Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

bacanài, bacanàre , vrb Definitzione fàghere moida, bacanu Sinònimos e contràrios arrare, istripitare, sciumbullai, tzacai Frases innòi est su logu aundi arróliat e bacanat isceti su crou! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire du bruit Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido Italianu far rumóre Tedescu lärmen.

batàglia , nf: batalla, bataza Definitzione gherrígiu o gherra; prus che àteru, pelea manna chi unu si leat foedhandho po cumbínchere a s'àteru, po giare imparu, chistionu airadu Sinònimos e contràrios gherra / chistionu, ragàglia 2. chi no si citeis, cun totu custa batalla ndi dhu iscidais! ◊ peri is bias s'intendit sa batalla, s'arrisu ◊ is còngius immoi funt segaus e is batallas no balint a nudha ◊ lassai is batallas e isterreisí po gustai! ◊ ndi tenis, de batalla, no citis nudha! ◊ intendhendhe totu custa batalla, zeo mi che seo pesada Sambenados e Provèrbios prb: cun sa batalla no si prenit sa brenti Tradutziones Frantzesu gueulement, vacarme Ingresu noise Ispagnolu batalla Italianu battàglia, chiasso, discórso concitato Tedescu Kampf, Schlacht, Lärm, Wortwechsel.

chiméntu , nm: cimentu 1 Definitzione moida coment'e de cosa chi funt segandho; boghes de unu chistionu airadu; maltratamentu de un'animale; su fàere calecuna prova atrivia / su chimentu de su tronu = s'istragada manna chi faghet su tronu, coment'e seghendhe cosa Sinònimos e contràrios abbolotu, atabazu, carralzu, chichígliu, fracassu, siliestu / cadha, matratamentu, podha / arriscu | ctr. assébiu Frases pistichinzos, chimentos, birgonzas, dúbbios fint cosas coladas e irmenticadas ◊ fàghere chimentu e degógliu ◊ a boghes, a chimentu, giogaimus a pípiris de nughe 2. pisedhos, finídemi su chimentu ca so a dolore de conca! ◊ s'intendhet chimentu de pes ◊ totu cussu chimentu chi s'intendhet est ca ant binsu sa partida ◊ su chimentu chi faghent cun cussa orchestra ti atontat puru! Tradutziones Frantzesu bruit, tapage Ingresu noise, uproar Ispagnolu alboroto, confusión Italianu strèpito, schiamazzo, subbùglio Tedescu Lärm, Aufruhr.

crò , nm Definitzione sa boghe de is crobos / ispetare su cro = abetai po debbadas Sinònimos e contràrios cra, cróida 2. milli boghes proite no pesades pro no prànghere ancora ispetendhe su cro de milli faularzos?! Sambenados e Provèrbios smb: Cro, Cro' Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croassement Ingresu crow noise Ispagnolu cro Italianu il vèrso dei còrvi Tedescu Krächzen.

inchimentàre , vrb Definitzione fàere chimentu, boghes, burdellu Sinònimos e contràrios abbochinare, batugliare, chichigliare, intrigliare, stragamullai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tapager Ingresu to make a noise Ispagnolu alborotar Italianu fare strèpito, chiasso Tedescu Lärm machen.

intrigliàre , vrb Definitzione fàere burdellu, coment'e candho dhue at gente meda foedhandho o movendhosi Sinònimos e contràrios atacazare, atamazare, inchimentare, intriglire, isgrigliare, istribitare, tambedhare 2. candho intrígliat a cantare in chéjia a missa cantada sa boghe sua atonada faghet a totu allegrare (A.Pinna) Tradutziones Frantzesu chahuter Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido Italianu rumoreggiare Tedescu lärmen.

mamudínu , nm: mamutinu, maudinu, momodinu, mumudinu, mumurinu Definitzione est sa sonada airada chi faent in crésia cun matracas e furriadòrgias sa chenàbura santa candho si arregodat sa morte de Gesugristu; boghes de animales, cropos aira de botes e istrègios de làuna a befa, ma fintzes solu sonos, carraxu mannu; aina po sonare in chida santa / iscuru mamudinu = un'iscuriu chi no si bit mancu a frastimai… Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, atutina, baraundha, mammarinu, sciumbullu, stragambullu, tifitanu, trambullu, tregollu, tremutu Frases mi parit ca apu inténdiu mumudinu, o istraciendi est? ◊ sos puzones cantant cun dulches maudinos ◊ candho si cojaiat unu fiudu o fiuda, una chedha de pitzocos faiant su momodinu a sonu de botos ◊ su maudinu de sos pitzinnos, cussos tichírrios e risos mi che intraint in cherbedhos 2. "Pésperu maudinu!" abbóchinant sos pitzinnos in sas carrelas in chida santa 3. su mumudinu est una cóciula manna e si sulat aintru Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, bruit Ingresu noise, uproar Ispagnolu matraqueo, estruendo, matraca Italianu strèpito, rumóre Tedescu Lärm.

moída , nf, nm: mughida, múghida, múghita, muida, múida, muídu, múidu, múita Definitzione su sonu sighiu de cosa movendho, mescamente candho est meda e po su prus ifadosu / min. moidedha; lassare sa m. a unu = lassaidhu asséliu, lassaidhu stai sentz'e dhi narri nudha Sinònimos e contràrios ammuina, arremóriu, mughina, remore, triuliu Frases sa moida de su riu, de s'abba proindhe, de su bentu, de su trenu, de sa betoniera, de sas màchinas ◊ tengu una múida a conca chi mi parit de portai una scursura de abis ◊ chin sa conca a múghitas, che moju, mesu atolondrau ses galu andhandhe (N.Trunfio)◊ sa múghida coment'e de apiarju dae largu s'intendhet meda tretu ◊ s'àghera fit prena de sas múghidas de sas campanedhas de sas berbeches 2. làssami sa moida, tantu de su chi mi ses nendhe no ndhe fato! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bruit, bourdonnement, ronflement, grondement, vrombissement Ingresu noise, rumble, buzzing Ispagnolu ruido, zumbido, estruendo Italianu rumóre, ronzìo, rómbo Tedescu Geräusch, Lärm, Summen, Brummen, Donner.

ragàglia, ragàlla , nf: regàglia Definitzione chistionu a meda e a boghe arta de una cambarada, tanti po istare a chistionu o fintzes a briga Sinònimos e contràrios apísciulu, argiolu 1, bàdula, bataloca, ciaciarra, ciaramedha, ciarra, lúlluru, paraleta / ttrs. ragàglia Frases sunt a regàglia fata, chi nachi como sos tempos sunt giambados ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ custa ragalla a cust'ora in sa carrela, ite bi at? Sambenados e Provèrbios smb: Ragàglia, Regaglia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vacarme, brouhaha Ingresu noise, bawling Ispagnolu estrépito, estruendo, parloteo Italianu chiasso, frastuòno di vóci, vocìo Tedescu Geschwätz, Quasselei.

remòre, remóriu , nm: arremori, romúriu, rumóriu, rumore Definitzione genia de sonu chi s'intendhet de cosa chi si movet a sa sighia Sinònimos e contràrios moida, triuliu Frases is àrburis faint romúriu candu fait bentu ◊ s'intendit su romúriu de s'àcua chi proit Ètimu ctl. remor Tradutziones Frantzesu bruit Ingresu noise Ispagnolu ruido Italianu rumóre Tedescu Lärm.

sciarrócu , nm: isciarrocu, sciorrocu Definitzione su isciarrocai, betare a terra, nau de cosas mannas (domo, muru), o orrúere totu de mala manera, mescamente sa moida manna o tzàcurru chi si faet betandho a terra cosas deasi o iscopiandho calecuna cosa (es. mina); cosa sciorrocada, su chi abbarrat de un'òpera distruta / pròiri a sciorrocu = a strossa, de bírridu Sinònimos e contràrios destrossa, isdobbiada, isolocu, sderrocu / smuroni / arruinali Frases a comporai cussa cosa fait sciorrocu in su portafógliu! 2. sa temporada nd'est arribbada a sciorrocu ◊ no dhus intendis prus a cida santa is sciorrocus in crésia ◊ s'intendit sciorrocu de màchina ◊ su sciorrocu de unu tronu at incuriosiu su pipiu ◊ acant'a sa spéndula s'intendit su sciorrocu de s'àcua ◊ si est inténdiu su sciarrocu de sa mina 3. is domus bècias funt unu sciorrocu (G.Mura) Tradutziones Frantzesu écroulement, fracas Ingresu downfall, loud noise Ispagnolu derrumbamiento, fragor Italianu cròllo, fragóre Tedescu Einsturz, Knall.

tambedhàre , vrb Definitzione fàere moida, istare foedhandho, giare ifadu / tambedhadu = infadadu Sinònimos e contràrios ifadare, ifastizire, impeltinare, intrigliare Frases si fis pro marasu a ossos pistos e tambedhadu in mesu a su trambustu semper su cantu ti det dare gustu ◊ istant tota sa die tambedhendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chahuter, agacer Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido, molestar Italianu rumoreggiare, molestare Tedescu lärmen, belästigen.

«« Torra a chircare