abbandhàre , vrb: abbandhiare Definitzione
pònnere o lassare abbandha, a una parte (fintzes po chistire)
Sinònimos e contràrios
apaltare,
assolae,
chirrare
| ctr.
abbamare,
amedhare,
aunire
Frases
pro èssere segura cussa cosa cheret abbandhada ◊ daghi sas fozas de su fiore si abbandhant, in tzertas àrbures, abbarrat su frutu ◊ oriolos mannos ant ghiadu sa zente marranera e pro cussu, pesso, sunt tucados abbandhendhe sa preítia chena pore de arguais ◊ abbandhatiche!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre de coté,
s'écarter
Ingresu
to withdraw to put aside
Ispagnolu
apartar,
poner aparte
Italianu
métter da una parte,
appartarsi,
estraniarsi
Tedescu
zur Seite legen,
sich zurückziehen.
aoràre , vrb: aurae Definitzione
pònnere a un'oru, a una parte, passare ororu
Sinònimos e contràrios
alindare,
allacanai 1,
atremenai
Frases
sos traitores cherent aorados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abandonner,
isoler
Ingresu
to emarginate
Ispagnolu
apartar
Italianu
emarginare
Tedescu
ausstoßen.
apaltàre , vrb: apartai,
apartare,
partare Definitzione
pònnere a una parte; su si giare o pònnere a una parte, su si cuare po sa giustítzia o àteru / a. unu pensamentu = bogaresiche un'idea dae conca
Sinònimos e contràrios
abbandhare,
coigiare
/
abbuare,
aclisare,
acuae,
ammagare,
apatai,
frànghere,
impertusare,
intanae,
intupai,
intuvedhare,
istichire,
istugiai
Frases
medas si sunt apartados e ti ant negadu provinas unu lughinzu! ◊ ahi cantu atesu mi seu apartau de bosu, Sennori! ◊ propongu de apartai dónnia perígulu de pecai ◊ no istes annuzada pro mi èssere pagu tempus apartadu ◊ ipèrradi una canna e tzoca, si sos iltrunellos si podent apaltare! ◊ cun signalis de tristesa sa Crésia apartat is fielis de is allirghias de su mundu
2.
si est apartadu ca lu sunt chirchendhe sos carabbineris ◊ s'amante a ue si est apartada?
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
mettre de côté,
se réfugier
Ingresu
to put aside,
to shelter
Ispagnolu
apartar,
refugiarse
Italianu
méttere da parte,
accantonare,
rifugiarsi
Tedescu
beiseitelegen,
sich flüchten.
frànghere , vrb Definitzione
pònnere a una parte po costoire, chistire; trantzire, trocheresindhe de mesu de ue passat o dhue at ccn. cosa perigulosa, po no pigare atumbada, po no si lassare fèrrere; cuare, andharesindhe a logu chi no si biet o no s'ischit; cricare de s’iscabbúllere de ccn. dannu / pps. frantu
Sinònimos e contràrios
acampaniare,
acoglire,
arremonire,
fràndhere,
straviai,
tòlchere,
trancire
/
acuae,
acucai,
ammagare,
apatai,
atrabentare,
intuzare,
istichire,
istugiai,
istumponai
/
abbigare 1,
aggrundhare,
apaltare,
apigai,
arrundhare
Frases
sa robba neta cheret franta ca sinono l'imbrutamus torra ◊ frànghela a frigoríferu, custa cosa, pro no si guastare ◊ su paracu, daghi proet, ti franghet s'abba ◊ cuss'àrbure franghet sa tramuntana a su cuile
2.
frànghedi sos pilos dae cara! ◊ franghedila cussa cosa chi zughes imbia, ca rues! ◊ iscudindhe za mi fit, ma sos corpos mi los apo totu frantos ◊ candho colat màchina frànghedi!
3.
ti che cherent frànghere dae nois, ca meda t'istimamus ◊ Fulanu est frantu ca lu sunt chirchendhe sos carabbineris ◊ a babbu che l'at frantu su tempus e at betadu in lutu totu sa domo
4.
nois amus s'istinu sinnau e dae cuche no nos franghimus ◊ de dogni cosa frangher nos podimus, no de sa morte (A.Fiori)◊ no mi ndhe poto frànghere: devo andhare! ◊ biadu a chie si ndh'est frantu de intrare a logu gai malu!
Ètimu
ltn.
frangere
Tradutziones
Frantzesu
esquiver,
éloigner,
écarter
Ingresu
to shift
Ispagnolu
apartar
Italianu
scansare,
scostare
Tedescu
wegrücken,
vermeiden.
iscamedhàre , vrb: iscammedhare,
isgamedhare Definitzione
istesiare unu pegus de su tàgiu, andharesindhe de sa cumpangia; fintzes iscapiare su giuale a is boes giuntos
Sinònimos e contràrios
irmedhae,
iscambare,
iscambuliare,
iscamedhire,
iscedhai,
iscrobare,
istagiai,
istropedhare
| ctr.
amedhare
Frases
unu pisedhu s'isgamedheit de sos cumpagnos chi fint zoghendhe ◊ apo àpidu sas berbeghes chi mi mancaiant: las depiat àere iscamedhadas carchi cane ◊ pares iscammedhadu che angione sorteri
2.
sos pitzinnos s'aunint a zocare che anzones iscamedhaos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éloigner du groupe
Ingresu
to send out (of a group)
Ispagnolu
alejar,
apartar
Italianu
allontanare dal gruppo
Tedescu
von der Gruppe entfernen.
iscritzíre , vrb Definitzione
istesiare de calecuna cosa o logu / i. sos corpos = iscabbúllere de is cropos trantzindhosi po no dhos ingòllere
Sinònimos e contràrios
iscrostiare,
issuzire,
istirire,
istregire*,
tòlchere,
transiri 1
Tradutziones
Frantzesu
s'éloigner,
s'écarter
Ingresu
to stand aside (move),
to avoid
Ispagnolu
alejar,
apartar,
eludir
Italianu
scostarsi,
scansare
Tedescu
sich entfernen,
wegrücken.
issuzíre , vrb Definitzione
istesiare, trantzire unu paghedhedhu, fàere logu
Sinònimos e contràrios
astesiai,
illalgare,
istegiare,
istirire,
istregire,
tòlchere,
transiri 1
| ctr.
acoltziare,
acostai
Frases
issuzi de s'oru no che ruas in su fossu! ◊ si bos issuzides unu pagu, inoghe che cabimus totu ◊ cussa cosa mi che l'as issuzida e como no bi lompo
Tradutziones
Frantzesu
éloigner,
écarter
Ingresu
to shift
Ispagnolu
alejar,
apartar
Italianu
scostare
Tedescu
wegrücken.
istransíre, istrantzíre , vrb: strantziri Definitzione
lassare o pònnere a una parte, ispostare, lassare a pèrdere, lassare agoa, su si tròchere o passare a una parte, istesiandho
Sinònimos e contràrios
frànghere,
ibbortare,
ispostare
/
crastinare
Frases
fizu meu, no bi andhes a denote a cussu logu: istransichelu s'astru malu! (G.Ruju)◊ s'ómine sàbiu istransit s'astru malu ◊ custas no sunt oras de andhare: istrànsilas! ◊ sa realtade est su chi est, no si podet istrassire
Sambenados e Provèrbios
prb:
iscritu misteru istrassire no podet ◊ istrassit ora istrassit puntu
Tradutziones
Frantzesu
esquiver,
fuir
Ingresu
to move asise,
to avoid
Ispagnolu
apartar,
evitar
Italianu
scansare,
evitare,
distògliere
Tedescu
vermeiden.
istregíre , vrb: istretzire,
istrexire,
istritzire,
istrizire Definitzione
istesiare, trantzire unu paghedhedhu, fàere logu, mòvere unu tretu pagu
Sinònimos e contràrios
astesiai,
illalgare,
iscritzire,
issuzire,
istegiare,
istesare,
istirire,
istreziare,
istrinzire,
schilliari,
tòlchere,
trancire
| ctr.
acoltziare,
acostai
Frases
su trau si che fit istregidu dae s'àlvure ◊ nche l'aiat ischitata istritzinnencheli su bratzu ◊ bi aiat tres muscas chi no si che cheriant istretzire dae sa brochita ◊ nointamas de si che istrizire si m'acúrtziat de piús
Tradutziones
Frantzesu
éloigner,
déplacer
Ingresu
to move away
Ispagnolu
alejar,
apartar
Italianu
scostare,
spostare
Tedescu
wegrücken.