afrangillonài , vrb: afringillonai Definition fàere s’orrobba totu a tzirbisas de comente est posta male Synonyms e antonyms acarrongiai, acripudhire, afrascillonai, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripitzare, infrongie, frongire, granculai | ctr. istirai, pranciai Etymon srd. Translations French froisser, chiffonner English to crumple Spanish arrugar Italian sgualcire German zerknittern.

afrascillonài , vrb: afriscillonai Definition fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi) Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, afrascionae, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripodhare, frongire, iscrafangiai, sirmigai | ctr. istirai, prenciai Sentences si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni? 2. no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas 3. nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai) Etymon srd. Translations French froisser, entasser English to wrinkle, to bundle up Spanish arrugar, hacinar Italian sgualcire, affastellare German runzeln, zerknittern, bündeln.

aggranchizonàre , vrb Definition fàere totu a tzirbisas s’orrobba, ponendhodha male Synonyms e antonyms acarrongiai, afrascillonai, aggrunciare, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai 2. giuchiat su coro aggranchizonatu che melachitontza Etymon srd. Translations French froisser, chiffonner English to wrinkle Spanish arrugar Italian sgualcire German zerknittern.

aggruncipíre , vrb Definition fàere totu a piegas, a tzirbisas Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, apigiare, arruntzai, frongire, ingrincipire*, iscrafangiai | ctr. istirai Translations French froisser English to wrinckle (up), to fold Spanish arrugar Italian piegazzare German zerknittern.

apigiàre , vrb: apijare, apricare 1, aprigare 1, pigiare 1 Definition fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas Synonyms e antonyms acarrongiai, afrascillonai, apistillonai, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, pinnicai, prighizonare, prinzigunire | ctr. ispixare, istirai Sentences sas bestes postas male si aprigant ◊ timet a si sere ca podet apricare su bestire Etymon srd. Translations French froisser, chiffonner English to wrinckle (up), to fold Spanish fruncir, arrugar Italian aggrinzire, piegazzare German runzeln, zerknitten.

apirchizonàre , vrb: aprichitzonare, aprighizonare, prichizonare Definition fàere a prighizones, a tzirbisas, nau de sa carre, de bestimentos, de su frutuàriu Synonyms e antonyms acaramai / ammaugionai, apigiare, apistichizonare, apistillonai, frongire, pansiri, prighizonire, prinzigunire | ctr. istirai, pranciai Sentences custas pumatas sunt aprighizonadas ca ant pérdidu abba ◊ sas erveches giuchent sas titas aprichitzonatas a ghisa de càrica Etymon srd. Translations French froisser, chiffonner English to wrinckle (up) Spanish fruncir, arrugar Italian aggrinzire, sgualcire German runzeln, zerknittern.

arruntzài , vrb: arrunzai, runzai Definition est su chi faet su fogu o su sole forte a sa pedhe e cosas deasi, chi dhas atzirbisonat, dhas faet totu a pinnigas; istare o pònnere coment'e allorigaos, acancarronaos (mescamente crocaos) Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, aggrunciare, ammaugionai, apigiare, atavellai, atripitzare, cascai, frongire, granculai | ctr. istirai Idioms csn: arruntzaisí (nadu de chie tenet fritu) = atuturàresi, istare atuturados; a. is codhus = incrubai de palas, leàrela cun passiéntzia candho una cosa andhat male, fàghere de codhos, comente faghet chie no ischit it'e rispòndhere; arrunzaisí a una parti = fràngheresi, pònneresi a un'ala Sentences su tempus arrunzat totu is cosas ◊ si est arruntzau de sa bregúngia ◊ candu unu s'est istasiu dhi naraus chi est arruntzau ca portat sa pedhi frungia 2. it'est chi t'est pigau, ita tenis chi ti biu totu allochiau?! - dh'iat nau arrunzendu 3. arrunzadí a una parti: comenti ti permitis de fichiri turra in is chistionis nostras?! Etymon ctl. arronsar Translations French froisser, se flétrir, se rider English to wrinkle up Spanish arrugar Italian contrarre, raggrinzire, corrugare German zusammenziehen, runzeln, falten.

atuturighedhàre , vrb Definition fàere a unu tuturedhu istrintu istrintu, cracu (nau de orrobba o àteru deasi) Synonyms e antonyms atuturae Etymon srd. Translations French froisser, chiffonner English to crumple up Spanish abarquillarse, enroscarse Italian accartocciare, contrarre German zusammenrollen, zusammenziehen.

friài , vrb: friare, fricare, frigai, frigare Definition passare calecuna cosa tocandho in pitzu de un'àtera unu pagu a forte siat po pigare (limpiare, samunare), o pònnere, o fintzes po aconciare un’arremu; fàere freaduras, malandras, a su friga friga cun calecuna cosa; cullonare, pigare a ingannu / ger. friendi Synonyms e antonyms afrigongiai, carasiai, cariare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / lúngiri / acostanare, agliagai, frazare, inghetare, iscaldire, ispitulare, malandrare Idioms csn: avb. friga friga = acurtzu meda, azummai tochendhe, tochendhe própiu; èssere friga friga = istare sempre tochendhe a un'àteru acurtziendhesili; andhare friga friga = a sachedhadura, coment'e frighendhe; zúghere a unu friga friga = tene tene, acurtzu meda curríndheli fatu pro lu tènnere; frigai s'arrobba = samunare; frigai bèni sa mardi a unu = dàreli unu dispiaghere mannu; frigare su late = acragare, pònnere su cragu a su late; frigare murta, lestincu = arregòllere murta, lestincu Sentences s'isterzu cheret bene frigadu pro che li catzare sa cosa atacada ◊ seu andada a frúmini a frigai s'arrobba ◊ in sa pedhe malàida si at frigadu sa pumada ◊ de sa cuntentesa chi teniat fit sempre frighèndhesi sas manos ◊ s'arromana chi frigu parit unu ghetau… ◊ po sa cura de su léndhine si poniat mele in d-unu tzapulledhu e si frigàt fintzes a che dh'arrasigare 2. custa cintura mi est friendi su tzugu 3. non mi frigais prus: no aspetu a nisciunus! ◊ male, un'ómine abbistu che lodhe no fit tantu fàtzile a lu frigare! Surnames and Proverbs smb: Frigau / prb: cuadhu friau sa sedha timit Etymon ltn. fricare Translations French frotter, froisser, enduire English to rub, to spread Spanish frotar, untar, engañar Italian fregare, sfregare, strofinare, stropicciare, spalmare German reiben, streichen.

frongíre , vrb: fronzire, frunciri, frungiri, frunzire, frunziri Definition aprighizonare, atzirbisonare sa pedhe, unu bestimentu, unu frutu; fàere a pinnighedhas unu bestimentu po bellesa Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, aggrunciulire, ammaugionai, apigiare, apistizonare, arritzonire, arruntzai, atavellai, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai Idioms csn: frungiri is murrus = fàghere sinnale chi carchi cosa no piaghet; frunziri su fronti = inchizàresi Sentences frunzit su bruncu che lepirisposu ◊ at frungiu is murrus ◊ fiat una fémina bècia, cun sa faci frunzia ◊ seu che sa figu carigada: si sicat su tanaxi e totu si frunzit ◊ s'àcua in ora meda frunzit sa pedhi de is manus ◊ est tropu sa nuxi chi portat custa mata e ndi biu frungendisí Etymon ctl. frunzir Translations French froisser, rider English to wrinckle (up) Spanish arrugar Italian raggrinzire, sgualcire German zerknittern.

«« Search again