ànnidu , nm Sinònimos e contràrios abbitúdine, abesada Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine, vézzo Tedescu Gewohnheit.
béssu , nm: ésciu, versu 1 Definitzione manera, foedhandho de su fàere una cosa Sinònimos e contràrios betu, getu, manera, zenia ésciu, éssu, versu 1, vessu Maneras de nàrrere csn: bènnere a bessu = bènnere a betu, èssere possíbbile, andhare bene; a bessu de… = cufromma a… Frases nudha li curriat a bessu giustu ◊ abbertos a bessu giustu sunt balcones e giannas (P.Mossa)◊ as tratadu sas cosas a bessu tou ◊ sulcos a bessos dortos tue curregias! ◊ bido zente in su fossone tundhu benne a sa muda e pianghendhe a bessu de sas rogassiones in su mundhu (P.Casu) 2. no benit a bessu tantu disastru: mancu chi che apat passadu ura mala!(Grolle) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu habitude, manière Ingresu habit Ispagnolu costumbre, hábito Italianu vézzo, mòdo Tedescu Gewohnheit, Art.
bítzu 1 , nm Definitzione genia de vítziu, prus che àteru a imbérriu / betaresila in b. = pàrrere male, pigare calecuna cosa o fatu coment'e ofesa Sinònimos e contràrios imbérriu Tradutziones Frantzesu caprice Ingresu bad habit Ispagnolu capricho Italianu brutto vézzo, caprìccio Tedescu schlechte Gewohnheit, Trotz.
dènga , nf, nm: denghe, denghi, dengo, dengu Definitzione genia de vítziu, cosa chi si faet o chi si narat po acuntentare a tropu, o pigare cun tropu delicadesa, a unu; genia de calidade o de gustu chi si dhi agatat a una cosa de papare o de bufare, prus che àteru bistu coment'e difetu, o chi praghet pagu prus de àteru ma solu ca chie si dhu agatat est mendheosu (e a bortas podet èssere fintzes unu gustu bonu) Sinònimos e contràrios dengheria, imbérriu, imbímbinu, imbràmbulu, iscancériu, losinga, melindru, pacia, spiscíngiu / defeta, saboi, taltu Frases issa po denghi dhu naràt: Su pipiu, s'isposu, su pipiedhu miu! ◊ s'isgàngiat a arriri fendi denghi cun s'istràngiu ◊ no tengu totus cussus denghis de is sennoris ma gei mi apu a podi presentai! ◊ acabbamidha de pràngiri: su denghi chi portas mi at giai pigau a s'istògumu! ◊ bellu, candu ti primmas, sunt denghis de amanti! ◊ su cani, candu mi at biu, mi at fatu su dengu ◊ s'isposa est totu arrisus e dengus cun is cumbidaus ◊ tenes bisonzu de dengos prus de una creaduredha 2. custu binu tenet unu denghe: fossis bi lu at postu sa cuba ◊ a totu su chi assazat, isse li agatat carchi denghe! 3. isse faedhat su saligheresu cun su denghe de Bartzellona ◊ custu pische at unu bellu dengo ◊ sa nughe mi lassat unu bonu dengo un buca Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu mignardise, goût Ingresu mincing ways, taste, unpleasant taste Ispagnolu dengue Italianu vézzo, moina, gusto sgradévole Tedescu Ziererei, übler Geschmack.
imbérriu , nm Definitzione totu su chi si faet o chi si narat a giogu e a frandhigu a su pipiu, mescamente candho est creschendho e podet cumenciare a cumprèndhere e a fàere a cabosu, sériu, de imprastu; totu su chi faet su piciochedhu a giogu a tropu, chentza cabu, coment’e cumportamentu prus de pipiu chi no de matucu, fintzes pranghendho po bòllere o no bòllere calecuna cosa a vítziu e pagu importu Sinònimos e contràrios annennériu, denga, dengheria, imbímbinu, imbràmbulu, ingrangúgliu, iscancériu, melindru, pacia / cdh. imbirriúmini, ttrs. imbirriumu Frases a fizos bostros no los tenzedas tropu in sos imbérrios ◊ no bi at chei su pane sut'a frísciu a bos fàghere s'imbérriu passare! (P.Mossa)◊ ses male imbideadu, ma sos imbérrios ti che los bogo deo! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cajolerie, affectation Ingresu mawkishness, mincing ways Ispagnolu mimos, melindres Italianu vézzo, leziosàggine Tedescu Ziererei.