Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
carràle, carràli , agt, nm Definizione
chi est de is matessi carres o coment'e chi siat de is matessi carres (de sa matessi mama); nau a solu, su c. po ómine, frade, sa c. po fémina, sorre / sorre, frade, connadu, babbu carrale = sa sorre, su frade, su connadu, su babbu de unu; fradili carrali = fradile de primu gradu
Sinonimi e contrari
coriale
/
fadre,
sorre
Frasi
frades carrales no si dant innóriu ◊ a bortas po sucurri unu fradi ispirituali tocat a lassai su carrali ◊ su carrale a s'interru de mamma no bi fit ca est emigrau atesu
2.
afido sas isperàntzias meas a su sensu carrale de sos Sardos pro sarbare custa terra ◊ semus istados amigos carrales dai sa piús frisca pitzinnia
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
carnalis
Traduzioni
Francese
fraternel,
frère,
sœur
Inglese
fraternal
Spagnolo
consanguíneo
Italiano
carnale,
fratèrno,
fratèllo,
sorèlla
Tedesco
leiblich,
brüderlich,
Bruder,
Schwester.
fàdre , nm: farde,
fardi,
frade,
fradi,
frai,
frari,
frate Definizione
chie est fígiu de sa matessi mama e/o de su matessi babbu de un'àteru (o àtera), de sa matessi carre (e deosi si narat fintzes chentza agt. possessivu candho si foedhat in 1ˆ pers., comente si faet naendho babbu, mamma); chie s'istimat forte / min. fradaredhu, fradichedhu, fradigedhu; a logos narant fadre
Sinonimi e contrari
carrale
Modi di dire
csn:
frades de perra, frades de una bentre = cróbinos, fizos de sa matessi mama nàschidos paris; f. concóinu = conchivinu, frade de unu letu, de unu lados, nàschidu de sa matessi mama e diferente babbu o de su matessi babbu e diferente mama; f. de tita = chi at sutu de sa matessi mama de un'àteru chentza li èssere fizu; frades de capa = cunfrades de una cunfraria; èssere che frades = istimaisí, èssiri amigus meda; Frades Lenos (Longos, Masedos)= su sonnu, Mariànghela, Peilébiu; Is Seti Fradis = sas sete puntas prus artas de sos montes de sa Sardinna sud-orientale, (faedhendhe de istedhos) sa Mandra Cràbina, itl. Gran carro o Òrsa maggiore (su primu istedhu, su de punta, si narat "truvadore")
Frasi
is istimentos de is frades o sorres prus mannos dhos lassant a is prus pitios ◊ in domo bi fint Zuanne frade, Bantine frade tou, Bachis Ruju e Boredhu su frade ◊ cussos duos si assemizant ca sunt frades ◊ frai tuu fiat giai iscatulau, a fai totu custus testamentus! (A.Garau)◊ su frade de Maria fut intrau e furint alleghetandho ◊ cussu est fradi miu mannu ◊ candu fradi at incumentzau a isparai, in cassa, su callelledhu miu s'est fuiu!
2.
frade ti est su niedhu, su ruju, su biancu, su grogu ◊ ti est frade su faedhu serenu caru e francu subr'a dogni colore e dogni zente (I.Virdis)◊ ainnanti essint is frades de capa faendho sa crufessone
3.
su pitzinnu si lu sunt inghiriendhe Frades Lenos…
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
frate(m)
Traduzioni
Francese
frère
Inglese
brother
Spagnolo
hermano
Italiano
fratèllo
Tedesco
Bruder,
Genosse.