Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aghedhósu , agt Definition nau de cosa modhe, chi est unu pagu tostada solu segundhu su tretu o segundhu sa calidade Synonyms e antonyms cadhosu / duraghe Sentences su lardu de su súmene est aghedhosu ◊ sa ua litàchina est calidade aghedhosa, bona a pabassa ◊ su péssighe duraghe zughet sa purpa aghedhosa Etymon srd. Translations French pavie English clingstone Spanish duro (dicho de algo que suele ser blando) Italian duràcino German hartfleischig.

allinnài, allinnàre , vrb rfl Definition fàere a linna; fàere o segare linna; pònnere linna, comente faent is matas creschendho Synonyms e antonyms intostare / linnai 2. issus teniant diritu de allinnai in is arrius 3. su fenu mi allinnat apetotu - naràt su burricu - Etymon srd. Translations French lignifier English to become wood, hardening of a grass Spanish hacerse duro como madera Italian farsi légna, indurirsi di un'èrba German holzig werden.

apisidhíu , pps, agt Definition de apisidhiri Synonyms e antonyms apisidhau, intostadu, tostu 2. totus si funt bolaus e fuius a coru istrintu e apisidhiu (G.Melis) Translations French rassis English stale Spanish duro Italian rafférmo German altbacken.

chídrinu , agt: chírdinu, cídrinu, círdinu, crídinu, crítinu Definition nau de materiale, chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a si segare; chi est tostau, o si est intostau e abbarrat téteru; nau de gente, chi essit deretu, lestru, a s'immurrada o iscontróriu, o chi est téteru in sa persona, chi no faet contu de is àteros Synonyms e antonyms àrridu, bídrinu, fracadinu, gríghine, stocatzinu, trajadu, tzacaditu / càdriu, crispu / téteru | ctr. lentu Idioms csn: andhare a passu crídinu = andhare a passu cràdiu, lestru; círdinu che fusti, che tzinníbiri, che bacagliari = téteru che fuste; nàrrere una cosa a chírdinu = nàrrere, dare órdine cun frimmesa e severidade Sentences sa cosa crídina comente la tocas si faghet a cantos ◊ su zuncu est chírdinu candho est sicadu meda ◊ est círdinu che incibixiau 2. fiat círdinu, pariat mortu ◊ dhu portat a su costau cídrinu che unu fusti! ◊ fiat unu sennori langinu, círdinu che furconi, incilliu e umbrosu ◊ tèngiu is manus círdinas de su frius ◊ su cuadhu fut sèmpere cun sa coa in artu e chídrina, currendho 3. s'incapat chi est essidu crídinu: no at nadu mancu "Bah"! ◊ che esseit chídrinu chena saludare a nesciunu Etymon ltn. citrinus Translations French rigide et fragile English rigid Spanish duro y frágil Italian rìgido e fràgile German starr und zerbrechlich.

lessoíni , nm Definition calidades diferentes de una matessi erba chi faent in logu de terra salamata Synonyms e antonyms sassoini* Scientific Terminology rba, Sarcocornia fruticosa, Salicornia europaea Translations French salicorne English salt-worth Spanish sosa alacranera, salicor duro Italian salicòrnia German Salicornie.

orijibesànte , agt Definition chi pecat a origas, chi intendhet pagu Synonyms e antonyms surdànciu, surdatzu, surdíghinu | ctr. orijilébiu Etymon srd. Translations French un peu dur d'oreille English hard of hearing Spanish duro de oído Italian sordastro German schwerhörig.

ortíciu , agt: antitzu, ortiju 1, ortitzu Definition chi est naschiu chentza lómpiu, chentza cumpriu: dhu narant de pipios, de animales (e de frutuàriu puru candho no lompet e ndhe orruet); si narat fintzes de cosa chi creschet pagu, a trebballu / ou ortíciu = criadu cun sa corza modhe, chena su pizu tostu Synonyms e antonyms agurtitu, agurtiu / ingatzinau / agurtidura, aurtíngiu | ctr. cumpridu, lómpidu / imbénnidu, losanu Sentences cani impressia catzedhus ortitzus Etymon srd. Translations French abortif, grêle English abortive, hard Spanish abortivo, duro, penoso, premioso Italian abortivo, stentato German abortiv, verkümmert, kümmerlich.

surdíghinu , agt Definition nau de ccn., chi pecat a origas, chi est unu pagu surdu Synonyms e antonyms surdànciu Etymon srd. Translations French un peu dur d'oreille English hard of hearing Spanish duro de oído Italian sordastro German schwerhörig.

tostàdu , pps, agt: tostau Definition de tostare; chi si est intostau, fatu tostau (fintzes mortu), chi no si lassat púnghere e ne segare cun facilidade, chi a dhu incracare no cedet; nau de gente, chi perricat, abbétiat / min. tostaxinu / tostau che perda = tostu che balla, tostu meda Synonyms e antonyms istirau, tiradu / intostadu, tostu / abbetiosu | ctr. abbàmbiu, lenu / gevi, modhe 2. bai ca in su brodu su cocòi tostau gei s'est ammodhiau! ◊ a Luisu in fàbbrica dhu poniant cun su picu a iscrostai tzúcuru chi si fiat callau e sidhau, prus tostau de su cimentu ◊ mi fatzu un'ou a tostau po cenai ◊ Pepe su pane tostau dhu bolet sèmpere a supas 3. babbu tuu parit tostaxinu ma… su coru no dhu portat de pedra! Translations French tendu, ferme, dur English strained, hard Spanish tenso, duro Italian téso, consistènte, sòdo German straff, fest.

tóstu , nm Definition nau de cosa, chi no si lassat púnghere, segare, trebballare, istrecare, incrubare; nau de gente, chi no si lassat cumbínchere, fintzes chi si credet meda e no s'indruchet a s'àteru, chi portat face manna, chi no sentit bregúngia Synonyms e antonyms abbadherigadu, tostadu / mannósigu, superbiosu / sfaciu | ctr. gevi, modhe Idioms csn: t. che balla = tostau che pedra; rispòndhere o faedhare a tostu, a sa tosta = azummai chentza chèrrere faedhare, coment'e chi sas peràulas li costent, coment'e unu chi si cret meda; ou cotu a t. = chi zughet cazados arbu e oidedhu; fàghere a tostu (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini tostau, a trabballu Sentences sa terra, coment'est tempus meda chentza pròere, est tosta ◊ tosta est sa pedra! 2. a su ricu l'agatas sempre tostu ◊ at imbucadu a ríere… fit tostu de su risu! 3. si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu Etymon ltn. tostus Translations French dur English hard Spanish duro, firme Italian duro, sòdo German fest.