acaudalàu , pps, agt Definitzione de acaudalai; nau de ccn., chi tenet cosa, interessu, chi istat bene Sinònimos e contràrios arricu | ctr. pòberu Tradutziones Frantzesu aisé Ingresu well-to-do (person) Ispagnolu acomodado, acaudalado Italianu benestante Tedescu wohlhabend.
àju , nm: asiu, àsiu, axiu 1, àxiu, axu Definitzione tempus chi unu si leat a discantzu, cun trancuillidade, po fàere calecuna cosa prus che àteru de divagu, chentza pentzamentos / a ndh'at de s'àsiu de!… (+ vrb.) = totu est chi abarrit!…(+ vrb. ger.), est in debbadas chi abetit, chi sigat a…; istare de mal'àsiu = male, duritosu Sinònimos e contràrios praxu Frases s'aju sou fit a intèndhere píulos de cionca in note de luna ◊ ischit petzi a irgherrimiare, cussu pitzocu: s'àsiu l'est zirandhe su tinu! ◊ in dommo issoro àsiu no bi ndh'at mai: sa mama fachindhe sas fainas de dommo, sas fizas cusindhe, babbu e fizu fachindhe sa zorronada ◊ de cudha cosa gei nd'eus a chistionai in ora de àsiu ◊ ponedibbei cun aju a tentare in binza! 2. a ndh'at de s'àsiu de aspetare: su chi cheret isse no bi l'ant a dare mai! ◊ ndh'apo aju de istare iseta iseta: giustítzia pro me iseto invanu! ◊ teniat àsiu de itzerriai: cudh'ómini fiat surdu e no dh'intendiat ◊ ndhe aiat de aju de rispòndhere cun peràulas santas e giustas!… 3. no tocat a donai asiu a is delincuentis de sumbullai sa genti ◊ no bi agguanto afaca a unu maláidu: mi leat sa brigonza, isto de mal'ásiu ca no isco it'e nàrrere Ètimu itl.t asio Tradutziones Frantzesu aise Ingresu comfort Ispagnolu holgura Italianu àgio, còmodo Tedescu Bequemlichkeit.
bussànti , agt Definitzione chi tenet dinare Sinònimos e contràrios frionzanu, indinaridu, pillantzosu | ctr. bisongiosu, bisonzile, brísciu Frases cussu no fait su bussanti! Tradutziones Frantzesu aisé Ingresu well-off Ispagnolu acomodado Italianu abbiènte Tedescu wohlhabend, begütert.
discànciu , nm: discansu, discàntziu, discantzu, discassu Definitzione tempus chi si passat chentza fàere o faendho calecuna cosa fàcile, praghillosa, trebballu lébiu, chi no giaet pelea e ne pelea / a discansu, a discantzu = a dàsiu, abbellu, chentza presse e chentza matana, cun fatzilidade, itl. comodaménte Sinònimos e contràrios desogu, discansada, pàsiu | ctr. cadha, pelea, stragu 1 Frases tengu discànciu ca immoi su trabballu est prus pagu ◊ za si l'at leadu su discansu, tota die chentza fàghere nudha! ◊ sas anades fint totu in festa, in discassu ◊ bos giambet in discansu dogni atreghentu! ◊ faghet sas cosas bene, chena tropu presse ne tropu discansu ◊ sa tellora de funtana est unu grandu discantzu 2. cherent chi andhe a discassu a discassu a cadhu a s'àinu, a tempos de oe! ◊ po dhi èssi prus a discantzu su chi depiat fai, custu si ndi fiat andau de domu ◊ tue za triballas a discassu, in ufíssiu, no che deo ifatu de su bestiàmine! ◊ tropu a discassu ti la leas, tue, e de triballu no ndhe atúlias! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aise, confort, repos, passe-temps Ingresu comfort, rest, hobby Ispagnolu descanso Italianu àgio, comodità, ripòso, passatèmpo Tedescu Ausspannung, Zeitvertreib.
pillantzósu , agt Definitzione chi portat o tenet dinare meda Sinònimos e contràrios apillantzau, addinaradu, bussanti, indinaridu | ctr. ispiantadu Tradutziones Frantzesu aisé Ingresu well-off, well-to-do Ispagnolu acomodado Italianu abbiènte Tedescu wohlhabend, begütert.