Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

combutàre , vrb: compidai, compidare, compudai, compudare, cumbitare 1, cumbutare, cumpidare, cumpudai, cumpudare, cumpudari, cumpurai Definition andhare a bíere comente unu, o una cosa o unu logu est o istat; cricare o tocare a bíere ite unu portat, ite dhue at in d-unu logu o istrégiu o móbbile serrau Synonyms e antonyms bubusare, corrovai, farrogai, fodichinare / imbisitare / isprorare Idioms csn: compidare su malàidu, sos betzos, su bestiàmine = andhare a bídere comente istant, comente sunt; compidare a s'ortu, a binza, a su cunzadu = andhare a bídere comente sunt, ite bi at, comente est sa cosa; compidare sas pudhas si criant = proare a bídere (tocare!) si zughent ou apunt'a fàghere; èssere, o istare, a cómpida e dassa = a s'abbàida abbàida, castiendi fatuvatu; cumbutare a minutu = compidare totu, apuntinu, donzi cosighedha, chirchendhe Sentences cheret compidadu a campu a bídere si su laore est bonu ◊ su babbu la picaiat sèmpere a cumbutare in campagna (A.Pau)◊ cómpida si apo serradu totu in domo! ◊ Bustianu si at fatu unu ziru pro compudare su locu, si podiat aberguare carchi cosa ◊ so torrandhe de cumbitare s'ortu ◊ andho a cumpidare sa busciaca de su mamutzone… sa meurra dhue iat fatu su niu! 2. dhoi est tres oras su maresciallu cumpurendi in sa domu! ◊ eris sero bi fit totu sa zustíssia compudàndhelis su locu ◊ at intrau genti a furai a domu e mi ant cumpudau totu su logu ◊ s'èssere umanu est che un'abbissu: nisciunu in se matessi si est permissu de cumpudare finamenta a fundhu ◊ su dutore ti cómpidat totu inue ti dolet 3. cómpidadi in busaca, in su portafollu, a bídere si zughes dinari! ◊ mi so totu compidadu ma no zuto nudha ◊ si est compidadu in dossu ca li pariat de zúghere cosa andhendhe ◊ onzunu si cúmbutat sas butzacas e collint su tantu de li prenare su serbatoju de sa binzina 4. americanus e russus cun bellas navis ispatzialis cumpudendi funt is pianetas 5. in sa robba no bi apo ne teracu e ne pastore: fato a cómpida e dassa deo etotu Etymon ltn. *compitare Translations French fouiller, visiter, explorer English to explore, to search (in) Spanish fisgar, registrar, revisar Italian frugare, perquisire, visitare, ispezionare, esplorare, controllare German kramen, durchsuchen, untersuchen, kontrollieren.

corrovài , vrb Definition cricare furriandho e betandho apare totu Synonyms e antonyms fodichinare, iforrogare, irforronconare, isfrasconare, isprecolare, scorrovetai / afuritai Sentences sentza t'ispetai abbitas e corrovas: de sa domu allena bolis iscíri tropu! ◊ si corrovat in buciaca e si agatat dus sodhus ◊ custus piciochedhus funt corrovendimí in dogna logu! Translations French fouiller English to rummage Spanish revolver Italian frugolare German kramen.

farrogài , vrb: forrocare, forrociare, forrocrare, forrogai, forrogare, forrogari, forrogiare, forroxare Definition murigare, mòvere, furriare sa terra o àteru coment'e cricandho cosa: est mescamente su chi faet su procu cun su bruncu; in cobertantza e nau cun tzacu, tocare cosa chi no si connoschet o chentza s’abbilidade chi serbit Synonyms e antonyms chibare 1, corrovai, fodichinare, forroghedhare, iforrogare, isprecolare, scarrovai, sforrogonai, tufonari Sentences si li forroxant sa casa, su muscone si difendhet! ◊ sos porcos forrojant cun su murru ◊ est farroghendi in fundu de su cadinu ◊ fit forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare ◊ si agateit sa domo prena de carabbineris forroxendhe in onzi cuzolu ◊ aiant irraichinatu crastos e forrocratu campos de laore ◊ su sirvonedhu istat semper forrociandhe 2. ti forrojas in sónnios de solidade ◊ fiza mia, ite pugnale chi pro te mi forroxat in su coro! 3. no bi forroghes nudha tue, in sa televisione, ca no ndh'ischis! Etymon ltn. *foriculare Translations French fouiller, fouiller du groin English to rummage, to grab Spanish hurgar, hozar gruñendo Italian frugacchiare, frugare, grufolare del maiale German kramen, stöbern, wühlen.

fodichinàre , vrb: fudichinare Definition mòvere sa cosa cricandho, cricare Synonyms e antonyms corrovai, farrogai, forroconare, iforrogare, iscrucuzonare, isforronciare, sciorrogai, scorrovonai Sentences prugheraza de istedhos nobales mi est fudichinandhe sa petorra (G.Piga)◊ sos pitzinnos sunt fudichinandhe sa téula de sas copertas chircandhe nidos ◊ su marissallu est tucandhe a fudichinare sos sartos si podet acatare su bandhiu ◊ si fit fudichinandhe sos naricros a malichinzu Etymon ltn. fodicare Translations French fouiller English to search Spanish hurgar Italian frugare German kramen, stöbern.

fodichínzu , nm Synonyms e antonyms bulizinzu, corrovu, isforrogu, morichintzu, morighinada, morighinu 1 Etymon srd. Translations French fouillement English search Spanish hurgamiento Italian frugaménto German Kramen.

iforrogàre , vrb: irforrocare, irforroncare, isforrogare, isforrogiare, isforroxare, sfarrogai Definition cricare sa cosa movendho totu a morigadura, de mala manera, chentza critériu o, si est in terra, faendho fossos movendho sa terra che is porcos cun su murru / i. sas dentes = isfustigonai is dentis Synonyms e antonyms corrovai, farrogai, forroconare, irforronconare, iscrucuzonare, isforrotulare, sciorrogai, sforrogonai / chilcare Sentences est isforrojendhe ludu chirchendhe oro ◊ est isforrojendhe in sa piae nostra cun sa lepa ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ candho pesso a tzertas cosas m'irforroco sas petorras 2. fit isforrojendhe in sos ammentos suos ◊ m'irforrocat s'irgràmiu de una cria, su túnchiu amorosu de sa mama ◊ ite cherites, irforroncare in s'ànima sua?! Etymon srd. Translations French fureter, farfouiller English to rummage, to grub Spanish hurgar Italian frugolare German kramen.

iscrucuzonàre , vrb: iscucuzonare, iscurcuzonare Definition cricare in is cugigones, cricare de mala manera pigandho e lassandho sa cosa chentza órdine Synonyms e antonyms corrovai, fodichinare, frustigai, iforrogare, isculcuzare, isculuzonare, scorrovonai Sentences iscucuzono in sa bértula in chirca de calchi farfaruza ◊ in sa pupujonada càscia manna iscurcuzono che in cosa istranza… toh, sa murroculedha de castanza chi che aia furadu a Pepe Sanna! ◊ bastu chi no iscurcuzones, intra puru in s'aposentu e pómpia Etymon srd. Translations French farfouiller English to rummage Spanish hurgar Italian frugolare German kramen.

isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definition cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones Synonyms e antonyms fodichinare, iscrucuzonare Etymon srd. Translations French fouiller dans les débarras English to search high and low Spanish rebuscar en los rincones Italian frugare nei cantùcci, nei ripostìgli German kramen.

isforrógu , nm: isforroxu, isfurrúgiu Definition pruschetotu su murighíngiu, is foradas chi faent is procos cun su murru cricandho cosa asuta de terra e po cussu fintzes sa terra móvia forrogada; su isforrogare, su cricare cosa de mala manera Synonyms e antonyms aterru, corrovu, farrogu, fodichinzu, forrogadura / forada Etymon srd. Translations French fouillement English rummaging, grubbing Spanish el hozar del cerdo, hurgamiento Italian frugaménto German Kramen.

morighinàda , nf Definition su morighinare Synonyms e antonyms fodichinzu, morighíngiu, morighinu 1 Etymon srd. Translations French fouiller English search Spanish hurgamiento Italian frugata German Kramen.

morighínu 1 , nm Definition su murigare Synonyms e antonyms móricu, morichintzu, morighinada Etymon srd. Translations French fouillement, fouiller English search Spanish hurgamiento Italian frugaménto, frugata German Kramen.