arràncu , nm Definition fragu chi andhat a sa cosa, prus che àteru malu, fintzes singiale ch'iscóviat calecuna cosa; su chi ndhe podet dipèndhere a is fígios de is mannos (arrancu de parentella) Synonyms e antonyms abbentada, abbentu, arrastu, fracu, pudescioi, rànchidu 1, seledu Sentences de s'istabbilimentu ndi lompiat un’arrancu malu ◊ arrancu de muscedra: incapat, dhi betaus bruncu! ◊ arrancu de gunnedha no mi ndi at andau mai ◊ fragat e narat: Arrancu de santu pigu! ◊ arrancu de arrosas in su mes'e maju ◊ no dhi posso intendhe prus s'arrancu! 2. in custa chistioni dhoi at arrancu de pecau! ◊ innòi, de coja mancu s'arrancu! 3. si at tirau a s'arrancu de su babbu, cussu piciocu est malu a coi! Etymon ltn. rancor, -oris Translations French odeur English scent Spanish olor Italian odóre German Geruch.
atufài , vrb Definition fàere atufu o atúfidu, pigare atufu, pònnere fragu malu de isserru e de umidore, de cosa guasta; nau de gente, pèrdere de ànimu Synonyms e antonyms afungai, afungorai, allanire, ammucorai, ammufai, annabrai, intufire, intuvare, limire, morighinire, tufire Etymon spn. atufar Translations French prendre une odeur de moisi, moisir English to grow musty Spanish enmohecer, atufar Italian prèndere odóre di tanfo, ammuffire German dumpfig riechen, verschimmeln.
fiàcu 1, fiàgu , nm: flacu 1, fracu 1, fragu Definition abbentada chi si leat cun su o chi si sentit in su nasu Synonyms e antonyms abbentada, abbentu, antori, arrancu, arrasta, frusa, nuscu / cdh. fiacu Idioms csn: essire, andhare, pònnere fragu a sa cosa, leare, iscapai f. (custu bollit nàrriri fintzas "bogai fragu"); zenias de fragu: bellu, pudésciu, béchinu (de craba), bíschidu (= agru), putzinosu, púdidu (= de pudesciori), brusiadu (= de cosa abbruxada); avb. a fragu = fraghendi, cun fatzilidade meda; andai fragus malus a ccn. = bogare fama mala Sentences at istérridu sa bestimenta pro che li bogare su fiagu de s'inserru ◊ intrat su fiagu areste de su pruleu ◊ so lendhe fragu brusiadu: ite at a èssere? ◊ portu cussu fragu in is càrigas ◊ cuss'erba mi at lassadu su fragu in manos ◊ sas cosas postas paris leant s'una su fragu de s'àtera ◊ isterre custa cosa in fora a che li essire su fragu malu ◊ soe a fiacu de casu e de verveche ca faco su pastore 2. comente l'as àpida custa cosa, a fragu? ◊ custus froris, chi dhus prantas, pigant a fragu ca immoi est tempus ◊ daghi nos cogiamos, a fostè mancu fiagu a nares bondhe acudit! Etymon srd. Translations French odeur English smell Spanish olor Italian odóre German Geruch.
fiagàre , vrb: fracare, fragai, fragare Definition pigare fragu, is fragos, arrancu; in cobertantza, cricare ccn. cosa; bogare o lassare andhare fragu Synonyms e antonyms acarigai, annajare, annàsere, arrancai 1, arrastai, fraghigiai, nuscai Idioms csn: andai fraga fraga = furitendu, arrotza arrotza, chirchendhe a s'airada, che cane in catza (ma nau de is piciocos chi currint aundi dhui at piciocas); cosa chi fragat = una chistione pro un'àtera, zenia de iscusa, de iscóbiu; fragai che pubusa = èssere púdidu a tzutzu Sentences su cane giraiat fiaghendhe su rastu e s'aera ◊ fiat fraghendi in dogna logu a càrigas obertas che cani de cassa ◊ mi ant dadu unu fiore pro mi lu fiagare 2. sannoris a crobbata e a cicia arrólliant de contonada in contonada, cichendu, fraghendu… 3. mi praxint custas arrosas ca frangant ◊ custa cosa fragat de casu ◊ est aici brutu chi fragat de aillargu 4. custa est cosa chi fragat, gopai: no est po sa saludi ma po fai càncua farrassa manna chi funt circhendu! Etymon ltn. fragrare Translations French flairer English to smell, to exhale Spanish oler, olfatear, oler Italian fiutare, odorare, emanare odóre German riechen.
intúvu , nm Definition fragu de inserru, fragu malu chi si dhue faet in logu serrau Synonyms e antonyms atufamentu, atúfidu, atufori, inserru Etymon srd. Translations French air vicié English stale air Spanish aire viciado Italian ària viziata, odóre di chiuso German schlechte Luft, muffiger Geruch.
tàltu , nm: tastu Definition sabore malu, légiu Synonyms e antonyms denga, lassada, saboi Sentences s'ozu at unu tastu chi no mi piaghet, custu binu no at tastu perunu, at tastu de linna, de mufa ◊ bastat una carrada male tenta o pagu samunada a pònnere tastu a su binu ◊ una cuba, si la pienas de binu gualtu mantenet su taltu po sempre ◊ sos frutos luados mancu los podimus connòschere a su tastu Etymon srd. Translations French mauvaise odeur English stench Spanish tufo, sabor desagradable Italian tanfo, sapóre e odóre sgradévole German übler Geruch oder Geschmack.