àrrui , nm: aurri Definition àlinu de monte, genia de linna chi faet a mata manna Scientific Terminology mtm, Ostrya carpinifolia Etymon srdn. Translations French charme-houblon, bois-de-fer English hop hornbeam Spanish carpe negro, falso carpe Italian càrpino nero o carpinèlla German europäische Hopfenbuche.

ciúpu , nm Definition una genia de linnabru, sa calidade niedha, o puglielma puntuda Synonyms e antonyms poboria, puglielma, pupulione Scientific Terminology mtm, Populus nigra Translations French peuplier noir English black poplar Spanish álamo negro Italian piòppo néro German Schwarzpappel.

ghiàni , agt: chiani Definition nau de su pilu de is animales (boes, cuadhos), chi est de intina agiummai niedha / su bòi ghiani = una genia de boe muliache chi iat a foedhare su note de santu Giuanni tocandho mesunote… Synonyms e antonyms moraschinu Sentences teniat unu cuadhu ghiani píxidu Surnames and Proverbs smb: Ghiani Scientific Terminology clr Etymon grcb. kyáne(os) Translations French moreau English black horse Spanish negruzco Italian néro, morèllo German schwarz.

istrúlliu 1, istrúllu , nm: istullu, isturru, istúrulu, sturru Definition istúrulu càmpinu, genia de pigione niedhu, no tanti mannu, chi faet abbitu in Sardigna totu s'annu e segundhu su tempus si podet bíere a nue manna: una calidade (sturnus vulgaris) est unu pagu diferente, a pintirighinos / ti los catzo geo sos istullos! = ti dhu fatzu passai dèu su machiori!, ti dhu dongu dèu su tanti! Synonyms e antonyms iltrunellu, strudhu Sentences leesit s'istullu a sas duas ancutzas ◊ túrtures, istullos e culumbos essiant e intraiant a domo ◊ si falat cussa nue de istúrulos za coitant a che collire s'olia!… Scientific Terminology pzn, sturnus unicolor Etymon ltn. sturnus Translations French étourneau English starling Spanish estornino negro Italian stórno néro German Einfarbstar.

marrupiòni , nm Definition marrúbiu niedhu o burdu Scientific Terminology rba, Ballota nigra Translations French marrube English black horehound Spanish marrubio negro, m. bastardo, m. hediondo Italian marròbio néro German Schwarznessel.

nastúrru , nm Definition erba de dente, denti de cuadhu, erba de santa Maria, folla de opus, genia de erba a fògias mannas picadas, pudéscias e pilosedhas, frore grogo, faet su sèmene in d-una bussa a bisura de càssula, est tóssica (drommitiolu), bona po meighina (dha poniant po su male de is dentes) Synonyms e antonyms sutzameli Scientific Terminology rbc, Hyoscyamus niger Translations French jusquiame noire English henbane Spanish beleño Italian giusquìamo néro German Bilsenkraut.

niédhu , nm, agt: nighedhu Definition su colore prus iscurosu, antzis est sa farta de totu is colores, candho mancat calesiògiat colore (ma dhu narant fintzes in su sensu de meda, forte, mannu); bestimentu niedhu po dolu; chi o chie portat sa pedhe de colore niedhu o iscurosa meda, de arratza niedha; nau de cosa po su chi paret a sa lughe, chi no torrat perunu colore; nau de ccn. po comente foedhat o faet, chi est arrennegau meda, chi est crepandho de su tzacu, dispràxiu meda, tristu / min. niedhatzu, niedhutzu, nighedhutu Synonyms e antonyms negru / tardu | ctr. biancu Idioms csn: n. che unu scrau, che pighe, che su trummentu, che ala de corbu, che funnu de labia, che sa pixi, che sa mura = niedhu deretu, meda, deunudotu, niedhu pídicu, píghidu; a niedhos de note = intro de note, a note manna; su niedhu de s'ogru = sa pupia; su n. de s'unga = sa corona de s'úngia; su niedhu de fumu = fumàdicu, mascara o niedhigori; ànimi niedhu = malu che dimóniu Sentences su biancu si vortet a nighedhu! 2. cudhos botedhos fachiant unu degógliu niedhu ◊ cussa note unu coro malu mi faghiat bídere totu niedhu ◊ at fatu un'iscàndhalu niedhu ◊ tia Gràtzia in butega teniat isceti binu niedhu 3. tia Pietrina che intreit niedha che su titone a brigare su fizu ◊ ndi est essiu de miniera niedhu che unu scrau ◊ su preigadore fit nighedhu chi pariat unu bundhu ◊ fiat tristu mannu niedhu ◊ fut una noti niedha che sa pixi ◊ ndi est benniu ammeleciosu e niedhu! 4. s'idea fit de isetare mancari dendhecheli a niedhos de note Surnames and Proverbs smb: Nieddu, Niedda / prb: mellus a faci arrúbia chi no a coru niedhu Scientific Terminology clr Etymon ltn. nigellus Translations French noir English black Spanish negro Italian néro German schwarz.

pigòne, pigòni , nm Definition duas genias de maladia apicigosa: una chi faet sa pedhe a marcos (pabedhas niedhas), a fossighedhos, comente sanant is fruschedhas; s'àtera pigat prus che àteru a is piciochedhos e faet a essiduras orrúbias (pabedhas burdas) de cara a totu sa carena e a callentura; in cobertantza dhu narant po cosa o persona ifadosa, piciochedhu malu, botosu Synonyms e antonyms arzolu, buata, pigota / ociada, rosa 1, rusete / ifadu, nischitzu, pibinca / bagiariotu, mauchedhu, serpellucu Sentences a sa becesa su pigoni!…◊ seu morendi de pigoni ◊ ancu dh'abbruset su pigone! 3. is pigonis no depint assuconai is mannalissas passendu! Scientific Terminology mld Translations French variole, roséole English black smallpox, german measles Spanish viruela negra, roséola Italian vaiòlo néro, rosolìa German Pocken, Röteln.

poboría , nf: pubulia Definition una genia de linnabru, su niedhu, o puglielma puntuda, pubulia puntada Synonyms e antonyms ciupu, puglielma, pupulione Scientific Terminology mtm, Populus nigra Translations French peuplier noir English cotton-wood Spanish álamo negro Italian piòppo néro German Schwarzpappel.

tifàne , nm: tivani Definition genia de pigione mannu totu a pinnias niedhas, nau fintzes in su sensu de calecunu pigione chi no si agatat; nau de unu chi iat a bòllere totu po issu, pasteratzu Synonyms e antonyms colvu, prinedhu / abbramidu Sentences - E chine ti dh'at narau? - Tifane mi dh'at narau! ◊ ancu ti ndhe let tivani! Scientific Terminology pzn Translations French corbeau English crow, black bird Spanish cuervo, pájaro negro Italian còrvo, uccèllo néro German Rabe.

zizí , nm Definition genia de pigione Synonyms e antonyms cincirri, moretina 1, murinata, olzale, trinedha, vivirria Scientific Terminology pzn Etymon srd. Translations French bruant English bunting Spanish escribano soteño Italian zìgolo néro German Zaunammer.

«« Search again