Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

panevrèsa , nm Definition pane carasau, pan'e cici, genia de pane finedhedhu, longu o tundhu (fintzes addopiau), fresau e assau, tzacarrosu (si no est isciustu) Scientific Terminology mng Etymon srd. Translations French pain typique de la Sardaigne très mince biscuité English typical bread from sardinia Spanish pan típico de Cerdeña Italian pane tìpico sardo a sfòglia sottilissima biscottata German eine Art sardischen Brotes.

péndhula , nf: péndula, péndura Definition arrellórgiu chi si apicat a su muru cun su pesu pendhebendhe chi si movet sèmpere a su matessi passu de una bandha a s'àtera faendho unu movimentu a pendhuliu parívile de longària e tempus (movimentu periódicu)/ p. a scaparatu = péndhula chi si ponet subra de unu móbbile Sentences sa péndhula at sonadu mesanote ◊ su coru dhi faiat tic tac, coment'e una péndula candu currit sentz'e contu ◊ su bentu iscianchitat un'ocalitu coment'e una péndula Etymon itl. pendola Translations French pendule English pendulum-clock Spanish péndulo Italian orològio a pèndolo German Pendeluhr.

rasògia, rasòja , nf: arrasoa, lesòrgia, resòglia, resoja, resolza, resòrgia, resorza, risoza Definition lepedha, aina fata cun d-una lama de ferru o de atzàrgiu, puntuda, fine e segante a una parte (atza) e grussa a s'àtera (tolu), incasciada cun sa coa firma in d-una màniga prus che àteru de ossu isperrada a una parte po serrare sa lama cun s'atza aintru: cussa de is braberis est a lama prus fine, a punta tundha, de grussària parívile / is partes de una resòrgia: sa frama o follu (ata, tolu, punta, coa), sa màniga (perras, arcu de ferru, ribbadinos, truncu, anedhu)/ resorja de mari = gragallu, genia de animali croxudu, longu, a duas perras (solen siliqua) chi assimbillant a su mànigu de una resoja Synonyms e antonyms brotzu, istuzu, lepa Sentences sas resorzas prus famadas sunt sas guspinesas, sas patadesas e arburesas ◊ pro cumprire su sestu de una resorza tocat a buscare e triballare su corru, su ferru, fàghere sa fiama e intrare apare sas duas partes Scientific Terminology ans Etymon ltn. rasoria Translations French couteau à cran d'arrêt, rasoir English razor, claspknife Spanish navaja Italian coltèllo a serramànico, rasóio da barbière German Klappmesser.

sderrinài , vrb: isterrinai*, sterrinai, stirrinai Definition betare a terra, crocare in terra, su si pònnere crocaos Synonyms e antonyms imbrossinare, istèrrere, isterricorjare, isterrighinare, sterrionai, stragai Sentences candu ti ses puntu ses acabbau sderrinau in d-unu letu Translations French terrasser, abattre, s'étendre English to knock down, to lay (down), to lie down Spanish derribar, tumbar Italian atterrare, abbàttere, stèndere a tèrra, stèndersi German niederwerfen, niederschlagen, sich hinlegen.

speculitài, speculitzài , vrb: spreculiai, spreculitai, sprecullitai, spriculitai, spricullitai Definition abbaidare, cricare, iscumbatare, istudiare bene cun atentzione is cosas, is chistiones; fàere 'in chiliru' a unu faendhodhi unu muntone de dimandhas, bolendho ischire totu Synonyms e antonyms chircare, dimandhare, irfrodhocare, ispelciulare, ispreculare, ispricuedhai, isuzigare, precontare, scrocollai, speculai, sfustiligai Sentences s'arangiolu at spreculiau su movimentu de espis e musconis 2. spricullitadhu, a biri si arrennescis a sciri calincuna cosa! ◊ dhu spricullitàt de aundi fiat, si fiat cojau, si teniat fillus, e cantus, e unu muntoni de cosas Etymon spn. especular Translations French enquêter English to inquire Spanish indagar Italian indagare, sottopórre a numeróse domande German untersuchen.

tàcia 1 , nf: tatza 1 Definition genia de púncia, prus che àteru curtza e a conca manna, larga; fintzes s'ispina de s'istrúmbulu Synonyms e antonyms bullita, tacita Sentences si prantas una tàcia in crésia ti arrestant ◊ prantai una tàcia in su muru 2. sa tàcia chi su strumbu portat in pítziri increscit cument'e unu spitzu di espi (I.Delussu) Etymon ctl., spn. tatxa, tacha Translations French clou, caboche, punaise English point, drawing pin Spanish tacha, tachuela, chinche Italian chiòdo córto a tèsta grande, puntina German Zwecke.

técus , prn: tegus Definition prn. de persona chi s'impreat agiummai solu cun sa prep. cun, chin po inditare prus che àteru cumpangia: chin tecus, cun tegus = cun tui Sentences cun tegus giogo e m'ispasso ◊ cun tegus so istadu note e die ◊ pro no mi èssere cun tecus amicadu no credas oe chi sia pentidu ◊ nois creimus in tegus ◊ ómine perunu at àpidu tratonzu malu chin tecus ◊ sa poesia in tegus est naschida che rosa bella, che rosa dechida (N.Demurtas) 2. la tenzo cun tegus, mih, pro su dannu chi mi as fatu! Etymon ltn. tecum Translations French avec toi English with you Spanish contigo Italian in tua compagnia, insième a te German mit dir.

trampistàre , vrb Definition arrennèscere in calecuna cosa, mescamente a campare, a fortza de ispedientes, a sant'arràngia, coment'e pigandho a trampa; a logos, fintzes andhare coment'e orruendho / trampistare su tempus, sa vida, sa die, sa sorte Synonyms e antonyms trampigiare, trampulinare, tramputzare / trabbucai 1 Sentences fintzas chi campo fato su chi poto, m'isto pasadu e fuo dogni cumbata tentendhe de trampistare a sa dereta (Z.Zazzu)◊ calchi malignu narat chi at furadu, chi at trampistadu ◊ trampistendhe in su pagu fis cuntentu e fatu a sa bonatza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza Etymon srd. Translations French se débrouiller, vivre d'expédients English to get by Spanish apañárselas, ir pasando Italian barcamenarsi, tirare a campare German sich durchschlagen.

tufigédhu , nm: tufixedhu Definition gioga manna chi si manígiat fintzes po sonare coment'e corru Synonyms e antonyms bórnia, corra, corredha, corróina, tufa* Sentences tiu Perdu tenit unu tufixedhu chi s'intendit sa boxi de su mari portendidhu a s'origa Scientific Terminology sjl Translations French triton English triton Spanish tritón Italian tritóne, conchìglia a còrno German Tritonshorn.

tzarodhài , vrb: aciarollai*, tzorodhai, tzorodhare Definition nàrrere o fàere is cosas a improdhu, betare is cosas a s'afaiu, chentza órdine, chentza critériu, fàere atzerodhos Synonyms e antonyms aciapuciae, aciorobedhare, acoredhai, afioncai, allarodhai, impiastai, improdhai, inciorodhare Translations French parler à tort et à travers English to talk nonsense Spanish embarullar, badajear Italian fare o dire a vànvera, sènza critèrio German unüberlegt daherreden, aufs Geratewohl handeln.

zísa , nf: zisu Definition bisura, prus che àteru nau sèmpere po assimbígiu: a z. de… = comenta a…, a manera de pàrrere…, a usu de… Synonyms e antonyms disa, ghisa 1 Sentences bi aiat pensadu su tempus a la modellare a cussa zisa ◊ a la mirare benint dae atesu in medas, a zisa de profiscione ◊ cussu est a zisa de fustialvu ◊ est incapotadu a zisa de mammutone ◊ a zisu de marrania ◊ las sutzant a zisu de ampullitas ◊ faedhat a zisa de macu Etymon itl. Translations French en guise de English like Spanish guisa, modo Italian a guisa German wie.