abborresciméntu , nm: abborressimentu Definition
su abborrèssere, fintzes cosa chi si arrefudat
Synonyms e antonyms
refudu
/
cdh. abburrissimentu
Sentences
cussu traitori est s'abborrescimentu de totus!
Etymon
spn.
aborrecimiento
Translations
French
horreur
English
abhorrence
Spanish
aborrecimiento
Italian
aborriménto,
abomìnio
German
Abscheu.
acioródhu , nm: atzarodhu,
atzerodhu,
atzorodhu,
ciarodhu,
tzorodhu Definition
cosa fata male o nada a s’afaiu, betada apare chentza régula; fintzes cosa leada unu pagu a disprétziu / fàghere sa cosa a s'atzorodhinu = a sa biscaina, a brétiu, comenti essit essit
Synonyms e antonyms
abbaunzu,
abbunzadura,
afioncu,
atzarodhadura,
atzorodhinada,
ciaputzeria,
coredhu,
frodhoga,
impaputzu,
impiastru,
inciapudhu,
inciorodhu,
indróvigu,
navàciu
Sentences
is chi cantant oe funt totu atzerodhos!◊ ridiat e iscracagliada po dogni atzorodhu chi dhi nariant ◊ mi fiat improdhendi una surra de atzarodhus ◊ tzertos poetas, oe, candho crent de fàghere poesia ahi cantu aciorodhu batint apare! (A.Dettori)◊ narat botza de atzorodhu chi annuat su sole!◊ chi sighit s'asciutore est bellu s'atzerodhu: ocannu ndhe torraus chentza nudha!
2.
bi aiat a bèndhere durches, turrone e àteros atzorodhos
Etymon
srd.
Translations
French
bâclage,
horreur,
chose mal faite
English
bungling,
mess
Spanish
chapuza,
chapucería
Italian
acciarpìo,
pastìccio
German
Pfuscherei.
arròre, arròri , nm: orrore Definition
male o dannu mannu, de tímere meda, ma nau agiummai solu coment'e una genia de frastimu, o a ispantu, a iscàndhalu / un'arrore de… = cantidade manna de…
Synonyms e antonyms
acíchidu,
asciuconu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
ilgiru,
isprama
/
arroria,
dannu,
dispiaghere,
male
Sentences
arrori mannu tengat! arrori dhu cundat! arrori dhi calit! ◊ ancu tengat arrori: est unu furriotu de píbiri, cust'ómini! ◊ ite dispiaghere… at dadu arrore a totu ca est mortu su mere! ◊ drommi, fiore meu: mai tenzas arrore!
2.
arrorixedhu, gei est nudha!…◊ it'arrore, Deus meu! ◊ allà un'arrori!… it'arrori!… labai it'arrori!… ◊ ohi, it'arrore, a inue mi che sezis leandhe!…◊ ohi, ite arrore, ite fàula mala!
3.
tenet tantu arrore de linu ancora imballonadu
Etymon
ltn.
horrore(m)
Translations
French
horreur
English
horror
Spanish
horror
Italian
orróre
German
Schauder.
caciaràda , nf Definition
cosa pastissada, cumpositziones o ispetàculos fatos male
Synonyms e antonyms
abbunzu,
maltitzu
Translations
French
horreur,
chose mal faite
English
swill
Spanish
chapuza
Italian
pappolata
German
Faselei.
grísu , nm Definition
genia de gana lègia chi si provat po calecuna cosa chi no praghet; fintzes timoria, assíchidu
Synonyms e antonyms
afàstiu,
àscamu,
aschiore,
ascru,
gheléstia,
ischifu
/
acíchidu
Sentences
totu cust'errisu po una mucosa chi faet grisu! ◊ sa rana est leza chi faghet grisu petzi a l'abbaidare ◊ s'arriu est carendi ma s'àcua est trúvula, totu àliga, unu grisu!
Etymon
srd.
Translations
French
dégoût,
horreur
English
loathe
Spanish
repugnancia
Italian
ribrézzo
German
Abscheu.
impródhiu, impródhu , nm Definition
cosa fata male, totu atzorodhada, betada apare chentza órdine; a logos, brutesa, brutore / bivi a i. = de ispedientes, chentza triballu fetivu, faghindhe cosighedhas
Synonyms e antonyms
abbaunzu,
abbunzadura,
aciorodhu,
ciafaretzu,
coredhu,
frodhoga,
imburdugu,
impiastru,
impriodhu,
intzodhu,
mistréllia,
massipu,
mugoni,
navàciu
Sentences
abbramius de tastai prostus nous, ingurtint mesturus e improdhus ◊ eus acabbau su trabballu, mancai a improdhu
Etymon
srd.
Translations
French
horreur,
gribouillage
English
mess
Spanish
chapucería
Italian
pastìccio
German
Pfuscherei.
ispràma , nf, nm: ispramma,
isprammu,
ispramu,
sprama Definition
assíchidu forte, de ndhe apèrrere su coro
Synonyms e antonyms
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàntiu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
atzudhimentu,
ilgiru,
ispràmminu
Sentences
sa càtzia russa fit un'isprammu mannu pro sos porcrabos de Monte Santu ◊ candho abbàido a su conzu, si est bóidu in terra ruo e de isprammu mi fuo! ◊ comente bi est coladu su fogu, su restuju est un'isprammu de chijina ◊ la moris a isprammu, ca at sa debbilesa de tímmere ◊ cudhu chi cheriat dare prova de corazu est mortu de ispramu ◊ unu tronu a isprammu lu ischidesit
Etymon
ctl.
espalm(e)
Translations
French
horreur
English
horror
Spanish
espanto,
horror
Italian
raccaprìccio
German
Schaudern.
ispréu , nm: spreu Definition
timoria manna meda, po cosa mala chi podet acontèssere o chi si est provada
Synonyms e antonyms
assunciudhu,
astudhu,
iscadha,
iscalmentu,
ispràgiu,
isprioru
Sentences
e asinche puru puru… candu in s'eternu iscuru e in su piús mannu ispreu ti chirco e no ti agato, Deus meu… (S.Baldino)◊ mai piús mi faghe, ite ispreu!, a vívere torrare pro mòrrere, Deus meu! ◊ no ti pighist ispreu! ◊ mancu unu utu, mancu una boche de ispreu pro custu dolore! ◊ a tocos, lentos lentos, mesanote sa péndhula at sonadu: un'aerita lena de ispreu mi artudhat sa carena! (P.Fae)◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu
2.
sos betzos timent a ispreu a bíere arribbandhe s'istiu, ca los dassant solos
Etymon
ctl.
menyspreu
Translations
French
frisson,
horreur
English
shudder,
horror
Spanish
horror
Italian
brìvido,
orróre
German
Schauder.
napíle , nm Definition
pígiu de napa, ma nau pruschetotu in cobertantza po bregúngia manna, iscàranu, cosa chi annapat s'onore de unu
Synonyms e antonyms
aggràviu,
bergugna,
cavanile,
desdoru,
gutipéria,
navra
/
cdh. napili
| ctr.
bàntidu,
unore
Sentences
su mastru de ferru in mesu de ischintzidhas e napile colat sa bida ammasedandhe ferru ◊ bellu napile pítzigas a nois si pro sorte cun frútures anzenas ti che truvant in àbbidu a presone! (G.Raga)
2.
est istadu unu napile mannu a ti agatare in cussas cundisciones!
Etymon
srd.
Translations
French
horreur,
honte
English
shame
Spanish
vergüenza,
oprobio
Italian
obbròbrio,
scòrno
German
Scham,
Schande,
Schmach.
spréu , nm: ispreu*,
spriu Definition
calecuna cosa chi no si bolet, chi est contragéniu meda, chi giaet dirgustu, iscramentu malu; fintzes pelea, múngia
Synonyms e antonyms
assunciudhu,
astudhu,
iscadha,
iscalmentu,
ispràgiu,
spamentu
Idioms
csn:
bodhiri s. = collire assuconu; tènniri ccn. cosa a spreu = timiresila, istare timindhe a la fàghere; unu spreu de tempus = tempus meda
Sentences
ndi at a tenni spreu a dhoi torrai a domu de s'amigu, po s'istrobbu chi dhi at donau ◊ de candu apu pigau spreu po is dotoris no dhus pòciu biri! ◊ su pensamentu de sa morti dhu turmentat fintzas a dh'acorrai in cristas de spreu ◊ spriu mannu ndi apu tentu de cussa chistioni!
2.
apustis de unu spreu de tempus dh'at torrada a cerriai
Translations
French
répugnance,
horreur,
terreur
English
repugnance,
dread
Spanish
repugnancia,
horror,
terror
Italian
ripugnanza,
orróre,
terróre
German
Widerwille,
Horror,
Schrecken.