allardàre, allardiài , vrb Definition
pònnere lardu, ingrassare; istidhigare su lardu allutu a sa petza orrostindho, pònnere fitas de lardu a sa petza coendho; rfl. nau de ccn., su si crèdere meda / allardàresi de una cosa = abantaisí de calincuna cosa
Synonyms e antonyms
illardionare,
ingrassai,
saginai
/
istedhiare,
preutire,
untinare
Etymon
srd.
Translations
French
prendre de l'embonpoint
English
to fatten,
to lard
Spanish
engordar,
mechar
Italian
diventare pìngue,
lardellare
German
dick werden,
spicken.
làdru , nm: laldu,
lardu Definition
pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis
Synonyms e antonyms
grassu
Idioms
csn:
l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda
Sentences
a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri
2.
nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos!
Surnames and Proverbs
smb:
Lardu
Etymon
ltn.
lardum
Translations
French
lard
English
lard
Spanish
lardo,
tocino
Italian
lardo
German
Speck,
Fett.
untinàre , vrb: untzonare Definition
frigare o pònnere ógiu a ccn. cosa: pruschetotu dhu narant po istidhigare cun lardu allutu (preutire) sa petza orrostindhodha
Synonyms e antonyms
allardare,
aungiae,
istedhiare,
preutire,
untzare 1,
utzare
Sentences
sa peta cheret untinada a lardu
2.
su pane untinadu cun ozu de olia e cun d-una paspiada de salipa, arrustidu in sa bràsia, est bonu meda
Etymon
srd.
Translations
French
larder
English
to lard
Spanish
mechar
Italian
lardellare
German
spicken.