acóssu , nm Definizione istadu de bisóngiu mannu Sinonimi e contrari aprentu Frasi postu in sa lughe, restas a s'iscuru, in acossu sas dies ti ant sighidu ◊ sos malos de como, chi no sunt in acossu, no furant pro si azibbare Cognomi e Proverbi smb: Accossu Traduzioni Francese état de besoin, pauvreté Inglese constraint, poverty Spagnolo estrechez Italiano costrizióne, stato di bisógno Tedesco Zwang, Notlage.

ammestadài , vrb: ammistadai, ammisterai Definizione fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat) Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicare, amicitziare Frasi Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha 2. is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari Etimo srd. Traduzioni Francese vivre en état de concubinage Inglese to maintain an illicit affair (love) Spagnolo amistarse, amancebarse Italiano intrattenére una relazióne amorósa illécita Tedesco ein außereheliches Verhältnis unterhalten.

ammunzàdu , pps, agt Definizione de ammunzare; immarriu a tropu, chi at leau tropu múngia Sinonimi e contrari istasidu 2. fuit totu sueradu, ammunzadu, istracu Traduzioni Francese en mauvais état, mal en point Inglese mistreated Spagnolo agotado Italiano strapazzato Tedesco mißhandelt.

annuadúra , nf Definizione su annuare, su èssere annuau, ammontau de nues Sinonimi e contrari annuamentu, incúgulu, nuarzu Frasi custa no est annuadura de piòere Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese état nuageux Inglese cloudiness Spagnolo nubosidad Italiano nuvolosità, annuvolaménto Tedesco Bewölkung.

bàtu 2 , nm Definizione cunditzione, calidade / batire a b. malu, a malu b. = a puntu malu, a tretu malu, de istare male meda; si narat fintzas a bonu b. = bene Sinonimi e contrari achitade, puntu 1 Frasi a malu batu cun su coro ti apo lassadu trista e avilida ◊ die cun die, frades mios mi batint a batu malu ◊ semus a malu batu de su bisonzu! ◊ addaghi lu bido pedendhe sa limúsina mi batit a batu malu Etimo srd. Traduzioni Francese mauvaise condition, état mauvais Inglese bad health Spagnolo situación difícil Italiano condizióne (brutta), stato (cattivo) Tedesco schlechter Zustand.

cogónu , nm Definizione sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia Sinonimi e contrari assicorradura, assicorru / angóniu, annógiu, ràngulu Etimo srd. Traduzioni Francese état de ce qui est dur, sec, rassis, ressentiment Inglese drying up Spagnolo resecado, resentimiento Italiano rinsecchiménto, risentiménto Tedesco trocken werden, Groll.

cumbéssu , agt, nm Definizione chi est andhau male; cristianu trotu, chi no si cumportat a dovere Sinonimi e contrari doltu, malacónciu, malandhadu, malu, managu, serronudu, traessu | ctr. bonu, giustu Frasi cantadu za bos at su cucu in nae, ma si tirerat bentu a su revessu za torrades a mandhigare fae e a bos bestire su trastu cumbessu (G.Ruju)◊ so male cumbessu, totu dólimas a ossos 2. custu mundhu revessu, ereze, ascamilosu, at su coro pilosu pro èssere gai cumbessu? ◊ cussas cumbessas sont pipanne! ◊ proite l'ant fatu, cussos cumbessos a pònnere fogu? (N.Puggioni)◊ pro afrontare su cumbessu no bi cheret pungas, ma corazu e bolontade ◊ poita mi naras chi dèu seu poeta cumbessu?! ◊ cussu cumbessu mi at traitu! Etimo ltn. conversus Traduzioni Francese en mauvais état Inglese foolish, in bad condition Spagnolo gastado, quebrantado Italiano malandato, stólto Tedesco heruntergekommen, töricht.

fradhócu, fradhóncu , agt: afradhocu, frodhocu, frodhoncu Definizione chi istat male meda, chi est totu male andhau, male postu de bestimentu; nau de unu po su fàere, chi est un'istrossa, improdheri Sinonimi e contrari malacónciu, malecumbinau, malefraganau / ildeoltu, istramu Frasi tanti gei no fiat fradhocu: ammaladiau in s'istoja pariat mortu! ◊ gei ses frodhocu, totu prangi prangi cun su muciàciu fintzas a genugus! ◊ gei ses frodhoca, comenti ti ses bistia!…◊ fradhocu ses, oi puru, ca no cumprendis mancu anca ses!◊ za fui istadu frodhoncu si aia tentu cussu male puru!…◊ ge ant a èssi fradhocus is giovunedhus in guerra!… Traduzioni Francese en mauvais ou en piteux état Inglese battered Spagnolo malparado, maltrecho Italiano malcóncio Tedesco zugerichtet, zerlumpt.

fraganàu , pps, agt Definizione de fraganare; chi istat male meda, chi est a malu puntu Sinonimi e contrari afradhocu, malacónciu, traganau 2. in unu tempus male fraganau, pupughinau de runza, ite amus a messare?! ◊ fit iscurtu e totu male fraganau ◊ sunt ghiraos dae sa gherra totu male fraganaos, imbetzaos, nechidaos in totu Traduzioni Francese en mauvais état Inglese in bad shape Spagnolo malparado, maltrecho Italiano malcóncio Tedesco zugerichtet.

istàdu , pps, nm: istatu 1, istau, istétiu Definizione de istare: s'impreat fintzes coment'e pps. de su vrb. èssere; cunditziones, su istare pentzau coment'e manera de èssere; s'organizatzione pulítiga natzionale de unu pópulu Sinonimi e contrari istàpiu Modi di dire csn: bènnere o èssere in istadu (nau de fémina) = èssiri príngia; pònnere a istadu = pigai su vítziu, s'abbitúdini; leare istadu (nau de fémina) = cojaisí; torrai a istadu = a puntu malu Frasi in cussu logu no bi so istau mai ◊ si no fit istétiu pro mene si aviat ghetau sa soca piús de una vorta 2. si ses a malu istadu, lèadi meighina! ◊ cussas bacas sunt a malu istadu, lanzas e istasidas ◊ dàemi a ischire in s'istadu chi ses! ◊ a istadu bonu mi creit… ma dèu no seu mandroni! ◊ non nci at istadu prus mannu ne atra nobbilesa de mi bí in sa mesa de su Signori ◊ is imbriagus no funt a istadu de camminai deretus ◊ no si devet leare cussas cadhas in s'istadu chi est, ca est ràida! 3. bi at nassiones chi no tenent un'istadu issoro pro si guvernare ◊ nassione e istadu sunt duas cosas diferentes 4. si est cojubada in istadu ◊ comente si est cojubau, sa muzere est bénnia dereta in istadu ◊ Fulanu est postu a istadu a fàghere cussa vida (Z.Porcu)◊ gei ses torrada a istadu, mamma mia, sempri in su letu!… Traduzioni Francese été, état Inglese been, state Spagnolo estado Italiano stato Tedesco gewesen, Staat.

malacónciu , agt: malacontzu, malegontzu Definizione chi est totu andhau male, béciu, tristu, chi istat male de salude, de carena, fintzes de àteru, nau de gente, de cosa Sinonimi e contrari istraganau, sderessau / afradhocu, isambesciadu, isvanendhadu, malancinidu, malecumbinau, malefraganau, malibigau | ctr. folte, nobu, sanu Frasi cantu murrunzu pro una cassiedha malegontza: si che l'aias frundhida!…◊ fit malegontzu in tota sa carena Traduzioni Francese en mauvais état, en piteux état Inglese battered Spagnolo maltrecho, malparado Italiano malcóncio Tedesco zerrüttet.

sderessàu , agt Definizione chi est totu malandhau, malacónciu Sinonimi e contrari istraganau, malacónciu Frasi su bixinau no podiat cumprendi poita cudha bècia fiat totu sderessara, prena de segaruras in dugna logu Traduzioni Francese en mauvais état Inglese battered Spagnolo maltrecho Italiano malcóncio Tedesco übel zugerichtet.

«« Cerca di nuovo