Abbreviations Legenda | Symbols Legend

canotièra , nf Definition pinzos a bestire, pigighedhu fine de cotone a pònnere asuta Scientific Terminology bst Translations French maillot de corps English singlet Spanish camiseta Italian canottièra German Unterhemd.

cantàda , nf Definition su cantare, ma fintzes sa manera de cantare / c. de sèi = a gara de improvisadores, a sa campidanesa Sentences cantas cantadas fatas in cussas festas! ◊ calincunu at iscritu s'istória de sa cantada campidanesa Etymon srd. Translations French action de chanter quelque chose English singing Spanish acción de cantar Italian cantata German Gesang.

cantàre 1 , nm: cantari, chintare 1, chintari Definition pesu, tanti de baranta chilos (= 100 líbberas); aina po pesare: c. russu (pesat fintzes a chentu chimbanta líbberas), cantaritu (pesat fintzes a chentu líbberas): su c. est fatu che una pesa, ma chentza pratu, solu cun is gàncios, e si pigat in duos cun su gànciu de pigare intrau in d-unu fuste grussu / s'untza che betat su cantare = bastat pagu pro fàghere dannu, mescamente candho sas cosas sunt in tàntaris che a sa canna de una pesa, o fintzas a fortza de fàghere cosas chi no andhant bene Synonyms e antonyms pesa Sentences de sa cunfetura de Fonne ndhe cherio tres cantares ◊ at béndiu centu chintaris de casu ◊ cussa cosa pesat duus cantaris ◊ su meda in cosas goi no si misurat a prammos e ne a cantares 2. bae a Bodale a ti dare su cantare, pro piaghere, chi est a pesare su porcu Surnames and Proverbs prb: a untza a untza si faghet su cantare Scientific Terminology ans Translations French poids de cent livres English weight of 100 pounds Spanish peso de ciento libras Italian péso di cènto libbre, cantaro German 100 Pfund-Gewicht.

càntaru , nm Definition vena de abba chi essit in artu e orruet a ispéndhula, in logu de orroca, de costa; cannedha o tubbighedhu de abba in is funtanellas (grifone púbblicu) Synonyms e antonyms spéndula / cona 1, grifone 1 Sentences tres càntaros giughiat sa funtana: como sunt totos tres iscannedhados ◊ s'abba fit falendhe dae sa roca in d-unu cantaredhu ◊ at postu sa broca a prenare suta de su càntaru ◊ sas feras current a su càntaru a si abbare ◊ de càntaros in sas carrelas bi ndh'at caligunu pro bellesa 2. zuchet una boche crara che de abba de càntaru a denote ◊ ballendhe li falaiat su suore a càntaru! Etymon ltn. cantharus Translations French eau de roche English spring of water falling from the top Spanish manantial Italian véna d'àcqua che cade dall'alto German hinunterfallende Wasserader.

cantepàre, cantepàri , avb: cantiapari Definition chi est cantu a s'àteru, chi est s'unu a paris de s'àteru, de su matessi tanti Synonyms e antonyms cabale Sentences custos duos sunt cantepare de carena ◊ funt bellus e artus cantepari ◊ si bos ponent a su pesu pesai cantepare Etymon srd. Translations French de même grandeur English of the same size Spanish equivalente Italian della stéssa grandézza, valóre, equivalènte German derselbe Größe, gleichwertig.

canterzàle , nm Definition una parte de su frenu chi si ponet a s'animale, intrau in conca e in murros, cussa chi calat in su canterzu o trempa Synonyms e antonyms cavanale Etymon srd. Translations French montants de bride English bit-strap Spanish quijera Italian sguància della brìglia German Backenstück.

cantinéri , nm Definition custódiu de una cantina Scientific Terminology prf Translations French marchand de vins English cellarman Spanish bodeguero Italian cantinière German Kellermeister.

cantonèra , nf: contonera Definition genia de armàdiu, de pònnere in su cugigone de un'aposentu Synonyms e antonyms corrungonera Sentences in sa cantonera a guàrdias de cristallu ponit ogetus de valori ◊ in sa contonera de domu de manixu dhoi at ampudhixedhas de licori Etymon spn. cantonera Translations French meuble de coin English corner cupboard Spanish rinconera, cantonera Italian angolièra German Eckmöbel.

càntu , agt, prn, cng Definition agt. e prn. chi inditat cantidade, siat de númeru (fintzes de annu) e siat de mannària o valore: candho est agt. no est sèmpere chi cuncordat cun is númenes chi acumpàngiat; in is paragones inditat chi duas cosas o calidades funt de sa matessi mannària o matessi valore; coment'e prn. cantu…, cantos… = (si no est a dimandha o a ispantu, e po cussu candho est cng. puru) totu su chi…, totu cudhos chi… Idioms csn: cantu, cantu de…, cantu a… = su matessi tantu, comente a…; cantu, cantu chi…, si cantu… = annotamala, ecoghi, imbetzes de…, a su postu de…; cantu de… (+ vrb. inf.) = tantu pro…; a cantu… = azigu; a cantu… = cun totu sa fortza chi si podet; cantu ca… = andhe chi…; cantu… gai… = comenti… aici…; po cantu… (+ vrb.) = fintzas chi, fintzas a candho, pro totu su tempus chi…; de unu cantu… = azummai…; de cantu…, de cantu chi… (+ vrb) = ca… Sentences agt: cantas pessones bi aiat at saludadu ◊ cantu bortas ti dhu depu narri? ◊ gei dh'apu biu cantus libbrus ligis, tui! ◊ arregollei s'ebriàriu, s'antifonàriu, sa capa, s'asprassóriu, su missabi e istrepus cantu dhui at! (Scomúniga)◊ cantos sunt custos? ◊ cantas cosas pérditas, cantos gustos lassatos! (A.Pau) ◊ cantus nadiadas dhi ap’ai giau!… (A.Garau)◊◊ prn: cantu ponis chi tengu arrexoni dèu?! ◊ cantu ndhe tenet ndhe ispendhet, de dinari, cuss'istrubberi! ◊ a cantu est su casu? ◊ cantos bi ndhe at bénnidu ndhe at combidadu ◊ a cantu est, Fonne, da'inoghe? ◊ cantu ndhe cheres de sa domo, ca ti la còmporo? ◊ sa limba at a èssere su chi l'ant a fàghere cantos la faedhant e l'iscrient ◊ custu telu de brocau seu prontu a dhu pagai cantu bolis! ◊ zente fora de tinu a cantos ant postu in fastizos!…◊ cantos preghendhe ant in ojos su prantu!…◊ tiat èssere a ne torrare totus sos chi sezis foras e che fulliare a s'ispioca cantos semus ◊ mi domandu cantus, de is chi dhu iscíant, iant cumpréndiu (B.Lobina)◊ aiat bochinau chi nono in preséntzia de cantos bi ndhe aiat in crésia (G.Piga)◊ deo so de su Chimbanta: e tue de su cantu ses? ◊ cantu abarras in bidha? 2. fis bona cantu su mele ◊ custos duos pisedhos sunt cant'e pare ◊ in sa domo chi istaiat bi aiat fritu cantu de in carrela (Z.Zazzu)◊ fit un'istellighedha manna cantu de tota sa cara sua ◊ sento su dolore cantu a tie ◊ cantu sanu e forti mi seu partiu, tristu e afligiu ndi seu torrau ◊ issa balet cantu a issu 3. cantu chi istas chentza fàghere nudha, beni a mi azuare! ◊ su tzou punghedilu a s'oju tou, cantu punghes s'oju anzenu! ◊ su monumentu a bos fàghere chi pensent, cantu bos ant sempre ismentigadu! ◊ ajó, ista masedu, cantu ti truvas dachi ti faedho! ◊ si cantu ses poeta fis pastore, dias bogare late in su beranu pro ifúndhere su fundhu ’e su tianu! 4. cantamus cantu de nos dhe leare su dinari! ◊ faghent carchi cosa cantu de no istare chentza fàghere nudha ◊ faedhat cantu de ríere ◊ atopa a domo cantu de chiltionare! 5. Gesús andada faci a su destinu cant'e un'angioni ◊ andeus a biri a bortas no siat incarrerendu a innòi cant'e s'àtera dí ◊ sétzius a mesa cant'e bonus amigus cumentzant a papai s'úrtima cena 6. sunt a cantu che tirant sa bida ◊ a cantu bi l'apo fata a che pigare a punta ◊ a cantu l'apo sighidu candho si est postu a cúrrere ◊ faiat andhae su fuste cun cropos furiosos a cantu essit 7. cantu ca no mi donat fidàntzia, poderissí is sigarrus e adiosu! ◊ gai fetat de barras cantu ischit a fàghere triballu! 8. mannu cantu ses ti che imbolo a terra! ◊ mannu e forte cantu ses no resessis a fàghere custu?! ◊ piantu cantu s'at fatu!… 9. dhi praxit s'allenu, ma po cantu si agatat bruvura calincunu dh'ammúrriat! ◊ de unu cantu mi nc'isciúsciant a bàsciu, a mimi, totu cussa genti! ◊ de cantu chi sunt bellos veramente ndhe isportant finas in su continente (Mura) Surnames and Proverbs prb: iscuru a chie faghet cantu cheret Etymon ltn. quantus Translations French combien de, combien English how much Spanish cuanto Italian quanto German wie viel.

capedhàda , nf Definition saludu fatu cun su capedhu; cropu giau a capedhu, briga Etymon srd. Translations French grand coup de chapeau, chapeau plein English clanger Spanish sombrerazo Italian scappellata, cappellata German Hutabnehmen.

capiciòba, capiciòla , nf: capitzola Definition filighedhu, istupa de seda o tira de orrobba; oru de is cartzas, in is costúmenes; genia de muncadore de pònnere asuta de s'iscófia Synonyms e antonyms burroni 1 2. zughiat una feta e una capitzola Surnames and Proverbs smb: Capicciola, Cappicciola Scientific Terminology cst Etymon itl. capicciola Translations French bourre de soie English floss Spanish cadarzo Italian bavèlla, bórra German Ausschußseide.

capistatziòne , nm: capustatzioni Definition chie cumandhat o contivígiat un'istatzione Scientific Terminology prf Translations French chef de gare English stationmaster Spanish jefe de estación Italian capostazióne German Bahnhofsvorsteher.

caponàda , nf Definition unu papare: genia de insalada cun pische Synonyms e antonyms cdh. capunata Scientific Terminology mng Etymon ctl. caponada Translations French pain détrempé dans l'eau et assaisonné d'huile et de vinaigre English sicilian dish Spanish "caponata": plato siciliano con pescado en molho Italian caponata German sizilianische Fischgerichte.

carcinài , vrb: acarcinai, carcinari, cracinai, cranciai, crancinai Definition giare craches, pigare a craches; fàere cun tzacu, a dispetu, sa cosa chi unu no bolet Synonyms e antonyms acromai, acumbuai, arrampedhai, arrebbellai, calchedhare, calchidare, incumerare, screnciai / cadredhai Sentences su molenti at apuntau is peis e at carcinau ◊ bandant a sartai e a cranciai, ca funt cumenti a mobentis in s'arxoba! ◊ ti arregordas candu dh'iat cranciau su cuadhu? ◊ su muenti cràcinat a peis paris 2. a mamma dha fatzu carcinai ma no mi coju cun d-unu béciu! Etymon srd. Translations French donner des coups de pied English to kick (out) Spanish cocear Italian scalciare German ausschlagen.

carcúri , nf, nm: cracuri, cracúriu, crucuri, crucúriu, curcuri Definition genia de fenu a cambu longu meda e forte, o erba de fai ciulirus, chi ponent fintzes a fàere fundhos de cadiras, po ammontare barracos (es. is de su Sinis): dhi narant puru àcia de pòbur'ómini e in àteros logos flaca Synonyms e antonyms mannuga Sentences in su faciassobi dhui at unu boschixedhu de cracuri ◊ po fai malloredhus imperastis ciulirus a fundu de cracuri ◊ passada in mesu de is curcuris de sa sedha Scientific Terminology rba, Ampelodesmos mauritanicus Etymon srdn. Translations French ampelodesmos de Mauritanie English rope grass Spanish carrizo Italian saràcchio German Diss.

carnanséri, carnasséri, carnatzéri , nm: carniceri, carnitzeri, carranasseri, carronasseri, cranatzeri, crannatzeri, crannetzeri Definition chie faet e bendhet sa petza; chie còmporat e bendhet bestiàmene po sa petza Synonyms e antonyms bancalaju, bangadore, bangàgiu, caitzeri, caitzu, faturanti, macedhaju, petzàrgiu Sentences bandu anca ’e su crannatzeri e ti pigu duas bistecas po ti dhas fai arrustias ◊ su crannatzeri nostu bendit petza de angioni de callu ◊ candu su bòi est làngiu, su carnatzeri est tristu 2. cussus no funt dotoris: funt crannatzeris!… Scientific Terminology prf Etymon ctl. carnicer Translations French boucher, commerçant de bétail English butcher, cattle merchant Spanish carnicero Italian macellàio, commerciante di bestiame German Metzger.

carrainàri , nm Definition cuarra de dinai…, in cobertantza, dinare de pagu valore Synonyms e antonyms grúglia Translations French monnaie de peu de valeur English worthless coin Spanish patacón, parpalla, ardite Italian patacca German geringwertige Münze.

carràmbalu , nm Definition matzu de ispigas de moriscu; cosa chi istat pendhendho, iscaligione de àghina, fintzes cambu cun cheréssia Synonyms e antonyms campaninu, cicillone, iscalúgia, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra / apesile, pubúsulu Scientific Terminology rbr Translations French gerbe d'épis de maïs English bunch of panicles Spanish manojo de mazorcas Italian mazzo di pannòcchie German Maiskolbenstrauch.

carrànzu , nm Definition pedra, coróngiu; mescamente gherra a cropos de pedra Synonyms e antonyms códua, craltu / aperdiamentu Sentences sa teula fit pistada dae sos carranzos de monte chi l'iscudiat sa pitzinnalla de su bichinau Translations French bataille à coups de pierres English hail of stones Spanish pedrea Italian sassaiòla German Steinhagel.

cartavetràda , nf Definition genia de paperi fatu arrasposu a una parte po allisare linna passandhodhu a frigadura Translations French papier de verre English glasspaper Spanish papel de lija Italian carta vetrata German Glaspapier.

«« Search again