asseàdu , pps, agt: asseau Definitzione
de asseare; nau de cosa de papare, chi at pérdiu su sabore bonu
Sinònimos e contràrios
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
Frases
at iscallau unu cantu de lardu mesu asseau ◊ prommore de Deu, dàdemi unu cantu de pane, peri chi siat asseadu!
2.
su frúschiu de sas ballas, su túnchiu de sas sirenas parent ammentos de unu bisu asseadu
Terminologia iscientìfica
sbr
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid
Ispagnolu
rancio
Italianu
ràncido
Tedescu
ranzig.
asseài, asseàre , vrb: assiai Definitzione
impudire, pigare fragu o sabore de ogiuseu, sabore malu, nau de cosas de papare grassas
Sinònimos e contràrios
stantissai,
tosconare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rancir
Ingresu
to go rancid
Ispagnolu
ranciar
Italianu
irrancidire
Tedescu
ranzig werden.
contomósu , agt: contumosu Definitzione
nau de cosa de papare, chi est grassa, de sustàntzia, forte (e po cussu fintzes chi est mala a digirire); chi portat sabore o fragu malu, cóntomu, chi est malu a digirire; nau de su naturale de unu, chi est malu a cumbínchere, tostorrudu, tirriosu
Sinònimos e contràrios
grassu
/
asseadu,
controbbosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
contomaxi
Maneras de nàrrere
csn:
binu contumosu = binu forte, de grados meda, càlidu; lardu contomosu = lardu grogu e malisaboriu, tropu béciu; fragos contomosos = malos
Frases
cuss'àrbure fossis est tropu contomosa ca l'ant betadu contzime ◊ cun pràngiu contomosu sa fruta non porit ammancai po agiurai a digerí!
2.
apo atogadu risos ingugliendhe bucones contumosos ◊ no papis sa minestra de presuci ca est contomosa! ◊ sa petza de s'angioni frida dèu dh'agatu contomosa
3.
non fiat contumosa donna Minnia, mancai non si fessit amigada cun nemus (I.Lecca)
Terminologia iscientìfica
sbr
Ètimu
ltn.
contumace(m)
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid
Ispagnolu
rancio
Italianu
ràncido,
indigèsto
Tedescu
ranzig,
schwerverdaulich.
cosconósu , agt Definitzione
chi dhi andhat sabore (o fintzes arrancu) malu, de cosa passada, chi faet allupare
Sinònimos e contràrios
asseadu,
contomosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
toscosu
Frases
su teracu istaiat cun d-unu bículu de lardu su prus de sas bortas fintzas cosconosu! ◊ ses unu fraghixedhu cosconosu… e ita chi mi betais unu lavativu de cussa cosa, gei mi dhas arràngiat is mocas!…
Terminologia iscientìfica
sbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid,
suffocating
Ispagnolu
rancio,
bochornoso
Italianu
ràncido,
asfissiante
Tedescu
ranzig,
erstickend.
istantíssu , agt: stantissu Definitzione
nau de cosa de papare fata de tempus meda, chi at pérdiu su sabore suo, bonu, e ndhe at postu unu malu, de guastu; in cobertantza, foedhu, chistionu chentza sustàntzia, de pagu contu, iscioloriau
Sinònimos e contràrios
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantiadu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
illeriadu,
irbentiadu
2.
lassai a parti is fuedhus istantissus!
Ètimu
ctl., spn.
estantís, estantizo
Tradutziones
Frantzesu
qui sent le moisi,
qui sent le rance,
suranné
Ingresu
stale,
obsolete
Ispagnolu
rancio,
pasado,
anticuado
Italianu
stantìo,
vièto
Tedescu
alt,
ranzig.
rànchidu , agt: arrànchidu 1,
rànchiu,
ràncidu,
ràndicu Definitzione
est su gustu o sabore de su fele e de totu is gustos chi si assimbígiant (es., calidade de méndhula, su corgiolu de s'arenada, e àteru), ma si narat fintzes de cosa chi dolet o dispraxet meda / min. ranchitzu / rànchiu che lua, rànchidu che fele
Sinònimos e contràrios
drànchidu,
maricosu,
rantzigosu
/
cdh. ràncicu
/
contomosu
| ctr.
druce
Frases
tzicória rànchia no ndhe cherent mancu a la bíere: mantiniebbolla! ◊ sos àteros mànnicos lis pariant ràndicos che a su toscu ◊ sos fumajolos catzant nues de fumu rànchidu
2.
dàemi de tue: su "vostè" est rànchidu! ◊ como sas làcrimas aiant su matessi sapore rànchiu de tandho
Terminologia iscientìfica
sbr
Ètimu
ltn.
rancidus
Tradutziones
Frantzesu
amer
Ingresu
bitter
Ispagnolu
amargo
Italianu
amaro
Tedescu
bitter,
ranzig.
stantissài , vrb: istantissai* Definitzione
nau de cosa de papare, pèrdere sa perfetzione sua, pèrdere su sabore suo, su sabore bonu; nau de ccn., essire un'ibbambiau
Sinònimos e contràrios
istantiare
Frases
su grandu calori stantissat is ous
Tradutziones
Frantzesu
moisir,
se gâter
Ingresu
to stale
Ispagnolu
desabrir,
desazonar
Italianu
invietire
Tedescu
alt werden,
ranzig werden.
tastósu , agt Definitzione
chi dhi andhat o tenet calecunu tastu, chi at pérdiu su sabore suo bonu e ndhe at pigau unu légiu
Sinònimos e contràrios
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastiu,
tosconosu,
tufosu
Frases
custu binu est trullu e tastosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid
Ispagnolu
rancio
Italianu
ràncido
Tedescu
ranzig.
tosconàre , vrb Definitzione
essire tosconosu, de sabore e fragu malu, coment'e guastandhosi (nau mescamente de su lardu, de s'ógiu porchinu candho si faet grogo); pònnere o pigare toscu
Sinònimos e contràrios
asseai
/
abbelenare,
alluae,
atosicai
Frases
su lardu si tosconat ◊ s'ozu de s'olia si tramudat de isterzu pro lu chirriare de sa fundhana ca sinono si tosconat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rancir
Ingresu
to go rancid
Ispagnolu
ranciar
Italianu
irrancidire
Tedescu
ranzig werden.
tosconósu , agt: toscunosu,
tusconosu,
tuscunosu Definitzione
chi tenet sabore légiu, de toscu, de guastu; chi faet a gana lègia (nau de cosas de papare candho funt passadas, pruschetotu de lardu, de ógiu porchinu); chi atóssicat
Sinònimos e contràrios
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tufosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ranci
Ingresu
stale
Ispagnolu
ranciar
Italianu
irrancidito,
vièto
Tedescu
ranzig.
tufósu , agt: tuvosu Definitzione
chi tenet sabore malu, de guastu, de tuvu
Sinònimos e contràrios
asseau,
contomosu,
cosconosu,
istantiadu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu
Terminologia iscientìfica
sbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rance
Ingresu
rancid
Ispagnolu
rancio
Italianu
ràncido,
vièto
Tedescu
ranzig.