làcana , nf: làcara,
làcuna 1,
làgana Definition
tretu ue totu ororu si benint apare possessos, terrenos de meres diferentes, sartos, territórios de bidhas o istados diferentes; totu su chi si ponet a singiale de comente acabbat una propiedade e ndhe cumènciat un'àtera (cresura, surcu, trèmene, muru o àteru): in ccn. logu, làgana podet èssere fintzes una genia de buidu o forada inue apaulat abba in is orrocas
Synonyms e antonyms
afrontadura,
afrontatzione,
aprontu,
giurecongru,
lacanera,
líbide,
sinnas,
trèmena
Idioms
csn:
èssere a làcanas apare = lacanantes, acanta; pedra de làcana = mulloni; làcana a… = acurtzu, acanta a… (nadu fintzas de tempus); pònnere sa làcana = sinnalare ue colat sa làcana tra unu logu e un'àteru; sartai sa làcana (in cobertantza) = isazerare
Sentences
su carru mi portat fintzas a intru de làcana de cussa bidha ◊ si ant divisu sa terra e che fint ponindhe sa làcana ◊ is maladias parint tristesa sentza de làcunas ◊ in sa làgana de sa vida iscurtant su murrunzu de sa morte (G.Brocca)◊ is terras fiant in sa làcara da Samassi e Sadhori
2.
che fit a làcana a s'atonzu ◊ e tanti gei seus làcaras apari!…
3.
una làgana de prantu a s'ànima istudat su sídiu
Surnames and Proverbs
smb:
Lacana
Etymon
srdn.
Translations
French
limite
English
border
Spanish
confín,
límite
Italian
confine
German
Grenze.
líbide , nf, nm, agt: límbide,
límide,
límina,
límine,
límite Definition
oru, làcana chi distinghet duas propiedades; css. cosa chi faet de làcana tra su chi si podet e chi no si podet, tra su chi andhat bene e su chi andhat male in su fàere, mescamente in sa libbertade chi unu si podet pigare
Synonyms e antonyms
afrontadura,
afrontatzione,
aprontu,
làcana,
trèmena
/
illebiadu,
lébiu
Idioms
csn:
faedhare fora de líbides = chistionare chentza cabu, afaiu; arare a líbide = subra subra, a pizu fine, chentza falare a fundhu; sentíresi líbide de conca, de istògomo = illebiadu, menzus
Sentences
a líminas de semenériu ammaniaiant un'andhàina de terra neta pro pòdere narvonare su logu chene perígulu (G.Addis)
2.
ista in límites tuos! ◊ ista atentu a no brincare su límine
3.
mi sento unu pagu líbide
Etymon
ltn.
limite(m)
Translations
French
limite
English
bound
Spanish
límite
Italian
lìmite
German
Grenze.
síngia , nf, nm: sinna,
sinza,
sinzu Definition
css. singiale, pruschetotu longu coment'e una línia, chi lassat una cosa passandho, arrasigandho, fintzes fatu apostadamente; làcana intremesu de is propiedades, s'acabbu de sa vida; fintzes tzacadura
Synonyms e antonyms
sígnala,
signale,
sinneba
/
sinnera,
sinzolu
/
làcana
Idioms
csn:
bogare o dare cosa a sinza = a mindigu, a pagu a pagu; èssere a sinza posta = susuncu, de manu afissa; sos sinzos = cantu de peta o de matímine chi si daet candho si bochit su mannale
Sentences
sa síngia de s'arroda ◊ at lassadu una sinza ◊ comente sos oberajos si ndhe sunt leados dai sa sinza, Portolu iscapat a cúrrere e lompet su primu ◊ dh'iat atacau is peis aici bèni chi no si bidiat mancu sinna de atacadura ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ si bit una sinna luxenti aundi is montis parit chi atumbint a su celu
2.
sa sinza narant chi l'at posta Deu ca est Isse su mere de sa vida
3.
sos inzemos los vogades a fiotos e su dinari a sinza: a èssere cumpridos siat!
Etymon
ltn.
signa
Translations
French
signe,
limite
English
sign,
limit
Spanish
señal,
límite
Italian
ségno,
lìmite
German
Zeichen,
Grenze.
trèmena , nf, nm: trèmene,
trèmmene,
trèmini 1,
trèmmini Definition
su tretu o línia ue totu si benint apare duos possessos de diferente mere e fintzes solu oru de fora de unu logu; tretu inue su terrenu si che abbàsciat totinduna, faet coment'e riartzu, cosa chi in logos de monte bortas meda est fintzes sa làcana inter duos possessos de diferente mere, làcana calada / sartai is trèminis = essire dae trèmenes, dae sos límites suos, fàghere o nàrrere prus de su chi est deghile a fàghere chentza ofèndhere o pitigare s'àteru; èssi trèmini a… = a làcana a…
Synonyms e antonyms
afrontadura,
afrontatzione,
aprontu,
bancu 1,
làcana,
líbide
/
iscrapa,
riartzu,
tele,
tèrema,
trempa
Sentences
liera che su bentu, passendu dogna trèmini, de sa terra mia bai, o bella paxi! (Danese)◊ s'universu sentza de trèmini mi lassat afrigiu ◊ vois sezis acante de che colare sos trèmenes de frades vostros ◊ non depes iscostiare sos trèmenes de su vichinu tuo! (Bb)◊ Giuliedhu tenet sa tanca a trèmene cun is Sèlegas
2.
una trèmena chena fundhu in su mare ◊ su cabadhu che at ghetau sos isposos a su trèmene ◊ cun s'ira de s'abba chi at fatu che at faladu trèmenes ◊ in s'istradone bi at unu muraglione subra de una trèmena de unos sete metres
3.
no cumenceus a sartai is trèminis, ita tiàulu!
Scientific Terminology
slg
Etymon
ltn.
termen
Translations
French
limite
English
border
Spanish
límite
Italian
confine
German
Grenze.