pàcu , nm, agt, prn, avb: pagu, pau 1 Definitzione una cantidade pitica, chi no bastat po su bisóngiu, chi no est su tanti chi serbit, o est su tanti giustu ma sèmpere cantidade pitica: coment'e agt. si podet pònnere innanti o apustis de su nm. e no est sèmpere chi cuncordat; coment'e avb. serbit fintzes a cambiare su significau de un'agt. in sensu menguante: acumpangiandho unu vrb. podet fintzes àere su significau de no, nudha / min. pachitzu, pachitzedhu, paghedhu, paghighedhu, paghitzedhu, paguaghedhu = pagu meda / a/c.: su foedhu coment'e avb. podet cambiare su gradu in su sensu de méngua aciunghedho s'avérbiu meda (chi deosi dhu acostit a nudha, e balet po pagu pagu); manígiu mannu podet tènnere cun dópiu significau irónicu: s'impreat po su normale significau irónicu (es. pagu longu!… = longhixedhu!… = longu meda; pagu feu cussu cristianu!… = feu meda; pagu bellu custu fiore!… = bellu meda), ma acumpàngiat s'agt. in nadas chi narant su contràriu de su contràriu, candho si arrispondhet a chie at impreau s'agt cun significau bonu, de valore positivu: – Bellu custu froi! – Pagu bellu!…(= bellu meda? No: bellu própiu nudha!); – Paxiosu custu pipiu! – Pagu paxiosu!… (= paxiosu meda? No: paxiosu própiu nudha!); – Bonu custu binu! – Pagu bonu!… (= bonu meda? No: bonu nudha!); – Cabosu custu pisedhu! – Pagu puru!… (= cabosu meda? No: cabosu própiu nudha!); sa nada Pagu puru!… si podet fàere coment'e arresposta chentza dèpere mai nàrrere s'agt. cunsiderau Sinònimos e contràrios ammerchinzadu, apenas, iscassu | ctr. bundhante, meda, paritzu, tropu Maneras de nàrrere csn: avb.: a pagu = abbellu, in cantitade paga; a pagu a pagu = abbellu abbellu, unu pagu a borta (manera); de su pagu, paghedhu: de su meda, nudha! = mezus pacu chi no nudha; commo dae pacu = de pagu tempus; mesu pagu = pagu etotu; pagubbene, pagu bèni!, pagu bèni miu!… (nadu a làstima) = ite mi siat su bene!, cale bene?!…, nudha!, tropu pagu!; èssere de pacu prus o mancu = de perunu contu, de pagu valore; èssere a contu de pagu = pagu, própiu pagu Frases cussu pacu de cosa chi giuchio a gràscias chi l'avio cuverau! ◊ menzus su pagu chi no su nudha ◊ semus partidos a trumadas, a boltas benninne su pagu chi si teniat ◊ de su pagu, paghedhu, de su meda, nudha! ◊ seis istétius de bonugoru a bolli dividi su pagu de pani e ingaúngiu cun nosu 2. sa pagu vida chi at tentu ◊ nd'at pigau cussas pagu cosas chi teniat ◊ a bèndhere bi aiat cosa meda, ma a comporare zente paga! ◊ su dinai mi dhu ispendia in pagus oras ◊ custas pagu rigas fuedhant de una chistioni ◊ pagu genti mellus festa! ◊ àcua meda e pisci pagu ◊ cussos pacos fiados fint aggorraos in su corrale ◊ pagus is fogus chi s'alluint in is montis!… 3. cussa cosa l'ischint in pagos ◊ ndh'amus presiadu medas, ma pagos ant adduidu ◊ medas pagus faint unu meda ◊ fuant pagus is chi isciant a ligi ◊ sos pagos chi bi fint si ndhe sunt andhados puru 4. immoi biu pagu meda, e nudha puru! ◊ sa cosa prus pagu bona piaghet prus pagu ◊ su cabadhedhu a pacu a pacu lu domo ◊ a trabballai meda, ma a pagai pagu! ◊ su dinai nostru gi est a pagu ◊ est bénnidu pagu innantis ◊ de sodhu ndh'amus pacu ◊ custa cosa est unu pagu druci ◊ su mànigu mi est essidu unu pagu salidu ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu ◊ dèu gei nci creu pagu chi torrit a biu ◊ de candu babbu si fut cojau, in butega dhui abarràt pagu: dhui lassàt a mamma ◊ fuant sordaus pagu bestius e pagu armaus 5. bae chi pagu bi andhas a campu, oe, malàidu comente ses! ◊ pagu ti ndhe naro de su chi cheres ischire, ca est unu segretu! ◊ a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu! 6. pacubbene meu: fipo tzopu, isarchilatu! ◊ ohi, ite pàsculos, pacubbene nostru: pàsculos non si n'esistint prus ◊ ge seus sigurus in custa vida…: pagu bèni nostru! ◊ a su tempus, pagu bèni, fut prus su preugu chi no su dinai ◊ si lu leaiant a zocu che bannitedhu de pacu prus o mancu 7. cussa màchina est caminendi a pagu Sambenados e Provèrbios prb: non c'est pagu chi non bastit, non c'est meda chi no ispacit ◊ paga zente bona festa! Ètimu ltn. paucus Tradutziones Frantzesu peu Ingresu little, not very Ispagnolu poco Italianu pòco Tedescu wenig.

pàdinu , agt, nm Definitzione nau de logu, chi est pagu pagu in calada, chi est in pendhente a una bandha; a logos, abba lena Sinònimos e contràrios tombiu Ètimu ltn. *patidus Tradutziones Frantzesu un peu incliné Ingresu sloping Ispagnolu un poco inclinado Italianu leggerménte inclinato Tedescu etwas schief.

paghennennúdha , nm Definitzione ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda Frases su chi mi at dadu est paghennennudha 2. cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju) 3. li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très peu Ingresu very little Ispagnolu muy poco Italianu pochìssimo Tedescu sehr wenig

papàrra 1, pàparra , nf Definitzione cosighedha de perunu contu, nudha Sinònimos e contràrios pampalluca, pimpirripàparra / bóciga Frases dh'as a cumprendi, tui, sa pàparra!…◊ no scit una paparra de sa letzioni ◊ est abbituau a arriri de is carrus furriaus, ma cun mimi fait pagu paparra! Tradutziones Frantzesu objet de peu de valeur, sans valeur Ingresu an object of no value Ispagnolu menudencia Italianu còsa di ìnfimo, nessun valóre Tedescu Nichtigkeit.

pibidédhu , nm: pipidedhu Definitzione tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu Sinònimos e contràrios biculedhu, filchinida, palfaruza, pimpidalla, pimpirinalla, pitzuedhu, uchedhu Frases a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu) Tradutziones Frantzesu petit peu Ingresu only a little Ispagnolu poquito Italianu pochettino Tedescu ein bißchen.

pódhixi , nm Definitzione su pódhighe mannu de sa manu; un'apenas de cosa, unu tanti pigau cun sa punta de duos o tres pódhighes: podhixedhu si narat fintzes po iscutighedha, apenas de ora Sinònimos e contràrios didumannu, podhichemannu / gradixedhu, iscuta, pachitzedhu, talighedhu, tanchixedhu, podhicada 2. poboritu, mancu unu pódhixi de sabi in conca portat! ◊ seus che is mobentis in sa moba, girendu po unu podhixedhu de farra! ◊ dhi domandu de tenni unu podhixedhu de passiéntzia 3. mi setzu unu podhixedhu, no m'istentu ◊ aspetit unu podhixedhu! ◊ lassaminci essiri unu podhixedhu a foras! Tradutziones Frantzesu assez peu, petit peu Ingresu not much Ispagnolu poquito Italianu pochino Tedescu Daumen, ein bißchen.

surdíghinu , agt Definitzione nau de ccn., chi pecat a origas, chi est unu pagu surdu Sinònimos e contràrios surdànciu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu un peu dur d'oreille Ingresu hard of hearing Ispagnolu duro de oído Italianu sordastro Tedescu schwerhörig.

terrichèdha , nf Definitzione min. de terra: terrenu piticu, pagu pagu de terra Tradutziones Frantzesu peu de terre Ingresu mould Ispagnolu terreno pequeño Italianu terrìccio Tedescu Bodenkrume.

tzentèdha , nf Definitzione gente metzana, malebortzedida, chi no at caràtere, de pagu contu Sinònimos e contràrios gastile, gentaredha, gentixedha Tradutziones Frantzesu gens de peu Ingresu low-minded people Ispagnolu gentuza Italianu gentùcola Tedescu kleines Volk.

«« Torra a chircare