iscucuzare / isclarire, ispalaciae Sentences pro dh'ammantare no portant pannos ◊ si at ammantau is genugus cun sa camisa ◊ is feminedhas tocat a dhas avesai de piticas a si ammantai ◊ pro si ammantare cheret unu pizu de fressada ◊ custa petza coenno si ammantat cun agedu o cun binu 2. is nuis ammantant su celu ◊ su coru est comenti a sa dí: iscurigau e tristu candu si ammantat su soli! ◊ sa pira fit ammantada de frutu ◊ fit frochendhe meda e in pagos minutos at ammantadu su logu ◊ de cantu at própiu meda at ammantau s'istrada de àcua ◊ ammanta su focu! 3. chena conca non faet a cantare mancu unu mutu, ma chena pes non si podet ammantare su mutu etotu!(P.La Croce) Etymon srd. Translations French couvrir, s'envelopper English to cover, to wrap oneself Spanish cubrir, cubrirse Italian coprire, coprirsi German bedecken, sich bedecken.

«« Search again