achipíre, achipíri , vrb Definizione fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Sinonimi e contrari achivire, aciviri, acodie Modi di dire csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Frasi chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Etimo itl. accivire Traduzioni Francese faire vite, travailler efficacement Inglese to get through a big piece of work, to work with efficacy Spagnolo despachar Italiano sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia Tedesco leisten, schaffen.

aggrucàre , vrb: aggrugare, aggrugari, aggurgare, agrugai, agrugari Definizione fàere passadas lestras, coment'e po bòlere bídere o fàere totugantu impresse impresse, chentza si tratènnere a dhu fàere bene; fintzes pònnere a grughe, atobiàresi a grughe (nau de camminos, istradas) Sinonimi e contrari atraessare, gruxai / navaciare Frasi sos corbos bolandhe aggrucant su chelu ◊ apo aggrucau totu su sartu ◊ sa chirca iscientífica at aggrugadu totu s'ispàtziu interplanetàriu cun astronaves e telescópios ◊ aggruco campos e badhes ◊ bi cheret ora petzi pro aggrucare chin s’iscopa cussa betedhe iscala! ◊ nois fimus aggrucandhe a inghíriu de sas cumbessias 2. debbadas chi mi aggrughe chirchendhe sos chi mancant dae domo! 3. pagos tzitzones furint aggrugados in sa forredha ◊ in coghina dhue aiat iscannos, botos e linna aggrugada Etimo its ad + cruc(u)lare Traduzioni Francese fouiller Inglese to scour Spagnolo despacharse, chapucear Italiano perlustrare, fare un lavóro in mòdo sbrigativo Tedesco durchsuchen, eine schleunige Arbeit machen.

ciaputzería , nf Definizione trebballu de ciaputzu, fatu a improdhu, male Sinonimi e contrari abbaunzu, abbunzadura, aciarodhu, afioncu, coredhu, impiastru, inciapudhu, inciorodhu, indróvigu Etimo srd. Traduzioni Francese travail mal fait Inglese mess Spagnolo chapuza, chapucería Italiano lavóro mal fatto Tedesco Pfuscherei.

fatórzu , nm Definizione trebballu, su fàere trebballandho; in calecunu logu dhu narant a un'istràciu po frobbire istrégiu Sinonimi e contrari faina, fatoria, impreu, lavoru, trabàgiu Etimo ltn. *factorium Traduzioni Francese travail Inglese job Spagnolo trabajo Italiano lavóro Tedesco Arbeit.

ràglia , nf: ralla, ràllia Definizione sa línia de su fronte de unu trebballu chi si faet a tenta (e po su prus in medas), mescamente marrandho, iscavandho, messandho, arregollindho olia o àteru, e fintzes oru de trèmene; fintzes gente o animales a meda chi andhant totus impare a costau s'unu de s'àteru; oru de calecuna cosa Sinonimi e contrari tenta / barbacana Modi di dire csn: bogare ràllia = fàchere barbacana, marrai sa terra a fundu meda e totuganta (pruscatotu po pònniri bíngia); andhare o fàghere a ràllia = a tenta, leare totu pínnigu; sa ralla de su palu = su tretu de aundi partit una currera e aundi si depit lòmpiri; lòmpere a sa ràglia = (fintzas) lòmpere a s'iscopu, a sa fine de una cosa; torrare a sa ralla = a su comintzu; avb. a ràglia = carchi borta, raramente; fàmine a ràglia = a sintzu, a chitu, a meda Frasi at bogadu a ralla su cunzadu e l'at fatu a ortu ◊ sos messadores sunt in sa ràglia ◊ l'ant leadu a ràglia a ràglia, su tribàgliu ◊ s'olia, collindhe, la zughiant a ràllia ◊ esside a frimmare sas ràglias de su fogu! ◊ canno los fint iscapanne, sos pitzinnos, pro cúrrere su palu, carcunu at zumpau sa ràglia prima de sos àteros ◊ chin su cadhu ingrilladu a sa ralla de su palu est arribbadu primu isse 2. isbarritzada e mundhada s'arzola, b'isterriant sas mannas e una ràglia de calarinas atelaiat a drotighinu s'apetigu de su laore 3. s'isballiamos torramos a sa ralla! Etimo ctl. ralla Traduzioni Francese front d'attaque Inglese work front Spagnolo frente Italiano frónte, lìnea di attacco di un lavóro Tedesco Front.

trabàgiu , nm: trabàgliu, trabbàlgiu, trabàlliu, traballu, trabballu, trabbaxu, travàgliu, travallu, trebballu, tribàgliu triballu, tribbàgliu, tribballu, trivàgliu, trobàgliu Definizione dónnia e css. faina, su fàere mescamente coment'e atividade contivigiosa, abbista, istudiada po buscare totu su chi serbit a sa vida, po campare, cambiare de istare, èssere o andhare méngius, bínchere su bisóngiu, bistu coment'e impreu no sèmpere discantzosu (e in custu est ctr. de giogu, de divertera); faina o òpera de fàere, su chi su fàere produet, bogat a pígiu, òpera fata; fintzes postu, impreu a contu de ccn. Sinonimi e contrari faina, fatorzu, impreu, lavoru / òpera / , trivallu cdh. trabàgiu | ctr. divertera, giogu, spàssiu Modi di dire csn: a trabballu = a inzotu, cun pelea, azigu; betàresi a su traballu chei s'abe = èssere triballantes meda; t. de giustítzia = faina mala, de fàghere male, dannu, furas e gai; èssiri o arrúiri in t. de giustítzia = fàghere carchi faina mala (es. fura, morte e gai); rebbentai de trabballu = triballare a s'airada, a tropu, crebare a triballu; dí de trabballu = die de fatoriu, chi si triballat (ma fintzas zoronada); a logos, "trabàgliu" est sa màchina de ferrare o ferrajola Frasi su triballu chi mi essit mi collo ◊ su trabballu est unu dovere e una fortuna ◊ isse no fritit prus s'ischina a su trivàgliu ◊ fizu meu, istúdia ca su travallu a contu anzenu est pesu mannu! ◊ li andhaiat su trabàgliu che su fumu in ojos ◊ cussu si betat a su traballu che a s'abe de sos casidhos ◊ custus no ndi bollint intendi sa nomanada de trabballu! ◊ su trobàgliu de su pastore est unu bantu pro nois nulvesos ◊ bi ndh'essit de triballu faghindhe cuss'istrada!… 2. fit mirendhe su trivàgliu de s'aradore ◊ in bidha ant abbertu triballos ◊ Minnia s'iscaringiàt a arriri sentza ndi artziai sa conca de su trabballu 3. funt un'esércitu is chi ant pérdiu o non tenint traballu ◊ biviat sa família sena de unu trabballu beru, oi fadendi su manorba, cras marrendi ortus allenus 4. a trabballu pòciu abarrai in pei! ◊ ingunis nci capis a trabballu ◊ chistionat a trabballu ◊ paret chi li costet travallu peri a rispòndhere! Etimo srd. Traduzioni Francese travail Inglese work Spagnolo trabajo Italiano lavóro, trattaménto Tedesco Arbeit, Behandlung.

«« Cerca di nuovo