Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arràlla , nf Definitzione chistionu, prus che àteru chentza cabu Sinònimos e contràrios argiolu 1, badàcia, bataralla, ciaciarra, ciàvana, prafata Frases s'arralla manna est iscopiada sa die chi su frade los at acataos a pretu ◊ teniat pagu ganas de fai arrallas ◊ innui at arralla at genti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bavardages Ingresu gossip Ispagnolu habladuría, charla Italianu mormorazióne, ciarla Tedescu Murmeln, Gerede.

arrallài , vrb: arralliare Definitzione nàrrere, foedhare, istare a chistionu, naendho no sèmpere e ne pruschetotu cosas de giudu; su si foedhare apare in su sensu de àere tratamentu, èssere in bonas Sinònimos e contràrios faedhare / argiolae, arremonae, badaciare, badulare, ciaramedhare, friganzare, paraletare, tragagiai, tzarritare Frases at bufau tropu e no est arrallendi in sentzu ◊ ita megas de arrallai? ◊ dèu arrallu e mi fatzu cumprendi ◊ as fatu arrallai totu su mundu, a ti cojai cun cussu! ◊ est in pratza po arrallai cun sa genti ◊ cussu no iscít arrallai ne in sardu e ne in italianu 2. is propietàrius cun pagu genti arrallànt Ètimu ctl. rallar Tradutziones Frantzesu jaser, murmurer Ingresu to gossip Ispagnolu charlar Italianu mormorare, ciarlare Tedescu murmeln, schwatzen.

burbútu , nm Definitzione cosa chi si narat a boghe bàscia, fintzes coment'e a murrúngiu, a lamentu Sinònimos e contràrios murmutu, pisibisi 1, pispisu Frases in cussa solidade fit seguru de intèndhere lamentos, ghémidas e burbutos (S.Spiggia)◊ unu burbutu de tronu ródhulat in sa badhe rinnobandhe boche torrada de temporadas longas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chuchotement Ingresu mumbling Ispagnolu murmullo Italianu borbottìo, bisbìglio Tedescu Murmeln, Flüstern.

frofoài, frofroài, frofrobài, frofrolài , vrb Definitzione si narat de sa moida chi faent s'abba e mescamente cosas cagiadas coendho candho ndhe faent essire coment’e bubburucas de vapore; in cobertantza, su istare a chistionedhu agiummai a iscúsiu / frofrobai cun sa fantasia = cúrrere cun s'immazinassione, cun su pessamentu Sinònimos e contràrios abbrubudhai, chischisiai, ischigliare, ischiglionare, iscusietare, mamughiare, pispisai, sbrufare, sbrufulai, strichidhai Frases s'àcua est frofroendu 2. su dotori iat aprapau su pipiu frofrobendu fuedhus chi nisciunus cumprendiat ◊ ita seis frofrobendu asuta asuta: no fiaus de acórdiu cantu si depia giai? 3. dhis frofrobàt sa fantasia sena de riparu ◊ is arregordus frofrolant e ndi essint de is perevundus de sa memória Tradutziones Frantzesu chuchoter, grommeler Ingresu to talk in a low voice, to moan, to whisper Ispagnolu cuchichear, refunfuñar Italianu bisbigliare, parlottare, mugugnare Tedescu murmeln.

mormuzàre , vrb Definitzione istare cantandho o foedhandho a murmutu Sinònimos e contràrios mulmutare*, mummucare Tradutziones Frantzesu murmurer Ingresu to murmur Ispagnolu murmurar Italianu mormorare Tedescu murmeln.

mulmutàre , vrb: mummutai, murmutai, murmutare, murmutzare Definitzione istare cantandho o foedhandho a murmutu, bogare su píulu, fintzes fàere moida a sa sighia; nàrrere male de s'àteru Sinònimos e contràrios cantazare, mormuzare, muidonare, mummucare, murmurjare / afusare, fusigare, murmutire, tragagiai Frases aiat comintzadu a si mòvere mulmutendhe pariat tzantzigadu de su bentu ◊ s'abba murmutat falendhe in sos rios ◊ su pitzinnu fit biu ca li est essita un’isalenata murmutzanne cosa a boche bassa 2. is limbas tzerpedheras murmutant Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu murmurer Ingresu to mumble Ispagnolu murmurar Italianu mormorare Tedescu murmeln

mumusài , vrb Definitzione foedhare a boghighedha bàscia Sinònimos e contràrios mumusulai Frases su pòbiru afrigiu s'incamminat mumusendu una pregadoria a Deus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bougonner, grommeler Ingresu to grumble Ispagnolu musitar, mascullar Italianu bofonchiare Tedescu murmeln.

pisibísi 1 , nm Definitzione su foedhare chi si faet a boghe bàscia, agiummai a iscúsiu, nau pruscatotu in su sensu de bodheta Sinònimos e contràrios alleghinzu, chischisiada, contuliu, ispibisu, lollúghine, lolluine, pisighinzu, pispisu, visivisi Frases s'intendhet su pisibisi de sa zente ◊ sas notas de su Babbunostru e sa mímula de su Rosàriu aiant asseliau su pisibisi malinnu de cussos zuzes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chuchotement, commérages Ingresu whisper, gossip Ispagnolu bisbiseo, chisme, habladuría Italianu bisbìglio, pettegolézzo, mormorìo Tedescu Flüstern, Murmeln, Klatsch.

pispisài , vrb: pispisiai Definitzione istare a pispisu, a su pibisibisi a bodheta, a chistionedhu a boghe bàscia bàscia fintzes po chi no dh'intendhat àtere, nàrrere cosa a s'iscúsiu: si narat fintzes de su piulare de is pigionedhos in su niu; betare cosa a ispergiadura Sinònimos e contràrios abbrubudhai, ascugiare, bischigliare, chischisiai, frofoai, ispibisai, pispisinzare, pissinare, spibisai / ispergiare, paspiare Maneras de nàrrere csn: pispisai una pregadoria = pregare a s'iscúsia; pispisiai a unu = dàreli una briga, certaidhu Frases funt chistionendi a iscusi, pispisendu s'allanchimentu chi tenint aintru ◊ fiat pispisendi e narendi brebus ch'iscidiat issa ◊ sa genti afaciada in sa ventana dha càstiat pispisendi 2. a sa magaidraxa pistara dhi at pispisiau unu pagu de tzúcuru e dus istídhius de olliarmanu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chuchoter Ingresu to whisper Ispagnolu musitar, susurrar, bisbisear Italianu bisbigliare, sussurrare Tedescu flüstern, murmeln.

traganzàre , vrb Definitzione tènnere ite de nàrrere, istare a murrúngiu, a crítiga, foedhare agiummai a iscúsiu Sinònimos e contràrios ammusciare, arraunzare, grujai, imprabastulare, morrugnare, musci, raganzare, ranzidare, smusciai Frases traganzesi guvardu una peràula e coidadosu su caminu lesi (G.Ruju) Tradutziones Frantzesu grogner, bougonner Ingresu to mumble Ispagnolu refunfuñar Italianu brontolare, biascicare Tedescu murren, murmeln.