unitzài , vrb Definition su si fàere a unu Synonyms e antonyms unificai.
universàle, universàli , agt, nm Definition
de s'universu, chi pertocat s'universu, chi balet sèmpere e po totus; chi pertocat a totus, chi pertocat sa gente de totu su mundhu, o fintzes solu sa gente de unu logu pigada totu pínniga; calidade, piessignu chi tenent in comunu totu is indivíduos bàsciu sa própriu ispétzia
Sentences
a favore de sa paghe universale custos valores amos in su coro ◊ po su giudítziu universali tremendu at a èssi su momentu po chini su pecau dh’afiancat (Urru)◊ cussa est sa Dichiaratzioni universali de is diritus umanus
Translations
French
universel
English
universal
Spanish
universal
Italian
universale
German
allgemein,
Allgemeine.
universidàde, universidàdi, universitàte , nf Definition
s'iscola de gradu prus artu
Etymon
spn.
Translations
French
université
English
university
Spanish
universidad
Italian
università
German
Universität.
univérsu , nm Definition
totugantu s'ispàtziu cun totugantu su chi si dhue agatat
Sentences
s'universu sentz'e trèmini mi lassat afrigiu: po cantu lígia, isciu de balli cant'e unu brèmini ◊ cantas bortas mi narat su chervedhu passendhe in mente s'universu intreu: ómine, cantu ses minoredhedhu! (P.Mura)
Translations
French
univers
English
universe
Spanish
universo
Italian
univèrso
German
Universum.
uníxu , agt Definition nau de ccn., chi est o istat a solu, abbandhau, fintzes tristu Synonyms e antonyms abbandhadu.
únna únda
únnichi, únnighi úndagi
unnighínu , nm Definition genia de marratzu, sonàgia de una mannària istabbilia Etymon srd.
únnigi úndagi
unolamònta , nf Definition genia de giogu chi si faet brinchidandho a unu chi si ponet incrubau cun is manos in benugos Synonyms e antonyms lunamonta*.
unoràre , vrb: onorai* Definition fàere o giare onore a ccn. Sentences unorendhe sos bonos chi at connotu, mai at fatu inchinos a su cane (A.Dettori)◊ sos poetas sunt bénnidos a unorare sa bidha nostra.
unòre , nm: onore* Definition totugantu su chi sa persona podet tènnere de bonu e de cunsideru: foedhandho de fémina, mescamente su chi pertocat su fàere suo cun s'ómine segundhu is costumas; totugantu su chi si faet o chi si narat de arrespetu, ammiru e bàntidu de unu / in o a u. de… = po fàere onore a… Sentences sa zente lu teniat a unore a no pedire limúsinas a neune ◊ no ti est unore a istare ammandronadu 2. in unor'e Patronas e Patronos at giradu sas terras isolanas pro dare isfogu ’e sa mente a sos donos (Sozu).
únsulu , nm: ónsulu, úntzulu Definition in is telàrgios, donniunu de is duos fusos ue s'imbodhigat ordiu e tessíngiu / ú. de nanti = su chi est acanta a su tessidore, inue s'imbodhigat su tessíngiu fatu Synonyms e antonyms insúbbiu, insúliu, istrugu, oldiola, sdrúbiu, sólbiu*.
únta , nf Definition su únghere Synonyms e antonyms ingrassada Etymon srd.
untadúra , nf Synonyms e antonyms ugnidura, untada Sentences a sa pedhe si li dat una untaduredha Etymon srd.
untài, untàre , vrb Definition
frigare ógiu, lardu o àteru de grassu a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
úngere,
untinare
Sentences
at untau su pane chin lardu ◊ s'ollu santu dh'untat s'Obispu in su fronti a is chi faint sa cunfirmatzioni
Etymon
srd.
Translations
French
huiler,
graisser
English
to oil
Spanish
untar
Italian
ùngere
German
einfetten.
untaréssu , nm: interessu* Synonyms e antonyms afrinca, prédiu, propiedade, sienda.
untàu , pps, agt Definition de untare Synonyms e antonyms untu 2. si bogat sa berrita totu untada.
untérisi , nm: intere* Definition su tempus intr'e duos fatos fatantes Synonyms e antonyms impeltantu, intertantu, paristantu, pestantu, sughestantu.