abbaunzàre , vrb: abbunzare Definition nau de abba, murigare e imbrutare de no èssere prus límpia; fàere abbunzos, improdhos, cosas chi no andhant bene, chi no funt bene fatas; nau de gente, imbrutare, ammanciare, tocare pruschetotu s'onore Synonyms e antonyms aciapuciae, acoredhai, afeai, ammammungiai, improdhai, massipari / abbuligiai 1 Sentences s'ides funtana límpida l'abbunzas ◊ ite ses abbunzendhe cun cussu ludu, tue? ◊ proite m'as abbaunzadu s'abba de su trainu? ◊ sos contos de zanas e súrviles lis poniat tzudha ritza abbunzànnelis su sonnu 2. befulendhe s'onestade, no l'as mai rispetada: dae pitzinna abbunzada chi faghias piedade ◊ giustu su chi ti nesi ti est costadu: daghi ti at abbunzadu ti at frundhidu ◊ no si cheret fàchere abbunzare dae sos dutores de sa bidha Etymon srd. Translations French barbouiller, troubler English to soil Spanish enturbiar, empañar Italian imbrattare, intorbidire German beschmutzen, trüben.

abbrutài, abbrutàre , vrb Definition fàere brutu, ingòllere brutore Synonyms e antonyms abbotinare, afeai, ammusinzare, imbratare, imbudrigai, immusungiai, incrastiare, insuciai, musucare, sordigai | ctr. innetare, limpiai Sentences su logu fuat totu abbrutau de sànguni ◊ us pipius si funtis abbrutaus 2. is cosas chi abbrutant s'ómini funt is cosas malas chi fait Etymon srd. Translations French salir English to dirty Spanish ensuciar Italian sporcare German beschmutzen.

abburràre , vrb rfl Definition afundhare in s'abba, in su ludu o fintzes in àteru (es. in su cundhimentu) Synonyms e antonyms abburgare, infangaciai / abburrigare Sentences custa cosa che dh'abburro in su putzu ◊ che apo abburrau sa manu in su lavamanu de s'abba 2. poniant sa panceta in su fumu e abburrànt sa mustela in s'aghedu Etymon spn. embarrar Translations French se crotter English to muddy Spanish enlodar, enfangar Italian infangarsi German sich mit Kot beschmutzen.

acadhotzài , vrb: achidhotzare Definition essire o fàere cadhotzu, brutu meda Synonyms e antonyms abbrutai, acadrangiai, allodrigai, ammusinzare, imbratare, incadhossai, insodrigai, musucare | ctr. annidai, limpiai, samunare Sentences su petróliu est acadhotzendi maris e istanis, flúminis e tzitadis ◊ cuss'aposentu bolit isfrigongiau bèni ca est totu acadhotzau ◊ is candelas a carburu acadhotzànt tropu Etymon srd. Translations French souiller English to soil Spanish ensuciar Italian insudiciare German beschmutzen.

acadrangiài , vrb: acardangiai, acradangiae Definition imbrutare de cardàngiu, fàere a cardàngiu Synonyms e antonyms acadhotzai, acarrognai, allodrigai, imbratare, insodrigai | ctr. iscardangiai, limpiai, samunare Sentences sa brutura incui si est totu acradangiada 2. tanti no furíasta luxenti… portàst is carronis acadrangiaus! Etymon srd. Translations French souiller English to dirty Spanish ensuciar Italian insudiciare German beschmutzen.

afeài , vrb: afeare Definition fàere a feu, fàere feu fintzes in su sensu de fàere disonore a calecuna cosa, tocare a brutesa; nàrrere cosa a briga, a disprétziu Synonyms e antonyms abbaunzare, abborresci, ghelestiare, grisai 1 / imbratare / briare, certai, disalabai, infeire, irzenzare, menispresiare Sentences est preíderu isse puru, ma acumbessat e afeat sa lege chi l'at fatu a preíderu! 2. totu mi ant afeadu su cantare daghi mi ant bidu chi póveru so Etymon spn. Translations French barbouiller, salir, blâmer English to soil, to blame Spanish afear, ensuciar Italian imbrattare, biasimare German beschmutzen, tadeln.

allodrigài , vrb: allordigai, alluldigai Definition fàere brutu su logu, sa cosa, pruschetotu cun ludu Synonyms e antonyms acadhotzai, acadrangiai, acarrognai, imbratare, insodrigai, orroigai | ctr. limpiai Etymon srd. Translations French salir English to soil Spanish ensuciar, enlodar Italian insozzare, lordare German beschmutzen.

ammodhocàre , vrb Definition fàere a modhoca, a ludu Synonyms e antonyms abbenatzai, alludratzare, alludrinae, illudratzare Etymon srd. Translations French crotter, envaser English to make muddy, to muddy Spanish enlodar Italian infangare, impantanare German mit Kot beschmutzen.

illudràre , vrb: illudriare, illurdiare, illutriare Definition imbrutare cun su ludu, de ludu, ma fintzes imbrutare bastat chi siat Synonyms e antonyms afangaciai, alludrae, allurdagai, ammodhocare, illudratzare, illudrionare, illurdinare, illustriare, infangaciai, ludai Sentences colendhe in su caminu totu ludu mi apo illudriadu sos cambutzos Etymon srd. Translations French crotter English to muddy Spanish embarrar Italian infangare German mit Kot beschmutzen.

illudriaméntu , nm Synonyms e antonyms illudradura, illurdionzu Etymon srd. Translations French action de crotter English muddying Spanish embarradura Italian infangaménto German Beschmutzen mit Kot.

imbratàre , vrb: imbrutai, imbrutare, imburtare Definition fàere brutu, fèrrere o picigare brutore o àteru a cosa chi no ndhe depet portare, pònnere pígiu de calecuna cosa a bisura de mància, de colore: in cobertantza, foedhare male de ccn; foedhandho cun delicadesa, andhare de su corpus / imbrutai unu muru (faedhonzu de muradores) = dàreli sa prima manu de intúnigu a pizighedhu Synonyms e antonyms abbotinare, abbrutai, acadhotzai, aligae, ammusinzare, immusungiai, incadhossai, insodrigai, insuciai, lorire, musucare, orroigai, sordigai / brutare, cacare | ctr. innetiare, limpiai, samunae Sentences traballat chena malíssia e no timet de s'imbrutare sas manos ◊ paret intrighinandhe, imbratandhe de iscuru su locu ◊ s'onori miu no bollu chi mi dhu imbrutis tui! ◊ unu pizichedhu de nibe at imbratau s'istradone 2. dh'at aferrau a sa braba, gei dh'at fatu cadredhai: fiat acanta a s'imbrutai puru! ◊ funt intrendi a is domus a furai e si dhoi imbrutant puru, fendi lochidadis a prus de su dannu! Surnames and Proverbs prb: chie faghet sos fatos suos no s'imbrutat sas manos Etymon itl., ctl. imbrattare, embrutar Translations French salir English to dirty Spanish ensuciar Italian sporcare German beschmutzen.

imbudrigài, imbudrugài , vrb: imburdigai, imburdugai, imburdugari, imburdurgai, imburrigai Definition imbrutare, fintzes in s’onore, imbuscinare, trisinare in su brutore, in sa malesa (o, segundhu ite, in sa farra o àteru deasi), improdhare; nàrrere a s’afaiu, imprabastulare; imbàtere, acabbare (o betare a ccn.) in mesu de una chistione o dificurtade fintzes chentza dhu bòllere Synonyms e antonyms abbotinare, abbrutai, acadhotzai, afeai, aligae, ammusinzare, imbratare, incadhossai, musucare Sentences fut un'amori totu imbudrugau de gelosia e de feli ◊ si est agatau imburdigau in mesu de su ladàmini ◊ dhoi fiant duus indimoniaus imburdigaus in su lurdagu ◊ aici dhus lassat istordius imburdigaus in sa malítzia insoru ◊ mamma imburdigat su pisci in sa símbua e nci dhu ghetat a friri 2. cuss'erriconi at imburdigau una giovanedha ci tenit su babbu in presoni, scedada! 3. ma ita ses imburdurgandu?! 4. issu si pariat ancora imburdigau in mesu de is cosas malas bívias in sa gherra ◊ nci dhas iant imburdigadas in cuss'aventura sentza de isciri mancu su chi dhis fiat costau Etymon itl. bordegà Translations French barbouiller, impliquer English to soil, to involve Spanish ensuciar, implicar, envolver Italian imbrattare, coinvòlgere German beschmutzen, verwickeln.

incadhossài , vrb: incadhotzai, incadhotzare Definition fàere cadhotzu, totu brutu, brutu meda Synonyms e antonyms acadhotzai, acadrangiai, acarrognai, allodrigai, imbrastiare, imbratare, insodrigai, lorire, lurtzinare | ctr. limpiai, pulire Sentences dona cura no t'arràsighis in su muru, a t'incadhossai su bestiri! ◊ su bitúmini apodhat e incadhotzat totu Etymon srd. Translations French salir, souiller English to soil Spanish ensuciar Italian insozzare German beschmutzen.

intentiedhàre , vrb: intintiedhare, intitibedhare, intitiedhare, intzintziedhare, intzitzivedhare Definition pònnere, frigare o picigare tzintziedhu (es. in cara, a carrasegare, a giogu), imbrutare de tzintziedhu Synonyms e antonyms ammascarai, imberdonare, infodhinai, tintiedhare Sentences su fumu de su fogu intitiedhat s'isterzu 2. si divertiat a machine bidendhe sa zente intintiedhada ◊ est totu intitiedhada chi paret essida dae fraile! Etymon srd. Translations French noircir de suie English to soil with soot Spanish tiznar Italian sporcare di fulìggine German mit Ruß beschmutzen.

strichidhài , vrb: istrinchidhare*, stridhicai, stridhincai, strinchidhai Definition brillare, iscúdere, fèrrere atesu sa cosa a istídhigos o modhe modhe, isciúndhere cun istídhigos de cosa chi brínchidat (es. fintzes comente faet s'ispumante o àtera cosa gasada) Synonyms e antonyms abbrubudhai, botiare, frofroai, ischirtzare, santziare, sbrufulai, tzampulicare Sentences strichidha àcua santa, debressi! ◊ no bollu a mi strichidhai cuss'àcua! ◊ dh'at totu stridhicau de carcina ◊ po fai sa frégua si stridhicat àcua frida apitzus de sa símbua ◊ cun totu cussu ludu dha strichidhant 2. dha biu essendi de mari strichidhada e currendi a s'istrumpai in s'arena Translations French gicler, éclabousser English to splash Spanish salpicar Italian schizzare, inzaccherare German bespritzen, beschmutzen.

«« Search again