aggrucàre , vrb: aggrugare, aggrugari, aggurgare, agrugai, agrugari Definizione fàere passadas lestras, coment'e po bòlere bídere o fàere totugantu impresse impresse, chentza si tratènnere a dhu fàere bene; fintzes pònnere a grughe, atobiàresi a grughe (nau de camminos, istradas) Sinonimi e contrari atraessare, gruxai / navaciare Frasi sos corbos bolandhe aggrucant su chelu ◊ apo aggrucau totu su sartu ◊ sa chirca iscientífica at aggrugadu totu s'ispàtziu interplanetàriu cun astronaves e telescópios ◊ aggruco campos e badhes ◊ bi cheret ora petzi pro aggrucare chin s’iscopa cussa betedhe iscala! ◊ nois fimus aggrucandhe a inghíriu de sas cumbessias 2. debbadas chi mi aggrughe chirchendhe sos chi mancant dae domo! 3. pagos tzitzones furint aggrugados in sa forredha ◊ in coghina dhue aiat iscannos, botos e linna aggrugada Etimo its ad + cruc(u)lare Traduzioni Francese fouiller Inglese to scour Spagnolo despacharse, chapucear Italiano perlustrare, fare un lavóro in mòdo sbrigativo Tedesco durchsuchen, eine schleunige Arbeit machen.

annariàre , vrb Definizione coment'e istare fragandho, cricandho, pregontandho po ischire chistiones angenas Sinonimi e contrari incarigai, isportellitae, speculitai Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller Inglese to be curious Spagnolo curiosear, fisgonear Italiano curiosare Tedesco neugierig betrachten.

arrociàre , vrb: arrotzai, arrotzare Definizione istare andhandho, in giru, fintzes forrogare cricandho cosa (e cricare de ischire cosa); su si apartare, pònnere a una parte, aprigare / andai arrotza arrotza = istare in ziru chirchendhe Sinonimi e contrari arrodeare, arruxulare, bandhulare, garronai, istrusciare, molingiae / acostai, frànghere, apigai, apogiai, trancire, tròciri / annariare Frasi in atonzu arròciant sos porcos a s'ingrassa de sa landhe elichina (S.Zichi) 2. mellus chi ti arrotzis, tanti no ti dhu nau! ◊ po prexeri, si arrotzat unu pagu po mi lassai passai? ◊ dèu mi arrotzu a su muru, bosatrus artziais po castiai ◊ arrotzai sa perda e intrai! ◊ fut pruendi meda e si funt arrotzaus in d-una domu Traduzioni Francese flâner, fouiller, épier Inglese to stroll Spagnolo vagar, vagabundear Italiano girellare, curiosare Tedesco umherschlendern.

bubutàre , vrb Definizione murigare, pònnere a tréulu, forrogare Sinonimi e contrari boltulare, corrovai, combutare, farrogai, fodichinare, iforrogare, scorrovonai Frasi in sas tulas abradas fachendhe barbacana bubutandhe sa terra cun sas ungras deo so massaju (G.Piga)◊ est bubutandhe sa chisina chin su chichaju ◊ sos porchedhos sunt bubutandhe sas pisturras a sa sughe Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller Inglese to search Spagnolo rebuscar Italiano frugare, trufolare Tedesco stöbern.

combutàre , vrb: compidai, compidare, compudai, compudare, cumbitare 1, cumbutare, cumpidare, cumpudai, cumpudare, cumpudari, cumpurai Definizione andhare a bíere comente unu, o una cosa o unu logu est o istat; cricare o tocare a bíere ite unu portat, ite dhue at in d-unu logu o istrégiu o móbbile serrau Sinonimi e contrari bubusare, corrovai, farrogai, fodichinare / imbisitare / isprorare Modi di dire csn: compidare su malàidu, sos betzos, su bestiàmine = andhare a bídere comente istant, comente sunt; compidare a s'ortu, a binza, a su cunzadu = andhare a bídere comente sunt, ite bi at, comente est sa cosa; compidare sas pudhas si criant = proare a bídere (tocare!) si zughent ou apunt'a fàghere; èssere, o istare, a cómpida e dassa = a s'abbàida abbàida, castiendi fatuvatu; cumbutare a minutu = compidare totu, apuntinu, donzi cosighedha, chirchendhe Frasi cheret compidadu a campu a bídere si su laore est bonu ◊ su babbu la picaiat sèmpere a cumbutare in campagna (A.Pau)◊ cómpida si apo serradu totu in domo! ◊ Bustianu si at fatu unu ziru pro compudare su locu, si podiat aberguare carchi cosa ◊ so torrandhe de cumbitare s'ortu ◊ andho a cumpidare sa busciaca de su mamutzone… sa meurra dhue iat fatu su niu! 2. dhoi est tres oras su maresciallu cumpurendi in sa domu! ◊ eris sero bi fit totu sa zustíssia compudàndhelis su locu ◊ at intrau genti a furai a domu e mi ant cumpudau totu su logu ◊ s'èssere umanu est che un'abbissu: nisciunu in se matessi si est permissu de cumpudare finamenta a fundhu ◊ su dutore ti cómpidat totu inue ti dolet 3. cómpidadi in busaca, in su portafollu, a bídere si zughes dinari! ◊ mi so totu compidadu ma no zuto nudha ◊ si est compidadu in dossu ca li pariat de zúghere cosa andhendhe ◊ onzunu si cúmbutat sas butzacas e collint su tantu de li prenare su serbatoju de sa binzina 4. americanus e russus cun bellas navis ispatzialis cumpudendi funt is pianetas 5. in sa robba no bi apo ne teracu e ne pastore: fato a cómpida e dassa deo etotu Etimo ltn. *compitare Traduzioni Francese fouiller, visiter, explorer Inglese to explore, to search (in) Spagnolo fisgar, registrar, revisar Italiano frugare, perquisire, visitare, ispezionare, esplorare, controllare Tedesco kramen, durchsuchen, untersuchen, kontrollieren.

corrovài , vrb Definizione cricare furriandho e betandho apare totu Sinonimi e contrari fodichinare, iforrogare, irforronconare, isfrasconare, isprecolare, scorrovetai / afuritai Frasi sentza t'ispetai abbitas e corrovas: de sa domu allena bolis iscíri tropu! ◊ si corrovat in buciaca e si agatat dus sodhus ◊ custus piciochedhus funt corrovendimí in dogna logu! Traduzioni Francese fouiller Inglese to rummage Spagnolo revolver Italiano frugolare Tedesco kramen.

disocràre , vrb Definizione castiare faendho atentzione meda, agiummai coment'e perdendho is ogos de s’isfortzu Sinonimi e contrari ciarizare, isperelare, isperare 1, palmizare Frasi candho mi zuchiat a sos chirichedhos disocrabo chin àteras mentes su muru de sas nues Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller du regard Inglese to scan Spagnolo escrutar Italiano scrutare Tedesco gucken, beobachten.

farrogài , vrb: forrocare, forrociare, forrocrare, forrogai, forrogare, forrogari, forrogiare, forroxare Definizione murigare, mòvere, furriare sa terra o àteru coment'e cricandho cosa: est mescamente su chi faet su procu cun su bruncu; in cobertantza e nau cun tzacu, tocare cosa chi no si connoschet o chentza s’abbilidade chi serbit Sinonimi e contrari chibare 1, corrovai, fodichinare, forroghedhare, iforrogare, isprecolare, scarrovai, sforrogonai, tufonari Frasi si li forroxant sa casa, su muscone si difendhet! ◊ sos porcos forrojant cun su murru ◊ est farroghendi in fundu de su cadinu ◊ fit forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare ◊ si agateit sa domo prena de carabbineris forroxendhe in onzi cuzolu ◊ aiant irraichinatu crastos e forrocratu campos de laore ◊ su sirvonedhu istat semper forrociandhe 2. ti forrojas in sónnios de solidade ◊ fiza mia, ite pugnale chi pro te mi forroxat in su coro! 3. no bi forroghes nudha tue, in sa televisione, ca no ndh'ischis! Etimo ltn. *foriculare Traduzioni Francese fouiller, fouiller du groin Inglese to rummage, to grab Spagnolo hurgar, hozar gruñendo Italiano frugacchiare, frugare, grufolare del maiale Tedesco kramen, stöbern, wühlen.

fodichinàre , vrb: fudichinare Definizione mòvere sa cosa cricandho, cricare Sinonimi e contrari corrovai, farrogai, forroconare, iforrogare, iscrucuzonare, isforronciare, sciorrogai, scorrovonai Frasi prugheraza de istedhos nobales mi est fudichinandhe sa petorra (G.Piga)◊ sos pitzinnos sunt fudichinandhe sa téula de sas copertas chircandhe nidos ◊ su marissallu est tucandhe a fudichinare sos sartos si podet acatare su bandhiu ◊ si fit fudichinandhe sos naricros a malichinzu Etimo ltn. fodicare Traduzioni Francese fouiller Inglese to search Spagnolo hurgar Italiano frugare Tedesco kramen, stöbern.

forrogadúra , nf Definizione su murigare sa terra comente faent is procos, su cricare cosa murigandho totu Sinonimi e contrari aterru, corrovu, farrogu, forrogóngiu, forroxamentu, isforrogu, terradura, tuinzu Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller du groin Inglese rummage Spagnolo el hozar del puerco Italiano grufatura Tedesco Wühlen.

isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definizione cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones Sinonimi e contrari fodichinare, iscrucuzonare Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller dans les débarras Inglese to search high and low Spagnolo rebuscar en los rincones Italiano frugare nei cantùcci, nei ripostìgli Tedesco kramen.

mangiucài , vrb: ammangiucai Definizione su chi faent is tocaredhos, istare tocandho, totu, cricandho, iscorrovedhandho Sinonimi e contrari ammanucai, fodichinare Frasi dh'eus postu cosa manna ananti, a sa computera, ca assinuncas is pipius bandhant a mangiucai Etimo itl. mangiucare Traduzioni Francese fouiller Inglese to search Spagnolo hurgar Italiano frugare Tedesco stöbern.

morighinàda , nf Definizione su morighinare Sinonimi e contrari fodichinzu, morighíngiu, morighinu 1 Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller Inglese search Spagnolo hurgamiento Italiano frugata Tedesco Kramen.

morighínu 1 , nm Definizione su murigare Sinonimi e contrari móricu, morichintzu, morighinada Etimo srd. Traduzioni Francese fouillement, fouiller Inglese search Spagnolo hurgamiento Italiano frugaménto, frugata Tedesco Kramen.

scarrovài , vrb: iscorrofare*, scorrovai, scorrufai Definizione murigare o mòvere sa terra o àteru coment'e cricandho cosa Sinonimi e contrari corrovai, fodichinare, iforrogare, ischitiare 1, iscrucuzonare, isterronciare, sciorroncinai, terrare Frasi cudh'ómini pigat su picu e cumentzat a scarrovai ◊ scarrova scarrova intendit sonu de ferru: furiat su cascionedhu Traduzioni Francese fouiller, gratter le sol Inglese to rummage Spagnolo hurgar Italiano razzolare, frugare Tedesco wühlen, stöbern.

sciorroncinài, sciorronciuài , vrb: sciurrunciài Definizione su forrogare e ispartzinare chi faent is pudhas cricandho cosa de bicare, andhare cricandho, tocandho; passare o andhare friga friga Sinonimi e contrari iforrogare, isforronciare, isterronciare, scarrovai, scorrovonai / scrabutzinai Frasi is pudhas sciorrónciuant sa cosa ammuntonada ◊ sciorrónciua sciorrónciua, sa pudha at aghetau unu sodhixedhu in su lodami ◊ is perdixis bandant a sa stua a sciurrunciai ◊ unu caboni nci essit e sciurrúncia sciurrúncia arribbat acanta de unu boscu 3. me in bidha sa piciocalla sciorrónciuat a totu dí me is arrugas. Traduzioni Francese fouiller, gratter le sol, se frotter Inglese to scratch about, to rub oneself Spagnolo hurgar, frotar Italiano razzolare, strusciarsi Tedesco scharren, sich streifen.

scrocollài , vrb: iscrucugiare*, scruculai, scruculiai, scrucullai, scruculliai, scucullai, scucullari Definizione cricare abbaidandho e movendho totu po agatare calecuna cosa in mesu de àteras, o fintzes cricare de ischire cosa a su dimandha dimandha, faendho foedhare s'àteru pigandhodhu a dimandhas Sinonimi e contrari chilcare, frustigai, imbistigare, iscocolai, iscrucuzonare, speculitai Frasi scruculla is arcajolus de s'ómini e agatas sa beridadi de sa vida ◊ mi seu parau po scrucullai in totu s'istedhau (F.M.Pes)◊ fiat intrau a scruculliai in domu, cun sa scusa de una cotura de fà ◊ su cociulaju scrucullàt s'arena cun su ciliru ◊ est scrucullendu in totus is cadàscius e armàdius in circa de pani ◊ si tocat a forrogonai in su cinixu, a scucullai sa pispisalla ◊ medas notis abarru a scruculai su celu, ma no ti biu, mammai! ◊ sa mama scrocollat a Mariedha po isciri cumenti iat fatu (M.A.Cappai) 2. e ita est, no bois a ti scrucullai? ◊ si ndi benit a domu po isciri, a scrucullai e ciaciarrai Traduzioni Francese fouiller, enquêter Inglese to ransack, to investigate Spagnolo hurgar, indagar Italiano rovistare, indagare Tedesco stöbern, nachforschen.

terràre , vrb Definizione forrogare su terrenu, comente faent is porcos cun su murru; pònnere avolotu, pentzamentu malu Sinonimi e contrari chibare 1, farrogai, fodichinare, iforrogare, scarrovai, sforrogonai Frasi resente a una tèrema, tres porcrabos si fint postos a terrare 2. su tenteadore l'est terrandhe sas chibedhas e sas raichinas fungudas de su coro e totu sos mermedhos de sa conca Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller du groin Inglese to grub Spagnolo hozar Italiano grufolare Tedesco wühlen.

«« Cerca di nuovo