Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

irmoventàre , vrb Definitzione mòvere una cosa bene firma, e fintzes a unu malu a mòvere; si narat fintzes in su sensu de coitare, fàere impresse Sinònimos e contràrios iscossolare, iscotare 1, mòere, scontoimmai, scotzedhai / acoidai Frases cussa est roca frimma mala a irmoventare ◊ comente at fertu s'at irmoventadu una dente ◊ a su corpedha corpedha ndh'as irmoventadu cussa preda de sa contonada 2. no t'irmoventas, no, cantu chi bi ses tres oras pro cussu nudha?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déplacer Ingresu to shift, to dissuade Ispagnolu mover Italianu smuòvere Tedescu wegrücken.

iscotàre 1 , vrb: iscotzai, iscotzare, scociai Definitzione pigare e bogare is cotzas, mòvere; fàere istesiare, fàere mòvere a unu o calecuna cosa de unu logu o tretu Sinònimos e contràrios irmoventare, irraighinare, iscossolare, scotzedhai | ctr. cotare Frases su marrone iscotzadu est in su cugigone 2. m'intano che colora e mancu a fumu de istratzu m'iscotant! ◊ su bentu at iscotzau is matas ◊ seo bennia a che iscotzare a tie, mancari no cherzas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déplacer Ingresu to remove Ispagnolu descalzar, desplazar Italianu sbiettare, rimuòvere qlcs. da un pósto Tedescu entkeilen, wegräumen.

istregíre , vrb: istretzire, istrexire, istritzire, istrizire Definitzione istesiare, trantzire unu paghedhedhu, fàere logu, mòvere unu tretu pagu Sinònimos e contràrios astesiai, illalgare, iscritzire, issuzire, istegiare, istesare, istirire, istreziare, istrinzire, schilliari, tòlchere, trancire | ctr. acoltziare, acostai Frases su trau si che fit istregidu dae s'àlvure ◊ nche l'aiat ischitata istritzinnencheli su bratzu ◊ bi aiat tres muscas chi no si che cheriant istretzire dae sa brochita ◊ nointamas de si che istrizire si m'acúrtziat de piús Tradutziones Frantzesu éloigner, déplacer Ingresu to move away Ispagnolu alejar, apartar Italianu scostare, spostare Tedescu wegrücken.

mòere , vrb: mòfere, mòghere, mòvere, movi, mòviri Definitzione cambiare posidura, portare de unu logu o tretu a un'àteru, murigare; fàere cambiamentu, abbiare unu dolore; tzucare, rfl.pònnere in camminu, fàere viàgiu; fàere impresse / ind. pres. 3ˆ p. sing. mofet, moghet; cong. 2ˆ p. pl. moghetzas, movetzas; pps. móvidu, mófitu, mófiu Sinònimos e contràrios irmoventare / andai, bènnere, caciare, cambiai, suncai, tocai 1 / coidai | ctr. firmai Maneras de nàrrere csn: mòviri s'istògumu = buluzare, fàghere a gana mala; movirisí po ternura = àere dolu, fàghere làstima; èssere a su moe moe = moindhe, pagu frimmu, candho goi candho gai; moindhe (nau de cosa chi si movit cun fuliesa manna) = frusiendi (bíere "múere") Frases moe cussa pedra! ◊ sa pudheca est maseredha, mancu si movit candu dha tocas! ◊ su cane est moindhe sa coa ◊ moediche dae cue! ◊ non cherzo andhare in ancas chi mofent pro abbitúdine (L.Loi)◊ boe betzu, isfinidu, fadicadu, no si mofet ◊ a sa cosa prantada li cheret móida sa terra ca creschet de prus ◊ scerada est sempri crocada, non si podit movi, mancu pesai de su letixedhu ◊ no bos moghezas finas chi torro! 2. sa borta chi mi funta móvius is genugus fui abarrada sétzia unas cantu diis ◊ su tempus est móvidu, est moindhe ◊ no lu moent nen diàulos e nen santos candho si che tzacat un'idea in conca! ◊ sas berbeghes cherent móidas a pàschere 3. moe cun megus a cumandhu! ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agante de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta ◊ arguai a tibe chi ti mogas! 4. zuto una dente a su moe moe: at a èssere menzus chi mi ndhe la feta tirare ◊ ti as a mòere carchi dente manighendhe cussa peta tosta! 5. mòfeti, sinono torrat a rosinare e nos infundhimos! ◊ mòedi, mih, ca no bi at ora! ◊ toca movidindi ca tèngiu fàmini! Ètimu ltn. movere, moere Tradutziones Frantzesu bouger, remuer, déplacer, détourner (dissuadere), se dépêcher Ingresu to move, to shift Ispagnolu mover, desplazar, moverse, darse prisa Italianu muòvere, movimentare, spostare, smuòvere, sbrigarsi Tedescu bewegen, versetzen, umstellen, verrücken, aufbrechen, sich beeilen.

scociài , vrb: iscotare* 1, scossai, scotzai Definitzione bogare is cotzas de asuta de calecuna cosa; fàere iscostare, istesiare, fàere mòvere a ccn. de unu logu o de una cosa (fintzes postu), mòvere sa terra coment’e istesiandhochedha de calecuna cosa Sinònimos e contràrios irmoventare, irraighinare, scotzedhai Frases trabballendi apu scotzau su marroni 2. no ti ses prus scotzara de su treminaxu de sa porta! ◊ a tui no ti ndi scotzat nisciunus de cussu postu!◊ postu chi siat su culu in su scannu est mau a dhu scociai! Tradutziones Frantzesu déplacer Ingresu to shift Ispagnolu mover Italianu smuòvere Tedescu umgraben.

trancíre, trancíri , vrb: transie, transire 1, transiri, trantzire, trantziri, trasiri, trensiri, trentzí, trentziri Definitzione cambiare camminu, istesiare unu pagu, passare de un'oru o tretu a un'àteru, de unu camminu a un'àteru, pigare o ispostare, mòvere de unu logu (o determinu) a un'àteru; fàere a mancu, pònnere a una parte po no istrobbare o èssere istrobbaos, lassare istare a un'àtera borta, a un'àteru tempus / pps. transiu, trànsiu Sinònimos e contràrios apaltare, arrociare, cansai 1, frànghere, ischerciai, istransire, issuzire, istregire, passai, pesai, stressiai, tasire, tòlchere, trantziai / crastinare, faltare Maneras de nàrrere csn: trantzirisí de pari = lassàresi, irbortàresi (nadu mescamente de ómine e fémina cojendhe o cojados); trantziri su puntu de… = colàreche su límite, isazerare; transire su pretzipitu = muntènneresi o istaresindhe de fàghere carchi cosa de malu, fràngheresi de s'ocasione de fàghere male; s'annu trasiu = s'annu coladu; transire su pecadu, sas cunzunturas malas = itl. fuggire il peccato, le occasioni; transire de + inf. = fàere a mancu de… Frases si no trancis t'investo! ◊ transidí unu pagu! ◊ transis istrada po no t'incontrare deo? ◊ no transo sos tzumbos de codina in sos buturinos ◊ trantzidí de innòi a ingudheni! ◊ comenti fatzu a trentzí sa màchina po passai tui?! ◊ transit caminu candu bit a mei ◊ fiat màrtura e no si transiat de su letu ◊ su landiredhu no at trantziu sa téula in crabetura ◊ dhi at torrau sa lei sena de transiri una vírgula de su chi dhoi fiat iscritu ◊ ti giuru ca de custu votu no potzu trantziri! ◊ trasiu su soli, bivis in rénniu de bellesa ◊ sas arbeghes de inoghe che dhas trantzo a Sa Serra ◊ che ant trantziu sa làcana de su cugnau ◊ trantzidi de dienanti!◊ de s'opinioni sua no dha pòciu trancí 2. fipo vénniu peri a pede, ma cras apo imperjos chi non poto trantzire ◊ de àteru podis transiri, ma no de mòrriri ◊ no aiat pótiu transire de si cojubare ◊ su pagu chi bivis, no trantzas minutu de acanta mia! (Pillai G.)◊ de su chi mi timemu no mi trancemu! 3. no dhu permitit Deus chi si trantzaus de pari ◊ si m'istimas tui, de pari no trantzeus! ◊ at trantziu su puntu de sa seriedadi e megat de èssiri disonestu ◊ pro transire su pretzipitu donzi die mi castigo ◊ no si podit trentziri su destinu 4. su tempus trasiu est meda ◊ mi timu ca at a tocai a transiri sa coja! Ètimu itl. transire Tradutziones Frantzesu éloigner, écarter, se déplacer Ingresu to remove, to step aside, to shift Ispagnolu apartarse Italianu discostare, distògliere, spostarsi, scansarsi, rinviare Tedescu entfernen, ausweichen.

trasladài , vrb Definitzione cambiare de logu, de unu logu a un'àteru; nau de iscritura, copiare, iscríere in aterue, furriare s'iscritu de una limba a un'àtera Sinònimos e contràrios istrallatare Frases su preidi portàt un'iscolanu sempri a tira in dónnia logu anca si trasladàt ◊ Minnia si fiat trasladada in su palàtziu de Araxixi ◊ santu Perdu iat trasladau sa sede sua de Antióchia a Roma Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu déplacer, transférer, traduire Ingresu to transfer, to translate Ispagnolu trasladar Italianu trasferire, tradurre Tedescu verlegen, übersetzen.

«« Torra a chircare