Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

calafóju , nm: calavoju, colovoju, corovoju, corovozu, gorovoju Definitzione fossu mannu coment'e gruta, úrbidu malu; logu de tupas, de malesa craca Sinònimos e contràrios calafossu, colovone, ingurtidorju, iscafada, iscaravossu Frases si sunt isperrumados in sos calafojos (T.Rubattu)◊ apo trouladu in d-unu palinzu e rutu che so in d-unu corovozu chi aiat fatu s'abba (N.Motzo) 3. sas tantas cosas bellas chi mi nesint in s'onore mi ant fatu colovoju! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ravin, gouffre Ingresu gorge Ispagnolu barranco Italianu burróne, inghiottitóio Tedescu Schlucht.

calancòne , nf: coloncone Definitzione calanca manna, ma mescamente buidu mannu in logu de orrocas Sinònimos e contràrios gruta, ispérruma, pèlcia, péntuma, scabiossu, strampafossu Frases at cuau sa ciai in su calancone ◊ unu coloncone in su muru fachiat de armarju 2. Deus, chi salvat sos bonos ladrones, lassat perder sos Giudas ostinados, ch'etat sos tzegos in sos calancones (P.Casu)◊ crabitos e anzones che ruent in su calancone Tradutziones Frantzesu gouffre, antre Ingresu chasm Ispagnolu vorágine, abismo Italianu voràgine, antro Tedescu Abgrund.

garrópu , nm, agt: carropu*, goropu, gorropu, irgorropu, sgarropu Definitzione buidu mannu, mescamente inue dhue at orrocas, inue che intrat o ndh’essit s'abba, aperta manna o fintzes una genia de canale fungudu meda cun orrocas artas, fossu mannu prenu de abba in is errios; mulinete de bentu o de abba, abba apaulada e fossu fungudu; nau de gente, chi giughet is palas ingobbedhadas Sinònimos e contràrios barrocu, isciusciu, ispéntimu, scabiossu, spérruma, trabentu, tuvone / bàtiga, fògia 1, gurgu 1, pógiu, trógliu / abbajonadu, aggobbedhau, giumburudu, rumbosu, tzumbosu Maneras de nàrrere csn: bènnere gorropu = essiri su tzúmburu, sa gobba (a unu); bufai a garropu = totu a unu corpu?, a bruncu?; paligorropu, paligorropa = palidortu, palidorta, dortu, dorta a palas Frases su gorropu est totu istampos, galarias, ischinas intorticaas, locu iscussertu e male traganau ◊ istichiu interi montes, gorropu misteriosu, privau de orizontes, locu secretu e malu a l'acatare ◊ in custu logu su frúmmini est fundudu, nci at unu garropedhu ◊ camminàt a tzopu poita ndi fut arrutu de asuba de unu garropu 2. su tempus, is dis nci dhas ghetat a sa sighia a su garropu de sa memória 3. a betzu tue benis gorropu Tradutziones Frantzesu ravin, gouffre, crevasse Ingresu gorge, cleft whirlpool Ispagnolu quebradura Italianu fórra, górgo, crepàccio Tedescu Klamm, Strudel, Wirbel, Riß.

ingorropàre , vrb Definitzione betare in calecunu gorropu Sinònimos e contràrios impelciare, incalancare, ingarghilare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu jeter dans un gouffre Ingresu to sinkhole Ispagnolu echar en un barranco Italianu infoibare Tedescu in eine Doline werfen.

ingurtidórgiu , nm: ingurtidorju, ingurtidroxu, ungutidroxu, ingurtitorju Definitzione sa canna de su gúturu inue passat su chi si papat o bufat de buca a s'istògomo; gruta manna, buidu mannu chi che calat a fundhu in is orrocas Sinònimos e contràrios aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ugrullu, valgastolu / alguena, garguena / gorovoju, imberghidorju, impercadorzu Terminologia iscientìfica crn, slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu œsophage, gouffre Ingresu esophagus, pothole Ispagnolu esófago, donde afluyen las aguas Italianu esòfago, inghiottitóio Tedescu Speiseröhre, Schlund.

irjacàda , nf Definitzione genia de buidu mannu in s'orroca Sinònimos e contràrios calancone, ispéntimu Frases in su paris ube fit istada cumposta sa piatza aiat acatau un'irjacada manna a ghetu de ch'intrare s'ómine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gouffre Ingresu abyss Ispagnolu abismo, sima Italianu voràgine Tedescu Abgrund.

ispéntimu, ispéntuma , nm, nf: ispéntumu, spéntima Definitzione prus che àteru, logu de orroca arta meda o fintzes buidu chi calat a fundhu, aintru de is orrocas, in sa terra Sinònimos e contràrios calancone, gruta, gúrguru, iscafada, isperdicadorju, ispérrulu, ispérruma, istrunfu, péntuma, scabiossu, strampafossu, tràdhia, trocu, úbridu Frases sa terra si li fit abberta innantis lassèndhelu in s'oru de un'ispéntumu ◊ fipo supra de un'ispéntumu artu annotendhe sa cane ◊ ne murus, tzirvas e ispéntimus ti firmint! ◊ nche los ant impercaos a s'ispéntuma Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gouffre, précipice Ingresu crag, ravine, gulf Ispagnolu abismo, barranco Italianu voràgine, burróne, precipìzio Tedescu Abgrund.

isprefúndhu , nm: isprofundhu, sparavundhu Definitzione logu pentzau in fundhu meda, prus che àteru coment'e iferru, logu de ànimas malas; buidu mannu, fundhudu / sa missa de s'isprofundhu = sa missa chi narant a unu mortu chi a cantu paret no tiat àere tentu ancora pasu in s'àteru mundhu e tiat èssere in ziru che ànima mala… Sinònimos e contràrios iferru, ispéntumu, paravundu Frases che ndhe lampas medas in s'isprefundhu, tue! ◊ dai sos ojos mi fuit sa lughe e paret ch'isprofundha in s'isprefundhu (S.Casu)◊ sos montes si ant a isòlvere che sale in s'isprefundhu ◊ so pedindhe a Deus chi no mi che mandhet a s'isprofundhu 2. àteru bi as de bogare a pizu dai s'isprofundhu de sa faltzidade?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gouffre, abîme Ingresu abyss Ispagnolu abismo Italianu bàratro, abisso Tedescu Abgrund.