alalònga , nf Definition genia de pische chi faet fintzes de mesu cuintale, de colore asulu impratiau e sabore méngius de cussu de sa tonnina Scientific Terminology psc, thunnus alalunga Etymon itl. alalonga Translations French germon, thon blanc English albacore tuna Spanish atún blanco, bonito del norte Italian tónno alalunga German Weiße Thun.

assunsèna , nf: assussena, sussena Definition erba, genia de frore o lillu de Sant'Antoni, lígiu de Santa Eleni; cosa de abberu bella, nau cun istima mescamente de gente Synonyms e antonyms lígiu, lolloibbiancu Sentences in s'ispiàgia bi at assussenas biancas fioridas ◊ Maria est una càndhida assussena Scientific Terminology frs, Lilium candidum Etymon spn. azucena Translations French lis ou lys commun English white-lily Spanish azucena Italian gìglio bianco German weiße Lilie.

biancòre, biancòri , nm Definition su èssere biancu de sa cosa Synonyms e antonyms bianchesa, nitore Sentences su biancore de su nie leat a ogros Etymon srd. Translations French blancheur English whiteness Spanish candor Italian candóre German blendende Weiße.

biàncu , agt, nm Definition su colore chi assumat totu is àteros colores, su colore naturale de su nie, de su late Synonyms e antonyms àbriu 1, àrbidu | ctr. niedhu Idioms csn: b. niu, nidu, càndhidu, che dente de cane; su b. de s'ou = sa giara de s'ou, s'arbu; su b. de s'oju = sa túnica de s'ogu, itl. còrnea; donai in su b. = inzertare; tirai a su b. = èssere unu pagu biancu; frimmare in b. = pònnere sa frimma in pabilu chi no bi at iscritu nudha, in cosas chi no ant pertzisadu / erba bianca = Diotis maritima, Filago gallica; fàere sos ogos in b. = furriai is ogus deundudotu de no si biri is pipias (e de no biri) Sentences muru biancu, pabilu biancu, carchina bianca ◊ bolit fai biri su biancu po niedhu ◊ no distinghet su biancu de su niedhu 2. de s'asciuconu fit biancu chei sa tela ◊ comenti dh'ant fertu a conca si fiat fatu biancu che su casu ◊ est biancu che nie, che late Surnames and Proverbs smb: Biancu Scientific Terminology clr Etymon itl. Translations French blanc English white Spanish blanco Italian bianco German weiß, Weiße.

biancúra , nf Definition su èssere biancu, netu, craru de colore Synonyms e antonyms bianchesa, bianchiória, nidesa, nidori Sentences custa biancura de cara l'ant formada cun su nie ◊ bàsciu cussa biancura restat su corpus sagrau ◊ medas prétziant cussa picioca po sa biancura Etymon srd. Translations French blancheur English whiteness Spanish blancura, albura Italian bianchézza German Weiße.

candhidèsa , nf Definition biancura forte, càndhida Synonyms e antonyms candhesa, nitore Sentences allegria de nòmene e de fatas, perfeta sentza neu candhidesa! (M.Murenu) Translations French blancheur English whiteness Spanish candor, candidez Italian candóre German Weiße.

lígiu , nm: (lí-giu) lillu, lizu, lixu Definition erba e frore: lillu de Sant'Antoni o biancu, lígiu de Sant'Eleni; coment'e paragone po cosa bella meda, nau po istima mescamente de gente; in su giogu de is cartas (a iscoba), lillu est su puntu chi si faet contandho is ses / cun su númene lillu dhue at erbas meda: l. aresti (Ornithogalum umbellatum), l. arrúbiu (Hemerocallis fulva), l. de mari o de s'Assunta (Pancratium maritimum), l. de Maria (Amaryllis belladonna), l. de monti (Iris planifolia), l. indorau (Hemerocallis flava), l. persianu (Scilla peruviana) e àteras; in su giogu de is cartas, lillu bellu = su sete de oros / èssiri a chini lillu a chini frori = èssere sa matessi cosa, malos ambos, unu imbudhiau in peus Synonyms e antonyms assunsena, gherilitzu, gixu, lolloibbiancu / cdh. líciu Sentences si est lillu ge infrorit! ◊ ti apu portau unu lígiu, arrosas e gravellus ◊ tres fizos chi ponent sa muda in custu logu che matzu de lizos friscos in s'altare 2. cresche, lizu delicadu: piús ti altzas e ti afinas, piús ses apretziadu (P.Casu)◊ fit unu pitzinnu de vinti annos bellu che lizu càmpinu Surnames and Proverbs smb: (De)ligio, (De)ligios, (De)lizzos, Liggios, Ligios, Lillu, Lillus Scientific Terminology frs, Lilium candidum Etymon ltn. lilium Translations French lis, lys English lily, flower de luce Spanish azucena, lirio blanco Italian gìglio, iris German weiße Lilie.

lupínu , agt, nm Definition de is lupos, chi est coment'e lupu; basoledhu de aranas, genia de erba chi faet sa tega che a sa fae e sèmenant po che dh'arare in mesu de sa terra po ladamíngiu / l. grogu = creze de erba areste (Lupinus luteus) Synonyms e antonyms basolugadhinu 1 Sentences a candho in Roma sos fizos lupinos sos primos bator surcos ant sestadu s'aradu sardu aiat aradu nessi mill'annos e milli terrinos ◊ sos canes lupinos sunt de timire Surnames and Proverbs smb: Lupinu Scientific Terminology rba, Lupinus albus Translations French de loup, lupin English lupin Spanish altramuz Italian lupino German weiße Lupine.

«« Search again