ammàchiu , nm Definition cosa o unu chi faet ammachiare de cantu praghet o de cantu est bellu: nau a befa o in cobertantza, su contràriu / tènniri a. po unu = èssere ammachiados, alluscados pro unu Synonyms e antonyms abbaradhamentu, dischíssiu 2. coromeu carigadu, ses un'ammàchiu!… Etymon srd. Translations French enchantement, folie, tocade English madness, spell, infatuation Spanish encanto, chaladura Italian incanto, follía, infatuazióne German Zauber, Wahnsinn, Schwärmerei.
desatínu , nm: disatinu Definition cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se Synonyms e antonyms balossímini, dilbaratu, isabóriu, lochidadi, macheine, tontesa / dannu Sentences su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos 2. ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus! Etymon spn. Translations French bêtise, sottise, vandalisme English inattention, rave, silliness, vandalism Spanish desatino, vandalismo Italian sciocchézza, farnètico, spropòsito, sprolòquio, disattenzióne, vandalismo German Wahnsinn, Unaufmerksamkeit, Wandalismus.
dischíssiu , nm Definition su dischissiare, su issentire, fàere a tropu coment'e ammachiandhosi Synonyms e antonyms ammàchiu, dellíriu, irbariamentu, macheine / ttrs. mancantumu Sentences atentu chi ti ponet in dischíssiu, su pipare! ◊ una pena so sufrindhe chi mi picat a dischíssiu: mi est che seu cussumindhe…◊ mancari pilicanu, mi picant a dischíssiu sas penas de s'amore! ◊ sos puzones sunt piliendhe a dischíssiu ◊ bintos dae sa música a dischíssiu che a sos ursos ballant e s'istentant Etymon spn. desquicio Translations French folie, démence English madness Spanish demencia, locura Italian insània, demènza, ammattiménto German Wahnsinn.
iscasciúmine , nm: iscassiúmine Synonyms e antonyms iscàsciu, machímene Sentences sunt sas virtudes chi meritant importàntzia, e no tzertos istrambos iscasciúmines! (Piga)◊ sa zente a bídere cuss'ómine tontu cret a iscasciúmine ◊ si mustras carchi printzípiu de iscassiúmene ti che lampo a foras! ◊ custas randhinadas sunt che a sos iscassiúmenes de sos betzos Etymon srd. Translations French folie English madness Spanish locura Italian pazzìa German Wahnsinn.
ischíssiu , nm: schísciu 1 Definition dellíriu, dolore, praxere, cuntentesa manna a ammachiadura; cosa de papare licante meda / a i. = a ammachiadura, a machine, a meda Synonyms e antonyms dischíssiu*, ilgiru, iscàsciu, iscassiadura, schissiori / cuntentesa, prégiu / bràtzimu Sentences mi portas ancora ischíssius de beranu in cust'atóngiu ◊ su pallone dhi pigat a ischíssiu 3. su pisci arrustiu mi praxit a ischíssiu! Translations French folie, extravagance English insanity, weirdness Spanish locura Italian follìa, stravaganza German Wahnsinn, Überspanntheit.
macheíne , nm: machine, machini Definition pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu Synonyms e antonyms machíghine, machímene | ctr. sabidoria, sabine Idioms csn: a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai Sentences machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare! 2. at brigau po machines 3. los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine Surnames and Proverbs prb: de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale Etymon srd. Translations French folie, sottise English madness, nonsense Spanish locura, desatino Italian pazzía, dissennatézza, scemènza German Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.
mediòre, mediòri , nm Definition su èssere médios, macos, su pentzare, nàrrere o fàere cosas macas Synonyms e antonyms machiore / badhinzu, imbadhinzu, ingadheinzu, loinu, luinore Sentences bogadindedhu su mediori de conca! Etymon srd. Translations French folie English madness Spanish locura Italian follìa German Wahnsinn.