Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allacanàe, allacanài , vrb: allacanare, allecanai Definition si narat foedhandho de gente, animales e matas chi funt cédios, lecos, chentza fortza po mancamentu de abba, po immarritzone, o àteru, de erbas e matas chi si che fúrriant o incrubant candho faet bentu forte; trebballare cun afannu, a cantu si dha podet fàere, tribbulare meda, fintzes torrare àlidu a pelea e a sa lestra, assupandho Synonyms e antonyms acalamai, addormicare, allebigiare, allechiai, ammustiai, caugai, ifrachire, inflachèssiri, irdebbilitare / fritire, muciare / acaogare, afandhare, afauciae, assupai, sufratare Sentences su sicori allàcanat erbas e floris ◊ seu totu allacanau de sa basca 2. aia iscavadu sa domo allacanendhe e mi so mortu de manu mia ◊ t'ismermu e ti allàcanu! ◊ ànima e corpus mi at allacanadu lassèndhemi tristu e isconsoladu (S.Baldino) 3. a brincos che la ponzeit in bidha, a limba fora allacanendhe che cane de catza (G.Addis)◊ sos canes fint isterrujados in s'umbra, allacanendhe a limba a fora Translations French languir, affaiblir English to languish, to weaken Spanish debilitarse Italian languire, infiacchire German schmachten, ermatten.

calamài , vrb: acalamai, calamiai, calemai, callamai, caramai Definition calàresi de su sicore, po mancamentu de abba, de fortzas Synonyms e antonyms acalabiare, allartzanai, allebigiare, allizare, irdebbilitare / ammaculiare, apirchizonare Idioms csn: unu frori caramau, calamiau, follas callamadas = tzédidu, tzédidas de su sicore; c. s'atza = dòrchere, pèrdere s'ata (in suspu, sa capatzidade de s'impònnere, de faedhare) Sentences s'est calemada sa mata 2. gopai Giuanni, bosu gei seis de bon'arratza e no si calamat s'atza che gortedhu arruinau! ◊ seu caramada: no tengu balia de nudha, cun cussu pentzamentu! Etymon srd. Translations French se flétrir, affaiblir, se faner English to dry up, to wither, to weaken Spanish marchitarse Italian appassire, infiacchire German ermatten, welken.

ifrachíre , vrb: infrachiri, inflachiri, irfrachire Definition fàere o essire fracu, débbile, lenu, de pagu fortza, pigare a frachesa; leare sa conca, fàere sa conca a brodu Synonyms e antonyms afrachiai, flachèssiri, indebbilitai, inflachèssiri / atambainare, scilibriri Sentences issu at deretadu a s’ifrachire e sa fortza sua si ch’est istirida ◊ sa fémina si fiat infrachia e aturàt crocada 2. custu arrexonamentu mi est infrachendi sa conca, ita dannu! ◊ zughet sos bratzos ifrachidos Etymon srd. Translations French débiliter English to enfeeble, to weaken Spanish debilitar Italian debilitare German schwächen.

illauníre , vrb Definition fàere débbile, chentza fortza Synonyms e antonyms ifrachire, indebbilitare, irdebbilitai, ispoderire Etymon srd. Translations French affaiblir English to weaken Spanish debilitar Italian svigorire German schwächen.

indebbilitài, indebbilitàre , vrb Definition fàere a debbilesa, fàere débbile Synonyms e antonyms acalamai, ifrachire, spoderai / irdebbilitai Sentences de is cropus pigaus fut istétia indebbilitada sa crabetura Translations French affaiblir, débiliter English to weaken Spanish debilitar Italian indebolire, debilitare German schwächen.

irdebbilitài , vrb: irdebbilitare Definition fàere a debbilesa, fàere débbile; nau de cosas, ifinigare, fàere prus pagu de agguantu Synonyms e antonyms acalamai, ifrachire, illaunire, indebbilitai, infrachessi, isteniai | ctr. afortire Sentences si t'irdebbilitas est peus: sacu irbóidu no abarrat istantàrgiu ◊ sa gana at irdebbilitau sos ànimos prus fortes 2. si che ndhe li sighis a segare meda, de linna, l'irdebbilitas e no rezet prus, custa cosa! Translations French débiliter, affaiblir English to weaken Spanish debilitar Italian debilitare, indebolire German schwächen.

irmeudhàe, irmeudhàre , vrb: irmidudhare, irmiodhai, smoedhari Definition bogare o pèrdere su meudhu, pèrdere sa fortza Etymon srd. Translations French enlever la moelle, épuiser English to weaken, to take the marrow out Spanish desmeollar, debilitar Italian smidollare German das Mark herausnehmen aus, entkräften.

sfinigài , vrb: ifiniare*, scinigai Definition fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa Synonyms e antonyms afinai, afinicare, assilingare, assutighilare, infinigae, insutiligai, irrussare, isgumentare / ammustèlchere | ctr. ingrussai 2. sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu Translations French s'amincir, affaiblir, épuiser English to wear out, to make thin, to weaken Spanish adelgazar, agotar Italian assottigliare, indebolire, sfinire German feiner machen, schwächen, erschöpfen.