pèldere , vrb: pèldiri,
pèrdede,
pèrdere,
perdi,
pèrdiri,
predi Definition
essire o pigare cosa de sa vista, de possessu, a manera de no ischire prus inue est o de no ndh'èssere prus meres, de no dha tènnere prus, ma fintzes in su sensu de perdimentare sa cosa ponendhondhe chentza cabu, chentza bisóngiu, o guastandhodha; rfl., no ischire prus inue unu est, no agatare o no ischire prus su camminu po andhare a ue si bolet o torrare a logu connotu: segundhu de ite si foedhat, su si cundennare s’ànima, essire malu, andhare male; àere sa parte peus in is càmbios (fàere prus ispesa chi no badàngiu), in su giogu, in is provas a trivas de pare; nau de istrégiu, lassare essire in calecunu istampu o segada o lassare orrúere su chi dhu'est aintru; andhare male, no ndh'àere fortuna de calecuna cosa, guastare de no èssere prus bonas nau de cosas de papare / ind. pres. 1ˆ p. sing. pèrgio; cong. pres. 1ˆ p. pl. perdemas; pps. pérdidu, pertu, prédiu
Synonyms e antonyms
aperdimentare,
arroinare,
guastare,
imballiare,
impèrdere,
ispeldisciare,
perdire
/
falare,
sfàiri
| ctr.
balanzare,
bíncere,
conchistare,
salvai
Idioms
csn:
p. sa limba = no èssere prus bonu a faedhare una limba, no faedhare, essire mudu; pèrdiri sa boxi = essire serragados meda; p. sa vista, sos ogros, sa salude = inciurpaisí, essiri malàdiu; p. sa passéssia = arrennegàresi, dare a subra, no agguantare prus; p. sas fortzas = essire débbile; p. lati e cardaxu = pèrderendhe totu, pèrderendhe sacu e sale; p. su sentidu = irbariare, ammachiaisí; p. tempus = pònnere su tempus in cosas chentza cabu, chentza fàghere cosas de zudu; pèrdere sonnu = drommire prus pagu de su tantu chi bi cheret; no ndi perdit nudha (nadu de ccn. postu a paragone de un'àteru; nadu de unu chi est iscurtendhe, chi istat gai atentu de si ammentare totu su chi at intesu) = si assemizat deunudotu, est lintu e pintu s'àteru; pèrderendhe su fedu (nau de fémina, de animali príngiu) = aurtire, fintzas andhàreli male de àtera manera, mòrrere de dannu; pèrdere s'iscola = no andhare o no lassare andhare a iscola; lassare pèrdere (una cosa, una chistioni, un'ofesa) = lassare istare, lassai sentz'e circai, no ndi fai contu, perdonai
Sentences
si unu possedit centu brebeis e ndi perdit una, no at a lassai is atras norantanoi in is montis po andai a circai sa brebei pérdia? ◊ sa burrasca li at pérdidu sa nae ◊ onzi cosa lassada est pérdida ◊ no mi che lees cussa cosa, no mi la perdas! ◊ zughia su mucadoredhu in busaca e no mi l'agato: lu depo àere pérdidu ◊ custu tubbu est perdendi àcua ◊ su mastru bonu no ndhe perdet de materiale, triballendhe!
2.
est pigadu a montes ma s'est pérdidu ca no connoschiat su caminu
3.
a fàghere gai no mi cumbenit: deo bi perdo! ◊ cojendhe cun isse bi at pérdidu: issa si at barriadu una rughe! ◊ su prus, sa fémina est a parti de perdi ◊ giogamus a chie perdet pagat
4.
dona atentzioni ca ndi perdis lati e cardaxu! ◊ medas berbeghes ndhe ant pérdidu s'anzone ◊ scerada, cun su mali chi tenit ndi at pérdiu su pipiu!
5.
segundhu it’est, sa cosa de manigare lassada fora de frigoríferu si perdet ◊ sa peta cheret cota ca sinono si perdet ◊ putzi putzi a papare patata frissa in ozu de balena, e in bidha s'ulia perdínnesi! ◊ sicomente de frútora ndhe tenet meda, pro no si pèrdere ndhe regalat
6.
bi est chie perdet su tempus e chie lu cunchistat ◊ a che colare sa die sentza it'e fàchere est a la pèrdere ◊ a sos fizos no lis perdet mai s'iscola, mancari in su bisonzu
7.
custa carrada perdit e tocat a cambiai su binu a un'àtera
Surnames and Proverbs
prb:
chie perdet s'anzenu bi ponet su sou
Etymon
itl.
perdere
Translations
French
perdre
English
to lose
Spanish
perder
Italian
pèrdere,
smarrire
German
verlieren.
stramancài , vrb: istramancai*,
stremancai Definition
fàere andhare male, fàere mancare, mancare de no ischire inue est unu o una cosa, pèrdere, fintzes andhare cun pagu seguresa a s'istòntona istòntona / stramancaisí de pari = nau de duos, èssere o istare tempus chentza si torrare a bíere; stramancai su mòri = pèrdere, fadhire su camminu
Synonyms e antonyms
malograi,
pèldere
| ctr.
acatare
Sentences
cussu bòi depit èssi corrinendi su cumpàngiu, ca faint aici candu si stramancant de pari ◊ at lassau is brebeis po andai a circai sa chi s'est stramancada ◊ allà, una cosa ti nau: is congixedhus no mi stramanchist! (A.Garau)◊ apu stramancau sa lítera chi portamu, depit èssi chi mi nc'est lissinada ◊ de candu tenit a mimi a serbidori, nerit candu dh'apu stramancau una brebei! ◊ totu su chi si stramancat in su boscu si torrat a agatai ◊ candu ti biu, de cantu mi praxis stramancu sa bia!
2.
at pediu agiudu ma ant circau de dhu fai stramancai ◊ issu si fiat stramancau de is cumpàngius e fiat torrau a Castedhu po ndi pigai is launedhas
Translations
French
perdre,
s'égarer
English
to lose (one's way)
Spanish
perder,
extraviarse
Italian
smarrire,
smarrirsi
German
verlieren,
sich verirren.