dòlere , vrb: doli, dòliri Definizione provare o sentire su dolore po calecunu male a sa carena, fàere male; sentire dispraxere po css. male o dannu: s'impreat solu sa 3ˆ p. singulare de unu modu finiu (mi, ti, li dolet, nos, bos, lis dolet, doliat, e totu deasi), s’inf., pps. e ger. / pps. dófidu, dólfidu, dórfiu, dólidu, dóliu, dóssiu Sinonimi e contrari incrèschere, incrudèschere / dispiàchere Frasi dae su pódhighe malu mi ndhe dolet totu su bratzu ◊ mi est dolindhe meda, custa pistadura, como a sàmbene fritu ◊ narabbilu a mamma, fizu meu, inue ti dolet! ◊ mi ses tochendi aundi mi dolit ◊ no mi sunt mai dólias is origas 2. a nois nos dolet su dannu chi ant tentu in cussa famíllia! ◊ mi dolit su coru solu su pensai ◊ su èssere pecadore mi dolet cantu su èssere bisonzosu Etimo ltn. dolere Traduzioni Francese avoir mal Inglese to ache Spagnolo sentir dolor, sentir Italiano sentire il dolóre, dolére, rincréscere Tedesco weh tun, leid tun.

gelài 1, gelàre , vrb: zelare Definizione àere, pònnere o sentire gelu, regelu contras a unu o calecuna cosa / g. male a unu = no piàghere; pro chi eo male ti gele = mancari no ti piaga Frasi fustei puru est istróllica, no s'iscít a chini istimat e a chini gelat: cussas puru funt fillas! ◊ "m'istimat, mi gelat" funt is fuedhus chi narant ispollendi unu frori po biri comenti arresurtat… Etimo itl. gelare Traduzioni Francese avoir de l'aversion contre qqn., antipathie Inglese to feel a strong dislike Spagnolo sentir antipatía Italiano sentire avversióne, antipatìa, detestare Tedesco gefroren, eisig, Eis.

grisài 1, grisàre , vrb: crisare 1 Definizione provare ischifu, agatare una cosa de gustu deasi malu de fàere agiummai a gana mala Sinonimi e contrari abborrèschere, afeai, ascamare, aschiai, ghelestiare, ischifare, ispucire, orrèschere Frasi a fortza de ndi papai, dhu seu fintzas grisendi ◊ àcua de grifoni no ndi poneus prus mancu a coxinai, de candu dh'eus grisada ◊ su pisedhu portàt facioni, dèu dhu grisai e no ndi papai ◊ in cussa figu sicada dhui apu agatau una musca e seu papendidha grisa grisa Traduzioni Francese éprouver du dégoût Inglese to loathe Spagnolo sentir asco, repugnar Italiano schifare, aver ribrézzo Tedesco verschmähen.

ischivíre , vrb: schiviri Definizione tènnere àscamu, ischifu, de sa cosa Sinonimi e contrari aschiare, grisai 1, ischifare Traduzioni Francese éprouver du dégoût, refuser Inglese to loathe, to refuse Spagnolo sentir asco Italiano provare schifo, rifiutare Tedesco ekeln, nicht vertragen.

sentíre, sentíri , vrb: sentzire Definizione su si sapire o provare unu dolore o calecuna cosa chi dispraxet aintru de sa carena chentza ischire cun precisione inue (ma fintzes de comente sa fémina príngia si sapit de s'illibbertare); provare in s'ànimu dispraxere, tristura, làstima o dolu po ccn. o calecuna cosa andhada male, de malu; bastare s'ànimu, èssere animosos / sentire cosa a unu = tènnere calecuna cosa contras a unu Sinonimi e contrari dispiàghere / lastimai Frasi e candho si est sentida muzere tua? ◊ passat una cira e dèu non mi seu sentira de nudha: torrat sa levarora po mi visitai e nascit su pipiu! ◊ cussa berbeghe est sentida: oe o cras anzat ◊ naro sas cosas comente las sento ◊ custos no sentint ne birgonza e ne dannu ◊ ògios bellos, nàdemi ite sentides cun megus! ◊ chie at sàmbene caldu no si ndhe sentit de sas temporadas ◊ est rutu e si sentit ancora de sa ruta ◊ comente ti sentis, como? ◊ at leadu una cadha mala, si est sentidu fintzas male ◊ sa dí chi si est sentiu no at papau nudha de dhu fai mali ◊ iat incumentzau a tenni pauria e a si sentiri ◊ issu si fiat sentziu de bronchite 2. sento, Sardigna, cudha voluntade de gherrare sufrindhe pro sa tua libbertade (A.Casula)◊ sento chi a bois so lassendhe sentza amparu ◊ no cretast chi bivu in axiu: sentu solu a èssiri istau che pipiu, cun tui! ◊ so sentindhe chi si la murghent puru sa crabita chi mi che ant furadu! ◊ lu sunt sentendhe prus a mortu chi no a biu ◊ sento sos chi sunt in pena pro cudhos chi no sunt torrados ◊ issa no at sentitu su bene pérdiu ◊ sentius zòvanos e betzos, candho morint!◊ la sento s'assione mala chi mi as fatu e sos malos faedhos chi ti apo intesu! 3. si mi sentis cosa, naramilu in cara! ◊ proite no m'iscries: mi sentis carchi mancàntzia? ◊ si sentis alguna cosa, filla, perdona! (L.Matta) 4. no mi la sento a fàghere totu cussu caminu Traduzioni Francese éprouver, regretter, plaindre Inglese to feel, to be sorry (for) Spagnolo sentir Italiano sentire, dolérsi, compiàngere Tedesco fühlen, bedauern, beweinen.

stenteriài , vrb: istantariare* Definizione est su chi faet unu candho provat unu dolore tropu forte, chi agiummai perdet su sentidu; foedhare chentza ischire mancu su chi est naendho, unu Sinonimi e contrari desatinai, ilbarionare, iscassoletare, sciolloriai, strollicai / abbadherigare, ammustèlchere, dilmagiare, ildimajare, intostai, sdemmaniai Frasi mi seu ingortu a s'ossu arrabiosu: cosa de mi stenteriai! 2. dhoi at genti stenteriada chi est a iscarada a fai tontesas ◊ no ti stentériis cun mei: mi depis nai "Sa meri"! Traduzioni Francese éprouver une douleur déchirante Inglese to feel a very sharp pain Spagnolo sentir un dolor muy fuerte Italiano provare un dolóre fortìssimo Tedesco einen stechenden Schmerz empfinden.

surrungiài , vrb Definizione coment'e murrungiare, ma nau in su sensu de si dispràxere, impudare Sinonimi e contrari dispiàchere, morrugnare Frasi "Pobidhu miu mi at lassau!", surrúngiat a tretus, fadendusí su signali de sa gruxi ◊ ma dh'apu surrungiau, lah, a si ndi èssi sicada cussa mata de figu! ◊ su chi surrungiàt fiat de no ai pótziu istruncai su vítziu intragnau in cussus logus Etimo srd. Traduzioni Francese regretter Inglese to regret Spagnolo lamentar, sentir Italiano rimpiàngere Tedesco beweinen, nachtrauern.

«« Cerca di nuovo