Abbreviations Legenda | Symbols Legend

alenàre , vrb: alinare Definition mandhare a fora su respiru, arrespirare Synonyms e antonyms abidai, anidare Sentences aleno ervosas dulcuras furadas dae sa catassa fumosa de s'últimu tortu 2. intendho su bentu alinendhe acurtzu meu Etymon ltn. alenare Translations French respirer, souffler English to breathe, to blow Spanish respirar, soplar Italian respirare, soffiare German atmen, blasen.

alénu, àlenu , nm Definition s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza Synonyms e antonyms àbidu, alentu, àlinu 1, isalenu / foltza / alore Idioms csn: bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista) Sentences fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu! 2. sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore 3. su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu 4. za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!… Etymon srd. Translations French souffle, haleine English blow, breathe Spanish aliento, soplo Italian sóffio, àlito, respiro German Blasen, Atem.

isalénu , nm Definition ariedha, movidedha de ària, fintzes sa chi si arrespirat, s'àlidu Synonyms e antonyms àbidu, alentu, alenu, àlinu 1 Sentences bois puru, bentos, débbiles isalenos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ deo e tue, solos, in serenu e rassignadu andhare, acantu acantu ambos passamus, cunfundhendhe intantu su tzocu tou in su meu isalenu Etymon srd. Translations French souffle English whiff Spanish soplido, soplo Italian sóffio German Blasen.

suài , vrb: sulai, sulare, surare Definition surbare, bogare o fàere sulu, ària, bentu, fintzes in su sensu de su sonu chi faet s'ària chi essit o passat a fortza; torrare àlidu, bogare súlida, nàrrere calecuna cosa a murrúngiu o a iscúsiu, pònnere in s'origa, nàrrere, giare a ischire; prènnere de sulu, de ària Synonyms e antonyms sulvare, surbiai / fruscidare, frusiai, moidare, sulietai, zumiai / respirai, musciai Idioms csn: sulai che píbera = istare a súlidas de arrennegu, survilare; no sulat ne suba e ne suta = no fuedhat, no bollit fuedhai, no muscit (in cobertantza, innòi "suba" est sa buca e "suta" su pertusu) Sentences suididhu ca gei iscapat pampa, cussu fogu! ◊ bati linna a su fogu, o cres chi nos sulamus sas ungras?! ◊ cussu frúschiu li pariat su surare de sa colovra 2. su connau no sulàt prus: si fiat mortu! ◊ babbu tuu depit arriposai: chi nisciunus sulit a dhi segai su meigama! ◊ cussu no iscidiat nudha: chini si dh'at suau? 3. sos de s'Altu ant detzisu chi pro rezer sa nassione totu devimus sulare buscichedhas de sabone ◊ paret suladu de cantu est rassu, cussu cristianu! ◊ si li alterat dogni pilu e si ponet che píbera a sulare ◊ su malloru, sulendi che píbera, si nci dh'iscudit asuba a conca bàscia isciamiendu is corrus acutzus Etymon ltn. *subilare Translations French souffler, respirer English to blow, to breathe, to speak Spanish soplar, resollar Italian soffiare, fiatare German blasen, etwas verlauten lassen.

súbidu , nm: súlidu, súliru Definition s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa Synonyms e antonyms àbidu, alenu, isúfiu, suidu, sulu, tzúfiu / bentu Idioms csn: èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos Sentences at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa 2. sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu 3. cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu 4. cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini) Etymon srd. Translations French souffle English breath Spanish aliento, soplo Italian fiato, respiro, sóffio German Atem, Atemzug, Blasen.

sulàda , nf Definition su sulare; fintzes genia de súrbiu chi faent unos cantu animales coment'e arrennegaos o timendho Synonyms e antonyms isufulada, sulvilada Sentences sa pampa a dógnia sulada de bentu tzacat e cincidhat ◊ a s'anzone mortu li at dadu duas o tres suladas pro l'iscolzare menzus 2. in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura a colpos de ramuzu e a suladas Etymon srd. Translations French souffle, ébrouement English puff, snort Spanish soplo, bufido Italian sóffio, sbuffata German Blasen, Schnauben.

sulitài , vrb Definition sonare su sulitu; istare a surbiedhu Synonyms e antonyms afruschiare, ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, múere, sulietai, sulvare, surbiai, zumiai Sentences ndi fiat lómpiu un'ómini basciotu, sulitendi: fiat s'uscieri ◊ no serbit chi suliti po cuaranta po cantu su burricu est tanti acanta! (C.Saragat) Etymon srd. Translations French jouer du pipeau English to pipe Spanish tocar el caramillo, silbar Italian zufolare German die Hirtenflöte blasen.

súlu , nm: suru 1 Definition s'ària chi si bogat in buca, pagu pagu de ària o de bentu Synonyms e antonyms súbidu Sentences s'orcu at addobbadu duos sulos e ndhe at torradu boes, carru, furchetas, bultedhos e fintzas su babbu e frades de Mariedha 2. sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu Etymon srd. Translations French souffle English whiff Spanish soplo Italian sóffio German Blasen.

sulvàre , vrb: surbare, surbiai, surbiare, survare, surviare Definition bogare súlidu, fintzes súrbiu; arrespòndhere a súlidas, a ufas, cun ifadu; fintzes nàrrere cosa a ccn., unu pagu coment'e cossigiandho, osservandho, abbetiandho Synonyms e antonyms suai / ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, múere, sulietai, surbiai, zumiai Sentences sos minores s'incrunant, ufrant sos cavanedhos e surbant supra de sa bràsia ◊ candho uchidiant su mannale a sos pitzinnos lis davant s'ambesuca a la survare ◊ su focu est tenendhe ca su ajaju cada tantu l'est surbandhe ◊ si survavat sos pódhiches cancaratos dae su fritu 2. "Priucosos irrichitos!" - mi aiat survatu in s'oricra mutzere mea ◊ "No est neche nostra si su binu fit tropu forte!" surbant sos cumpanzos Etymon ltn. *subilare Translations French souffler English to puff Spanish soplar Italian soffiare German blasen.

«« Search again