cerbòni , nm Definizione nae de linna (o fintzes canna) a frucagedhu chi si ponet a bide, a pisu, a tamatas e àteru po chi abbarrent in artu de terra, acapiaos, e no dhis fatzat dannu su bentu Sinonimi e contrari fichete, fitura, palincioni, ràdica 1 Frasi is óminis pudant e nosu passaus in sèssini, acapiaus sa carriadroxa a su cerboni Traduzioni Francese échalas Inglese vine stake Spagnolo tutor, rodrigón Italiano palétto per le viti Tedesco Weinpfahl.

cradiàre , vrb: acradiare 1 Definizione pònnere cràdios, puntedhos de canna in su terrenu, unu in filu de s'àteru, po pastinare bíngia, prantare matas e àteru; pònnere s'arraiga a sa cosa prantada (es. pisu, tamatas) po dha mantènnere arta de terra o no dha mòvere su bentu Sinonimi e contrari insignare / acerbonai, apalonae, apichetare, arradicare, arrochitare, impalai Frasi innantis de pastinare, sa terra si cràdiat Etimo srd. Traduzioni Francese piqueter, placer des piquets de grève Inglese to stake Spagnolo jalonar Italiano picchettare Tedesco abstecken.

cràdiu , nm Definizione puntedhu de canna o de linna chi si fichit in terra po singialare cosa (es. unu puntu, ue si depet prantare o pònnere calecuna cosa) o fintzes, si su cràdiu est a nae longa, po arraigare cosa prantada; segundhu, fintzes ràgiu de orroda Sinonimi e contrari arradicra, brocu, cerboni Traduzioni Francese piquet, petit pieu Inglese stake Spagnolo piquete Italiano picchétto, palétto di sostégno Tedesco Pflock.

fagallòni, fagaròne , nm: fogadoni, fogalloni, fogarone, fogaroni, fogorone, fogoroni Definizione fogolone, muntone mannu de linna fatu coment’e a pinnatzu o fogàgia chi si allúmiat po festa (mescamente a sant'Antoni); fogu in sa forredha tropu mannu / comares, compares de fogarone = sos chi si faghent a compares brinchendhe su fogu chi si atzendhet su sero de su pésperu de santu Zuanne Sinonimi e contrari catassa, fochilada, fochina, foghidoni, fogone 2, olone Frasi s'annu passau po sa festa no ant allutu mancu su fogalloni ◊ su fogarone est traghidendhe e istinchidhendhe ◊ s'éspuru fadeus duus fagallonis: in pratza de crésia e a s'intrada de sa bidha ◊ che sunt boghendhe sa moda de su fogarone ca faghent àteru dannu, cun su logu azummai chentza prus àrbures 2. aite lu faghes cussu fogarone, candho no est mancu fritu?! Traduzioni Francese feu de bois Inglese bonfire, stake Spagnolo hoguera Italiano falò, rògo Tedesco Freudenfeuer, Brand.

frucàrgiu, frucàrzu , nm, nf: fulcalzu, furcàglia, furcàgliu, furcalzu, furcarju, furcarzu, furcazu Definizione cambu mannu de mata limpiau lassandhodhi un’orrugu (rocu) de is cambos prus piticos po dhue apicare cosas o fintzes po dhu pònnere a puntedhu e mantènnere naes de mata o bide in artu chi no tochent in terra o no si ndhe seghent; a logos dhu narant a su tragu de sida po carrare pedra Sinonimi e contrari iltatu, nàica, pontedhu, puntale, trumponi, údulu, uduri / trazu Frasi a sas naes de péssighe chi pendhent tropu ca sunt barriadas lis cheret postu unu furcarzu ◊ a domo ndhe intrat a furcalzu reu cun sa chiza improntada a fagher morte (A.Dettori)◊ sa bértula est apicada in su furcarzu ◊ pro letu bi tenet una rete posta in furcàglias de ozastru Etimo srd. Traduzioni Francese tige, échalas Inglese stake Spagnolo tutor, rodrigón Italiano tutóre (sostégno per àlberi) Tedesco Baumstütze.

giogàda , nf: giugada, zocada Definizione su giogare (calesisiat su giogu); in cobertantza, brulla mala, pesante Sinonimi e contrari ghelea Frasi at bintu una giogada a su loto 2. labai no si fatzat cancuna giogada su tiau! Etimo srd. Traduzioni Francese partie, jeu Inglese play, stake Spagnolo partida, broma pesada, apuesta Italiano giocata Tedesco Partie, Streich.

incannài, incannàre, incannàri , vrb Definizione pònnere sa canna (es. a is tamatas po istare artas de terra, o a orrugos acapiaos a s'arremu segau de un'animale); fàere s'incannitzada; fàere cannedhos, imbodhigare (su filu o cosas deasi) in su cannedhu de s'ispola; incamminare, cumenciare? Sinonimi e contrari arraigare / incannedhae / incannitare Frasi ma ita nanca at a fai cudhu béciu, ca boit incannau po abarrai istrantaxu?!… 2. po incannari sa crobitura de sa domu agiudaus totus 5. ant a incannare su messonzu cun d-una messadolza Etimo srd. Traduzioni Francese ramer, couvrir de chaume, entourer de chaume Inglese to stake Spagnolo encañar, encanillar Italiano incannucciare Tedesco mit Rohr umzäunen.

incannitàre , vrb: incannitzai, incannitzare Definizione fàere s'incannitzau; pònnere orrugos de canna po poderare firmu s'arremu segau de un'animale, fintzas pònnere canna po arraigare (es. a is tamatas, a su pisu) Sinonimi e contrari cannitare, incannai, incannedhae Etimo srd. Traduzioni Francese ramer Inglese to stake Spagnolo encañar Italiano incannucciare Tedesco mit Rohr umzäunen.

pabòni 1 , nm: palone 1, paloni Definizione puncione, orrugu de linna a punta po prantare cosas in s'ortu; nae de linna acutzada, prus che àteru iscomada, chi si ponet po arraigare is fundhos de sa bide in is bíngias; arraighina de dente; palu, puntedhu mannu puru Sinonimi e contrari rocu / ladicra, pontedhu Modi di dire csn: fàghere su p. = fàghere s'àrbure ritza, fai s'àrburi de s'arenada, o de sa nai; casciale a duos, a tres palones = chi portat duas, tres arréxinis; ebba de palone = sa de mesu, in s'arzola, presa a su rocu Frasi si ponent fichidos che duos palones ◊ at apicau su capedhu a unu paboni Cognomi e Proverbi smb: Palone, Paloni Etimo srd. Traduzioni Francese petit pieu Inglese stake Spagnolo estaca, palo Italiano palétto Tedesco Pflock.

pòsta , nf Definizione sa cosa chi is giogadores ponent po dha bínchere a unu giogu, a iscummissa / pònniri sa p. = pònnere iscummissa Sinonimi e contrari posu, prea, pinzola / iscommissa Frasi est allegru ca at bínchidu sa posta ◊ pòngiu sa posta ca est arréscia cun calincunu sodrau, cussa! ◊ pòngiu sa posta ca no dhu cumprendit mancu su vicàriu, custu! ◊ a sos poetas lis aiant postu chimbanta iscudos de posta ◊ su barralicu est po giogai a posta de itasisiat cosa Traduzioni Francese mise (jeux) Inglese stake Spagnolo apuesta Italiano pòsta Tedesco Einsatz (beim Spiel).

«« Cerca di nuovo