abbertighedhàre , vrb: Definition
foedhandho de is matas chi portant frutu, iscúdere a pértiga a is cambos po ndhe fàere orrúere a terra su frutu
Synonyms e antonyms
abbertighitare,
magiare
Etymon
srd.
Translations
French
gauler
English
to beat down
Spanish
varear
Italian
abbacchiare,
bacchiare
German
abschlagen.
iscotzinàre , vrb: iscurtinare,
iscurtzinare,
iscutinare,
iscutzinare Definition
mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho
Synonyms e antonyms
acinnicai,
assucare,
innaigai,
ischitinare,
iscutuai,
issucare,
sachedhare,
sucariare,
sutrinnare
/
caciare,
iscabbúllere
/
acabbae
Idioms
csn:
i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani)
Sentences
est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina
2.
nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra
3.
los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi
4.
sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus!
Etymon
srd.
Translations
French
secouer,
gauler,
chabler
English
to beat down,
to shake
Spanish
sacudir,
zarandear,
varear
Italian
scuòtere,
scrollare,
bacchiare
German
schütteln,
rütteln,
abschlagen.
magiadòrza , nf: mazadolza,
mazadòrgia,
mazadorja,
mazadorza Definition
frucone o pértiga de linna (fintzes canna) longa meda e fine po ndhe iscúdere o betare olia, nughe, landhe e cosas deasi de una mata, po dha fàere orrúere e pòdere arregòllere de terra
Synonyms e antonyms
béltiga,
càrvia
Sentences
a sa landhe de sos ratos altos sa mazadorza no bi arrivit ◊ si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, chimas, truncu e corza, e si benzo cun sa mazadorza ti ndhe beto su frutu ’e s'àter'annu! (Còntene)
Etymon
srd.
Translations
French
gaule
English
long pole
Spanish
vara
Italian
bàcchio
German
Stange,
langer Stock zum Nüsse-Oliven-Mandel usw. abschlagen.
magiàre , vrb: mazare Definition
giare una surra, iscúdere a meda, atripare; foedhandho de matas, iscúdere is cambos cun sa pértiga po ndhe fàere orrúere su frutu / mazare a unu a terudha = fai a bregúngia, acomenti faint is féminas chi iscudint is óminis a turra
Synonyms e antonyms
abbanzare,
aciocai,
addobbai,
arropai,
assurrare,
atripai,
isciúdere,
ammaciocai,
sussare
/
fèrrere
Sentences
ndhe l'apo ghiradu maza maza dae ziru, cussu rundhellu!
2.
ses urrutu e as magiau ◊ sas undhas de su mare mazant in sas rocas ◊ oe ndhe mazamus sa nughe ◊ sa mariposa est magiandhe sas alas in sos vridos
Etymon
srd.
Translations
French
malmener,
gauler,
chabler
English
to beat up (down)
Spanish
pegar,
varear
Italian
malmenare,
bacchiare
German
schlagen,
prügeln,
mit einer Stange abschlagen (Kastanien u. ä.).
truncài , vrb: truncare Definition
segare a límpiu, segare a manera de ndhe istacare s'orrugu (nau meda po cosa tostada, longa), fintzes traessare, passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa o logu; nau de sentidos, de unu fàere, de is fortzas, fàere bènnere mancu / fàchere (una faina) a sa trunca e passa = bessiresindhe a sa russa, dare un'aggurgada, una passada lestra
Synonyms e antonyms
arrogai,
immutzurrare,
istuturai,
ruciare,
secare
Sentences
mi assimizo a su chercu de su monte chi sos ramos su tronu li at truncadu (A.Casula)◊ o truncat o aggànciat, o truncat o faghet gantzu ◊ cherias truncare funes e cadenas ◊ est rutu e si at truncadu s'anca ◊ una biga si est truncada ◊ iat tirau a unu cerbu e dh'iat truncau una pala
2.
sa bidha est atraessata dae s'istradone printzipale chi la truncat in duos ◊ at truncau a arrogadura in is ortus po fai debressi
3.
mi truncat donzi àschidu su lassare sa Sardinna ◊ seu preghendi pro chi sa vida mia no bengat truncada ◊ no podiat lassai a issu a si truncai s'ischina po is àterus
Etymon
ltn.
truncare
Translations
French
couper,
casser,
fracturer
English
to cut off,
to break,
to split
Spanish
truncar,
partir
Italian
troncare,
spezzare,
fratturare
German
abschlagen,
abbrechen.