Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aferràda , nf Definitzione su aferrare; fintzes afracada, atacu de briga Sinònimos e contràrios cafadura, leada, picada 2 Frases s'aferrada chi li at fatu, l'at imboladu a terra 2. t'apu fatu cuss'aferrada po filla mia: iscusamí, ma fui inchieta ca isciu chi dh'as tragallada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prise Ingresu hold Ispagnolu aferramiento Italianu présa Tedescu Fassen.

aggàntzu , nm Definitzione cosa a ue agganciare, nau fintzes po iscusa, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa Sinònimos e contràrios acantzadorju, achirru / arraghèscia, irbortu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu point d'appui Ingresu hold Ispagnolu agarradero, asidero Italianu appìglio Tedescu Haltepunkt, Vorwand.

apompiài, apompiàre , vrb: pompiai Definitzione castiare, furriare is ogos a ccn. parte o cosa po dha bíere; tènnere sa capacidade de aguantare una dificurtade, de fàere un'isfortzu, mantènnere Sinònimos e contràrios abbadiai, allutzare, annotare, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai / abbabiai, agguantai, ammantènnere, apoderae, rèere Frases apómpiadi in s'isprigu! ◊ su pitzinnu colaiat sas oras de iscola apompianne a foras 2. apómpia a forti chi no ti arruat, lah! ◊ apómpia s'iscala! ◊ candu unu est giòvunu apómpiat trabballu meda ◊ candu fait bentu forti, medas si apómpiant po no arrui Tradutziones Frantzesu regarder, tenir Ingresu to look, to hold Ispagnolu mirar, aguantar Italianu guardare, règgere Tedescu anschauen, halten.

poderàe, poderàere, poderài, poderàre , vrb: apoderai*, poterare Definitzione pigare, aferrare cun is manos una cosa, prus che àteru po dh'agguantare firma, ma si narat fintzes in su sensu de tènnere sa fortza o passiéntzia de portare unu pesu (nau fintzes de cosa, de unu materiale po sa fortilesa chi tenet) o un'istrobbu, de padire una dificurtade, in su sensu de badrare, amparare Sinònimos e contràrios abbabiai, afoderare, afuncenare, agguantai, ammantènnere, apompiai, leare, rèzere / guardai / durai Maneras de nàrrere csn: poderaisí, poderàresi de fàghere una cosa = muntenneresindhe, lassare istare de la fàghere, agguantare o istaresindhe chentza la fàghere; poderai una promissa = muntènnere sa promissa, fàghere su chi si est impromissu Frases podera frimma s'iscala! ◊ podera custus coranta sodhus e bai luegu a ci dhus portai! ◊ poderai is bratzus, agiudaimí a dhu bistí! ◊ cantu ca no mi donat fidàntzia, poderissí is sigarrus e adiosu! ◊ is féminas a gropas de cuadhu fiant poderadas a istrintu a su maridu 2. su chi contat est su gradinu aba si tenit is peis: cussu est su chi depit poderai! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ chini at a poderai finas a s'úrtimu, Deus dh'at a salvai 3. no mi l'apo pótidu poderare e bi l'apo nadu! ◊ si poderat, circat de no biri is cosas chi portat ananti de is ogus ◊ no fait a si poderai, su cristianu! ◊ dèu sa promissa dha poderu! ◊ po no fai bregúngia mi ndi seu poderau de nci dha fuliai cussa cosa, ma no est bona! 4. Santu Basile bellu, poderamidhu sanu custu pipiu! Tradutziones Frantzesu tenir Ingresu to hold Ispagnolu sujetar, soportar Italianu tenére Tedescu halten.

repítere , vrb: arrapiti, ripítere, repítiri Definitzione nàrrere o fàere torra sa cosa; mescamente istare a ora meda faendho una cosa, baliare un'isfortzu, una dificurtade; arrespòndhere a su chi narat s'àteru, mescamente a su chi narat su mannu Sinònimos e contràrios agguantare, repetire / abbetiae 2. pesadu za so: tocat a bídere si bi repito, ca so débbile! ◊ a caminare meda deo no bi repito! ◊ e chie bi repitit a triballare gai a irfortzu a tota die?! ◊ e chie bi podet repítere in totu cussa calura: bi ndh'at de s'iscazare!…◊ azis fàmine ma repitide: su mànigu est bell'e cotu ◊ sos abbrítios mi at dadu de connòschere su bonu e su malu: pro cussu est chi repito (Limbudu)◊ tota die chentza manigare no si bi repitit Ètimu itl. ripetere Tradutziones Frantzesu résister Ingresu to hold out Ispagnolu resistir Italianu resìstere, tener duro Tedescu standhalten.

tratèniri, tratènnere, tratènniri , vrb Definitzione istare, ibertare unu tanti de tempus; fàere abbarrare, fàere ibertare; fintzes ostènnere, transire o fàere a mancu de fàere una cosa / pps. tratesu, traténniu; tratenni su respiru = abbarrare unu pagu chentza torrare àlidu Sinònimos e contràrios addurae, arreare, illesinare, istentae | ctr. andai Frases si tratenit su tanti chi serbit po fai sa cosa ◊ no mi tratenzo ca tenzo presse ◊ in sa posta bi aiat zente e apo tratesu ◊ so andhendhe, no poto tratènnere ◊ apo tratesu a ti rispòndhere pro t'iscríere in poesia ◊ si est traténniu fintzas a tardu ma no bidiat s'ora de si ndi andai ◊ e meda che tratenes in bidha?◊ tratenedesi, fostè, tziu Antiogu! 2. mi ant tratesu in domo de Fulanu: pro cussu no so torradu luego ◊ toca, trateni is assuconis! 3. no isciu cumenti mi seu poderau de dh'ai aferrau… Mi seu traténniu ca fiaus in logu beneditu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rester, entretenir Ingresu to hold, to keep oneself, to engage Ispagnolu quedarse, retener Italianu trattenérsi, trattenére, intrattenére Tedescu bleiben, aufhalten, unterhalten.

tratésu , pps, agt Definitzione de tratènnere; chi dh'ant fatu ibertare o no at fatu a si mòvere Sinònimos e contràrios traténniu / bistentadu Frases su Píscamu si est tratesu arrejonendhe cun sa zente ◊ intra, e iscusa si t'apo tratesu fora! ◊ mi so tratesu annotendhe cudha cosa ◊ ti prego tantu de m'iscusare si a tie cust'ora apo tratesu 2. fia tratesu legendhe Tradutziones Frantzesu resté, retenu, entretenu Ingresu kept, hold Ispagnolu quedado, retenido Italianu trattenuto Tedescu aufgehalten.

«« Torra a chircare