abborrigàda , nf: abburricada, burrigada* Definitzione brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo Sinònimos e contràrios ghelea, molentada, tontesa Frases fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori) Tradutziones Frantzesu sottise, bêtise Ingresu bad joke Ispagnolu borricada Italianu brutto schérzo, spropòsito Tedescu schlechter Scherz, großer Fehler, Dummheit.

desatínu , nm: disatinu Definitzione cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se Sinònimos e contràrios balossímini, dilbaratu, isabóriu, lochidadi, macheine, tontesa / dannu Frases su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos 2. ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise, vandalisme Ingresu inattention, rave, silliness, vandalism Ispagnolu desatino, vandalismo Italianu sciocchézza, farnètico, spropòsito, sprolòquio, disattenzióne, vandalismo Tedescu Wahnsinn, Unaufmerksamkeit, Wandalismus.

dortidúdine , nf Definitzione su èssere trevessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare (o su no bòllere cunsiderare) is cosas e giare arrexone a chie dha tenet Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortine, revessidade, revessura, revessiu, tortíghine, trotímene | ctr. sabiesa Frases lampu ca ndhe zughet, de dortidúdine, cussu, est abberu: mancu a fune afilat! Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu silliness Ispagnolu estupidez Italianu stoltézza Tedescu Unklugheit.

iscabadoría , nf Definitzione su èssere chentza cabu, trotos, revessos; isciolóriu, cosa chi no tenet sétiu Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortine, revessura, trotímene / bambiore, isabidóriu, isciallóriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu obtuseness Ispagnolu necedad Italianu stoltézza Tedescu Torheit.

isciallóriu , nm: isciolóriu, issollóriu, issolóriu, sciollóriu Definitzione nada o fata de perunu contu, bamba, unu pagu a machine Sinònimos e contràrios isabidóriu, isciallocu, isciolovru, lérina, lochesa, lochidadi Frases no fatzais isciallórius ca nc'est su perígulu chi is sordaus acapint a cancunu! ◊ custu baliodho mi nat chi sunt issolórios ◊ si custos issollórios ti fachent passare unu cuartu de ora de bonumore det èssere unu piachere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería, bobada Italianu sciocchézza Tedescu Albernheit.

lochímini , nm Definitzione cosa de macos, chi faent o narant is macos Sinònimos e contràrios balossímini, bambímine, desatinu, isabóriu, isambrúliu, lochesa, lochidadi, lolluine, tontesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

locúra , nf: lucura 1, lugura 1 Definitzione fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortidúdine, machighinada, macheine, revessidade, revessura | ctr. sabiesa, sabiore Frases pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu) Ètimu spn. locura Tradutziones Frantzesu sottise, frivolité, futilité Ingresu foolishness, trifle Ispagnolu necedad, frivolidad Italianu stoltézza, frivolézza Tedescu Dummheit, Frivolität.

lollúghine , nm: lullúghine Definitzione cosas de lollus, de gente bamba, de pagu contu; fintzes cosa chi si narat a murrúngiu, su pisibisi chi si faet foedhandho a iscusi (fintzes a bodheta) Sinònimos e contràrios balossímini, isabóriu, ischipudhàmene, isambrúliu, lolluine, pisibisi 1, pispisu, tonteria 2. abbizósicu e letranchicurtzu, fit a lollúghines, masticàndhesi una tzica a trachedhu de dentes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

macheíne , nm: machine, machini Definitzione pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu Sinònimos e contràrios machíghine, machímene | ctr. sabidoria, sabine Maneras de nàrrere csn: a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai Frases machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare! 2. at brigau po machines 3. los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine Sambenados e Provèrbios prb: de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folie, sottise Ingresu madness, nonsense Ispagnolu locura, desatino Italianu pazzía, dissennatézza, scemènza Tedescu Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

machiòre, machiòri , nm Definitzione pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza Sinònimos e contràrios desatinu, lochesa, locura, macheine, mancantésimu, mediori / travessura Maneras de nàrrere csn: piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu Frases est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folie, sottise Ingresu craziness Ispagnolu locura Italianu pazzía, dissennatézza, scemènza Tedescu Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

tontímine, tontímini , nm Definitzione su èssere tontos, farta de abbistesa, de inteligéntzia Sinònimos e contràrios balossímini, mincioneria, tontedade, tontíghine | ctr. abbistesa, inteligéntzia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu slowness Ispagnolu torpeza Italianu ottusità Tedescu Stumpfheit.

tortèsa , nf: trotesa Definitzione su èssere trotos, su dha pentzare a trotu, su abbetiare chentza arrexone; cosa pentzada o fata po male Sinònimos e contràrios tortíghine, tortiorja, tortura Frases po sa trotesa sua at fatu deasi! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu silliness Ispagnolu estupidez Italianu stoltézza Tedescu Torheit.

travessúra , nf: trevessua, trevessura Definitzione cosa trevessa, dannu mannu; fintzes atzione mala, fata de farabbutos / fai trevessuas = (nau de su tempus) fàere dannu Sinònimos e contràrios machiore, tortíghine, trevessúmini Frases is travessuras tuas ne dhas iscudes a mie ca tegno palas mannas! ◊ bosatrus seis cumbinandu trevessuras ◊ cras cuncordaus cussu macitu, prima chi cumbinit un'àtera trevessura ◊ sa genti traitora fait malis e trevessuras ◊ trevessuras naturalis funt isciutura, istracia, mortalla ◊ custa est noti de bentu forti e de trevessura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu silliness Ispagnolu necedad Italianu stoltézza Tedescu Dummheit.

trotímene , nm: dortímine* Definitzione su èssere revessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare, o su no bòllere cunsiderare, is cosas e giare arrexone a chie dha tenet Sinònimos e contràrios dortidúdine | ctr. giustidadi Frases connoschindhe sa malintentzione e su trotímene de s'animale, s'ómine arrennesset a no che arrúere a terra Tradutziones Frantzesu sottise Ingresu stupidity Ispagnolu necedad Italianu stoltézza Tedescu Torheit.

«« Torra a chircare