caràtere , nm: caràtile,
caràtili,
caràtiri Definition
prus che àteru su naturale o naturalesa de su cristianu, ma fintzes arresurtau de educatzione e de imparu, bistu coment'e cumportamentu, maneras de fàere e de pentzare sérias, coment'e firmesa e seguresa de cumportamentu, naturale forte e síncheru / caràteres de istampa = líteras po iscritura de tipografia o de css. màchina, de bisura e genias diferentes
Synonyms e antonyms
naturale
/
firmesa
Sentences
cussu disonestu si at béndhidu onore e caràtere ◊ cussos sunt chentza caràtere: bae e fídadi, ti narant una cosa oe un'àtera cras! ◊ custa est fémina de caràtere e de sentidu ◊ su travàgliu li aiat acraritu su caràtile de s'ómine: unu cantu de pane! ◊ mi azis imparadu a no timire, a tènnere caràtere in donzi situassione e a mi ribbellare a sas cosas dortas (G.B.Fressura)◊ ti faint su bellu bellu ananti e sunt de caràtiri fraitzu prenus de ingannus!
Translations
French
caractère bien trempé
English
temper
Spanish
fortaleza de alma
Italian
caràttere morale,
fermézza nel pròprio comportaménto
German
Charakterstärke.
ciaputzéri , agt, nm Definition
maistu chi trebballat male, a improdhu
Synonyms e antonyms
abbunzosu,
aciapinadori,
aciorodhosu,
afarringiadori,
afioncadori,
atzorodheri,
ciaputzu,
coredheri,
impiasteri,
improdheri,
indrovigosu
Etymon
spn.
Translations
French
incompétent
English
incompetent
Spanish
chapucero
Italian
incompetènte nel pròprio mestière
German
unerfahren.
corroàre , vrb Definition
sighire a foedhare difendhendho donniunu su pàrrere suo, fintzes abboghinare
Synonyms e antonyms
abbetiae,
atoliai
Sentences
siat comente si siat, eo su chi cheres tue no lu podo fàghere, at corroadu Zuanne (Z.F.Pintore)◊ Est Pinedhu! Est Pinedhu! - corroant a cuncordu totu sos púpulos -
Translations
French
insister pour défendre son propre opinion
English
to dwell on defence of his own opinion
Spanish
obstinarse
Italian
insìstere a difésa del pròprio parére
German
bei seiner Meinung bleiben.
mantéssi , agt, prn, avb: matessi,
matéssiu Definition
chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.)
Synonyms e antonyms
acitotu,
atotu
Sentences
si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua
2.
su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu
3.
sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi)
Etymon
ctl.
mateix
Translations
French
même (adj.),
lela même (pron),
exactement,
justement,
vraiment (adv.),
tout de même,
quand même
English
same,
equally,
-self
Spanish
mismo
Italian
medésimo,
stésso,
pròprio,
ugualménte
German
gleich.
própiu , agt, prn, avb: própriu Definition
cussu etotu, agt. e prn. solu de identidade: coment'e agt. s'impreat mescamente in camp. e no est sèmpere chi càmbiat de m. a f.; coment'e avb. si narat in su sensu de giustu giustu, precisu e a bortas pigat s'art. su e fintzes sa prep. a
Synonyms e antonyms
mantessi
Sentences
chi ti arrespundit sa própiu cosa lassadhu istai ◊ dhi at torrau a fai sa própiu domanda ◊ cussu at fatu sa própiu vida de is àterus ◊ morte e vida pariant pintaas chin sos própios colores ◊ Fida torràt a contai cun is própius fuedhus su chi dhi praxiat de prus ◊ fiat sa própiu dí ◊ seus naenno sa própia cosa!
2.
cust'ómini est su própiu de ariseu ◊ su própiu chi as bidu tue apo bidu deo
3.
est própiu gai, comente ses nendhe! ◊ custa cosa est própiu bella! ◊ própiu a mimi depiat fai custa treta?! ◊ una craba sàrtiat su muru e si ponet a iscorzare própriu s'arvuritu meu (F.Masala)◊ ant imbovau própiu a issu ◊ fui própiu po no benni, leh! ◊ fiat própiu sa dí! ◊ is pillonis no séminant, ni messant, ni incúngiant, epuru su Babbu dhus alimentat su própiu ◊ dèu dhoi bollu andai a su própiu
Etymon
ltn.
proprius
Translations
French
même
English
same
Spanish
mismo
Italian
medésimo,
stésso,
pròprio
German
selbst,
eigen,
derselbe,
die-,
das-,
gerade,
eben.