pichícu , agt, prn: biticu, picicu, piticu, pitiu, pitzicu Definizione chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores Sinonimi e contrari minore, minudu, picocu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Frasi s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia 2. at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius 3. piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat! Cognomi e Proverbi smb: Pitiu, Pittiu / prb: mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus Etimo srd. Traduzioni Francese petit, moins grand, moindre Inglese small Spagnolo pequeño Italiano pìccolo, minóre Tedesco klein.

pichininíu , agt Definizione deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere Sinonimi e contrari minudedhedhu Traduzioni Francese microscopique Inglese very little Spagnolo muy pequeño Italiano minutìssimo Tedesco sehr klein.

picínnu , agt, nm: pitzinnu Definizione chi o chie est piticu de tempus: si narat de pipiu, de piciocu, de giòvono, ma fintzes de tempus de sa vida Sinonimi e contrari giòvanu, minore, pàgiu, piciocu, pipiu, pisedhu 3, pisinnu | ctr. béciu, mannu Modi di dire csn: p. puzone = pisedhu bíschidu, botosu; su prus p. = su fizu minore; p. vatiu = criadura leada a fiza de ànima, itl. adottato Frasi is ómines picinnos furint richiamaos: in bidha abbarrànt s'arretore, su podestade, su potecàriu, is féminas, is bècios, is pipios e is macos ◊ candu fuia picinnedhu dèu festis custus giogus ◊ muzere mia pitzinna barant'annos tenet como…◊ sa bighina sua est de carchi annu prus pitzinna ◊ est morta pitzinna: teniat chimbanta bàtoro annos! ◊ tue ndh'as pagu piús de sessanta, za ses pitzinnu ancora: sighi e canta! (Sale) 2. Mereu est mortu a pitzinnu: teniat vintinoe annos ebbia ◊ pitzinnos e pudhas imbrutant su logu Cognomi e Proverbi smb: Piccinnu, Picinnu Etimo ltn. pisinnus Traduzioni Francese juvénile, jeune, enfant Inglese juvenile, youthful, babe Spagnolo juvenil, pequeño Italiano giovanile, bambino Tedesco jugendlich, Kind.

piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definizione chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària Sinonimi e contrari minudu, picaradhedhu, pitiarredhedhu, pitinninniu, pitirrinchinu, tzintzirichedhu | ctr. debberone, mannu Traduzioni Francese très petit Inglese very small Spagnolo muy pequeño Italiano piccolìssimo Tedesco sehr klein.

pontíca , nf, nm: ponticra, pontiga, pontigra, pontija, pontixa, pontrica, pontricu, pontriga Definizione in is errios, genia de pontighedhu, fintzes tàula, pedra o àteru, chi si ponet tanti de pònnere is peis e pòdere passare de una parte a s'àtera chentza s'isciúndhere, in tretos de pagu abba, fintzes tretu chi faet a passare; in cobertantza, css. cosa chi faet de ponte, chi agiudat a passare, a lòmpere Sinonimi e contrari giampadorzu, pontíglia, pontinu 2 Frasi una pontica betza, unu traghinu addasiau, su murmutu de s'abba…◊ sa die fia passadu sa prima borta in sa pontriga subra de su riu 2. tue ses sa pontica de sa bida ◊ alla cudhane, tra chercos e laros, sa pontixa de sa vida: a s'àter'ala in cue giampo? (A.M.Pinna) Etimo ltn. pontic(u)la Traduzioni Francese petit pont, passerelle Inglese footbridge Spagnolo pasarela, puente pequeño Italiano ponticèllo, passerèlla Tedesco Steg, Laufsteg.

terrénu , agt, nm: terrinu, tirrinu Definizione de sa Terra; chi est o istat in terra, a paris a terra; tretu largu e longu de terra, terra de propiedade no tanti manna distinta cun làcanas, nau fintzes solu in su sensu de ispàtziu, logu coment'e pígiu de fora, de pitzu, de sa Terra Sinonimi e contrari terranzu / terra / cdh. tarrenu Modi di dire csn: (nadu de cosa) esserebbei a terrinu cobertu = a meda, de che cuguzare su terrinu; ingulliresichelu su terrinu = isparèssiri de no dhu pòdiri agatai; terrinu friscu = terra russa in logu ue bi sumit abba, benatzu; terrinu de bogare = logu dortu de bogare a ràllia pro lu pòdere triballare Frasi sigomente est ómine terrenu, binchet o perdet, segundhu comente ◊ tra totu meses si pesat màgiu solu fioridu, mese su prus favoridu de sa terrina bellesa ◊ cun boghe prus che terrina cantemus in allegria! 2. est un'aposentedhu terrenu ◊ Cristos est nàschidu in d-un'istalla terrena ◊ nosu tenestis domus terrenas 3. est unu terrenu bonu po seminai a lori ◊ creit fostei ca is terrenus dhus iant a pagai po su chi ballint? ◊ alvatendhe so istadu cun bitelledhos in terrinos cruos ◊ cantu fiocat faghet bene ca intrat abba a su terrinu 4. bi fit s'olia in terra a terrinu cobertu ◊ no lu podent agatare in logu: paret chi si che l'at ingullidu su terrinu… Etimo itl. Traduzioni Francese terrain, pièce de terre Inglese land Spagnolo terreno, terreno, campo pequeño Italiano terréno, appezzaménto di tèrra, suòlo Tedesco Boden, Grundstück.

terrichèdha , nf Definizione min. de terra: terrenu piticu, pagu pagu de terra Traduzioni Francese peu de terre Inglese mould Spagnolo terreno pequeño Italiano terrìccio Tedesco Bodenkrume.

trechínzu , nm: trichíngiu, trichinzu, trighignu, trighinzu Definizione nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera Sinonimi e contrari bichinadu, bidhichedha, bidhiciolu, bidrinzu, furriadolzu, leada, madau / arbutzu, assorte, cedha, fiotu, grústiu, tropedhu Frasi canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos 2. tenet unu trighinzu de erveghes Etimo ltn. tricinius Traduzioni Francese quartier, petit troupeau Inglese neighbourhood, little herd Spagnolo barrio, rebaño pequeño Italiano rióne, pìccolo grégge Tedesco Statdviertel, kleine Herde.

urreixédhu , nm Definizione min. de urrei: rei piticu (de tempus, de carena), o fintzes metzanu Traduzioni Francese petit roi Inglese little king Spagnolo reyezuelo, rey pequeño Italiano reùccio Tedesco jünger oder kleiner König.

«« Cerca di nuovo