Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

àchina , nf: àghina, àgina, àina, àniga, àxina Definition su frutu chi bogat sa bide, a gurdone, a pibiones prus o prus pagu cracos e matucos segundhu sa calidade / crezes de àghina: de mústiu (abbosa meda), de manigare (a pipiones prus maduros, aghedhosa), de pabassa (aghedhosa, cun pagu sèmene, bianca); apiconi de àxina = budrone, apisile; su fodhone = su fodhi, su pillonchedhu de su pibioni; àxina abbinada = ua cota azummai guastèndhesi in su fundhu, cun su pipione modhe modhe e mesu torradu a su fodhe / calidadis de àxina po papai: apesòrgia, arbasólica, arretallau, galopu, litàchina/titiaca, muscatellò; calidadis de àxina de mustu: alveniadu, arremungiau, barriadòrgia, bovale, bovaledhu, carenisca, cuscusedha, laconarzu, mantzesu, muristellu, nuragus, pascale, retagliadu, semidanu, sintzilosu, zirone / àxina de coloru = zenia de erba chi faghet subra sas rocas, de sas caberturas (Sedum andegavense) Synonyms e antonyms ua Sentences s'àxina ocannu est bella ingrania ◊ s'àgina ocannu est bella e sa sarmenta sana ◊ po s'ierru si apicat s'àghina, si arrimat sa figu de giuncu e sa pilladra de pira matzi niedha Scientific Terminology bng Etymon ltn. acina Translations French raisin English grapes Spanish uva Italian uva German Trauben.

ainàta, ainàtza , nf: ainnatza Definition su chi abbarrat de s'àghina pustis bogau su mustu (fodhone, sèmene, iscovili o isporra) Synonyms e antonyms banatza* Translations French marc de raisin English marc Spanish orujo Italian vinàcce German Weintrester.

ammustài , vrb: ammustare Definition catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare Etymon srd. Translations French fouler le raisin English to press grapes Spanish pisar la uva Italian pigiare l'uva German die Trauben pressen.

banàtza , nf: benassa, benatza, binansa, binassa, binata, binatza, vinata Definition su chi abbarrat de s'àghina candho ndhe ant bogau su mustu: fodhe, sèmene, carena Synonyms e antonyms ainata, natza Sentences faint piriciolu de sa benassa prentzada Etymon ltn. vinacea Translations French marc de raisin English marc Spanish orujo Italian vinàcce German Weintrester.

bruscàu , nm Definition tina o cobedina a fundhu cuadrau, de linna, po catzigare s'àghina e fintzes genia de mola a rullos móvios a orroda a manu (como a motore, fatu cun àteru materiale), sèmpere po mòlere s'àghina po dh'incubonare Synonyms e antonyms cracadolza Sentences po mòliri s'àxina manigiaus su bruscau, po dha prenciai sa prència Scientific Terminology ans Translations French meule à écraser le raisin English grindstone Spanish moledora Italian màcina per uva German Traubenmühle.

frobbàdu , nm Definition una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus Translations French raisin "torbato" English kind of white grapes Spanish cepa de uva blanca y el vino que da Italian torbato German eine sardische Wein sorte (trauben).

muscadédhu , nm, agt: muscadellu, muscaredhu Definition genia de bide chi faet àghina bianca cabudàrgia a gurdonedhos piticos e pibione piticu, druche meda, e su binu chi faet / m. burdu = nuragus; m. de mari = zenia de cóciula, fintzas sos os de su prupu e de sa sépia Synonyms e antonyms muscau 1, nuscadellu / cdh. muscatedhu Sentences po sant'Anna essit su muscaredhu 2. tenimus un'àrbure de pira muscadella Scientific Terminology frt Translations French raisin muscat, muscat English muscat (el) Spanish moscatel Italian moscato German Muskateller, Muskateller.

muscadellòne , nm: muscategliò, muscatellò Definition genia de bide e àghina a pibiones matucos, aghedhosa, tostada, druche meda Synonyms e antonyms nuscadellò / ttrs. muscadedhoni Sentences su muscatellò est àxina bella scrichiolàcia Scientific Terminology frt Etymon ctl. muscatellò Translations French raisin muscat English muscat (el) Spanish moscatel Italian moscato German Muskateller.

pabàssa , nf: papàscia, papassa, pobassa, popassa Definition àghina de calidade bella a pibiones mannos tostaos, cun pagu pisu, sicada ispibionada, e impreada pruschetotu po fàere druches Sentences candho de su prugadóriu arribbaiaus a domo su casigione fut prenu de trigu, fae, gíngiulu, pilladra, chíghere, pabassa, figu de giuncu, nenciola e castàngia ◊ zughet su coro sicadu che pabassa ◊ de su barrali mannu teneus is cantinas prenas de pabassa… Scientific Terminology mng Etymon itl. Translations French raisin sec English raisins Spanish pasas Italian uva passa German Rosine.

pibiòne, pibiòni , nm: pipione, pubugione, pubujone, pupione, pupugione, pupujone, pupuxone, pupuzone Definition su granu (upm) de s'àghina comente dhu sèberat su frore de su gurdone; genia de puntighedha tundha comente acabbat su chelu de sa buca, apalas, in s'oru de s'ingurtidórgiu; nodighedhu o lobitu de sa trama chi si faet in su tessíngiu in tapetos, fànugas, burras e àteru, po pòdere essire a figuras, ma fintzes àtera genia de nodighedhu piticu / partes de su pipione: nasedhu, fodhone o fodhe, mata o prupa, sèmene o pisu; su pupujone de sa bula = angaule, sa méndula de su gúturu, su fundu de su paladari Synonyms e antonyms aginedhu, pubone / cdh. pupioni Sentences gustant sos pubujones rujos e dorados trones ponent in sas pischezolas ◊ custos fundhos batint ua pupujoni madura ◊ custos sunt sos pupuzones de s'úrtima iscaluza 2. no ischimus si tessent a pibione overas a ranu de ogu ◊ su sudori, messendi, calaiat a pibionedhus Scientific Terminology rbr, crn Translations French grume, grain de raisin English grape Spanish grano Italian àcino German Beere der Weintraube.

prudòne , nm: brutone*, prutone, pudrone, pudroni, purdoni, putrone, vurdone Definition sa prima àghina (prima muta o pasia) comente dha bogat su fundhu de sa bide; s'ispiga de su moriscu; is bobbois chi portant a piscare po esca; cosa posta craca a bisura de pibiones de àghina in d-unu gurdone; genia de ricamu Synonyms e antonyms budrilloni, gudrilloni, gudroni, iscala 1, trone Sentences prannucas de chessa, prudones de tandha ◊ candho sas ispinas de bidhighia si zirant in prudones de selenu, a boghe de prantu muto Scientific Terminology rbr Translations French grappe de raisin English bunch of grapes Spanish racimo Italian gràppolo d'uva German Weintraube.