abbaúnzu , nm: abbunzu Definizione cosa fata male, improdhu, cosa chi faet disonore Sinonimi e contrari peca 1, scioncu / abbunzadura, aciorodhu, coredhu, impaputzu, impiastru, inciapudhu, indróvigu, irraminzu, massipu, mistréllia 2. s'abbaunzu de un'àteru no si lu garrigaiat unu giòvanu de sa bidha ◊ su furisteri o malevadadu chi si garrigaiat s'abbaunzu passaiat de cobertore, corrudu e giutu a befe Etimo srd. Traduzioni Francese scandale, saleté Inglese indecent, indecency Spagnolo vergüenza, grosería Italiano scóncio, sconcézza, porcherìa Tedesco Pfuscherei, Anstößigkeit, Schweinerei.

bergúgna , nf: bergúngia, berigúngia, bilgonza, birgontza, birgonza, birigonza, bregugna, bregúngia, bregunza, brigòngia, brigonza, brigúngia, brigunza, frigonza, irigonza, vilgonza Definizione genia de sentidu chi si provat mescamente ananti de àtere candho si faet (o si timet de fàere) figura lègia o fintzes solu ca si dhue tenet pagu cunfidàntzia o ca no si tenet atza: est una genia de duritu; css. cosa de ndhe dèpere àere bregúngia; su ndhe pàrrere male de una cosa, de unu fàere, cunsiderau segundhu una cusciéntzia límpia e dilicada; figura lègia chi si faet o chi si faet fàere a un'àteru Sinonimi e contrari befa, belea, rigonza / abbàtida, abbómbinu | ctr. àcia Modi di dire csn: àere, tènnere, sentire birgonza b., rúere, bènniri in b.; fàgheresi a birgonza = imbrutaisí meda, istrupiaisí; torrai bregúngia a unu = tènnere birgonza de unu; fai bregúngias a unu = fàgherelu a birgonza, fàgherelu essire in birgonza (es. iscandhulizindhe, brighendhe in dainanti de zente e gai); fàgheresi birgonza de ccn. = rieresindhe a birgonza, a befe; pònniri a ccn. in sa perda de sa bregúngia = bogare in birgonza, fàghereli birgonzas Frasi si est abberu chi times sa birgonza no essis mancu dae domo tua! (Còntene)◊ cussu no sentit birgonza peruna! ◊ birgonza est distrúere sa bellesa de sa Terra ◊ tènendhe birgonza a nàrrere machines gai! ◊ solu a lu nàrrere, cussu, est bregunza! ◊ sa bregúngia si depet tènnere po cosas male fatas o fatas po su male! 2. a cussu bogaminci, lah, filla mia, ca ti fatzu bregúngias! ◊ maca, no ti ndhe faghes mancu sa birgonza de faedhare gai?! ◊ lebit ca mi fait essí in bregúngia! ◊ cussu imbriagoni de maridu miu mi at postu in sa perda de sa bregúngia! 3. chie ti at a bídere bestidu gai za si ndhe at a fàghere de birgonza!… Cognomi e Proverbi prb: mélgius dolu in coru chi no bregúngia in cara Etimo itl. virgogna Traduzioni Francese honte, gêne Inglese shame, decency, shyness Spagnolo vergüenza Italiano vergógna, pudóre, timidézza Tedesco Scham, Scheu.

deléu , nm Definizione cosa de ndhe dèpere àere bregúngia / fàgheresi deleu = èssiri o essiri in brigúngia, o fintzas brutus Sinonimi e contrari abbómbinu, allera, arréula, atrecu, befa, bisera, ciacota, cionfra, dellezu, dríngula, iscàranu, iséria, mofa, siera Etimo srd. Traduzioni Francese honte Inglese shame Spagnolo deshonra, vergüenza Italiano vergógna, ónta Tedesco Schande.

duténtzia , nf Sinonimi e contrari duritu, dutantza Frasi bis ca tenit duténtzia, sciadau! Etimo itl. dottanza Traduzioni Francese timidité, honte Inglese subjection, shame Spagnolo subjeción, vergüenza Italiano soggezióne, vergógna Tedesco Scheu, Schüchternheit.

iscàranu , nm: iscàrenu, scarnu Definizione una bregúngia, una befa manna Sinonimi e contrari allera, arréula, befa, ciacota, cionfra, deleu, dellezu, gutipéria, iséria, mofa, napile, siera Frasi cussu bestire est un'iscàranu Etimo ctl. escarn Traduzioni Francese honte, affront, injure Inglese humiliation, insult Spagnolo vergüenza, afrenta Italiano scòrno, vitupèrio Tedesco Schimpf, Beschimpfung.

iscónniu , nm: iscrónniu, iscronnu Definizione genia de bregúngia manna, de befa chi si faet o chi unu faet a s'àteru; fintzes dannu, istrúpiu, iscónciu, difetu Sinonimi e contrari bergugna, cavanile, discoronu, innóriu, iscàranu / dannu, iscónciu, peca 1 Frasi su vetzu non la tzelaiat de contare a totus su disàbiu meu a iscrónniu ◊ nche l'ant catzatu dae créjia pro ovitare un’iscrónniu ◊ si fint atzufatos, abbranchiatos, mossicratos e fatos a un’iscrónniu ◊ cussa sí chi est birgonza e mannu iscónniu! 2. canno s'iscussertat su rellotzu l'iscropecat pro vídere comente est fatu s'iscónniu ◊ cust'anzone est bonu, chene iscrónniu perunu Etimo itl. Traduzioni Francese honte Inglese ignominy Spagnolo vergüenza Italiano scòrno Tedesco Schimpf.

napíle , nm Definizione pígiu de napa, ma nau pruschetotu in cobertantza po bregúngia manna, iscàranu, cosa chi annapat s'onore de unu Sinonimi e contrari aggràviu, bergugna, cavanile, desdoru, gutipéria, navra / cdh. napili | ctr. bàntidu, unore Frasi su mastru de ferru in mesu de ischintzidhas e napile colat sa bida ammasedandhe ferru ◊ bellu napile pítzigas a nois si pro sorte cun frútures anzenas ti che truvant in àbbidu a presone! (G.Raga) 2. est istadu unu napile mannu a ti agatare in cussas cundisciones! Etimo srd. Traduzioni Francese horreur, honte Inglese shame Spagnolo vergüenza, oprobio Italiano obbròbrio, scòrno Tedesco Scham, Schande, Schmach.

«« Cerca di nuovo