chinníre , vrb: cinni, cinniri Definition fàere un'ingestu po inditare calecuna cosa; mòvere; mòvere is prabaristas serrandho e aperindho is ogos; tirare sa fune a is boes giuntos, po dhos manigiare Synonyms e antonyms abbadiai, chizire, fritire, gínniri, mòere, tzindhire, tzirigare Idioms csn: fuire a chinnire oju = fuire che lampu; chinnire s'oju = itl. strizzare l'òcchio Sentences su note no chinnit ocru, no fachet una ghilimada ◊ no cinniat ogu ◊ si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ malos, chena chinnire pibirista a unu póveru animale ant fatu gherra 2. no mi at mancu chinnidu ◊ ndhe giuches de intreore: no saludas, colas téteru, intreu, no ti chinnis mancu apenas! ◊ est ruta e la creiant morta ca isteit maigantu chena chinnire 3. su bentu chinnit sa fiama de sa candhela ◊ chi ti cinnis de ingunis arguai de tui! ◊ est tremendhe prus de tzinnindhe ◊ ti matzucant, ti chinnint che sedatu ◊ cun is ossus arrogaus, no si podiat mancu cinni ◊ no si chinnit in ojos ◊ candu fuedhàt issu nisciunus si cinniat (I.Murgia) Etymon ltn. cinnus Translations French remuer, bouger, se mouvoir peu English to move (little) Spanish esbozar, hacer señas, mover Italian muòvere, muòversi pòco pòco German bewegen, sich bewegen.

chizíre , vrb Definition mòvere is chígios, is prabaristas, nau prus che àteru cun s'avérbiu no po nàrrere chi istat firmu deunudotu Synonyms e antonyms chinnire Sentences mancu chizit de cantu est atentu Etymon srd. Translations French cligner des yeux, clignoter English to move eye brows (lash) Spanish fruncir las cejas Italian muòvere le cìglia, le sopraccìglia German die Wimpern und die Augenbrauen bewegen.

cummòvere , vrb: cummòviri Definition provare o fàere provare dolu, làstima, allutare is sentidos, tocare o ammodhigare su coro Synonyms e antonyms afriscionare, apiadai, internèssiri Translations French émouvoir English to move Spanish conmover, enternecer Italian commuòvere German rühren.

impressionài, impressionàre , vrb Definition lassare coment'e un'imprenta in calecuna cosa (es. sa lughe de una figura in sa pellícula); fàere impressione in s'ànimu de unu, fàere naschire unu sentidu, fàere mèglia, ispantu, meravíglia, fintzes coment'e timendho Synonyms e antonyms imprentai / spantai 2. comente at bidu totu cudhu sàmbene si est impressionadu e si est intesu male Translations French impressionner English to move, to expose Spanish impresionar Italian impressionare, suggestionare German beeindrucken.

isfadhixàre , vrb Definition murigare o mòvere sa braxa, iscutulare is tzitzones po istacare sa braxa Synonyms e antonyms ischicajare Etymon srd. Translations French tisonner English to move the embers Spanish atizar, hurgar Italian sbraciare German mit den Armen fuchteln.

istrallocàre , vrb Definition cambiare logu, portare de unu logu a un'àteru Synonyms e antonyms istrallatare, trasladai Sentences aèreos, naves, màchinas e trenos m'istrallocant in donzi parte e logu (G.Ruju) Translations French déménager English to move Spanish mudarse, trasladarse Italian traslocare German versetzen.

istransíre, istrantzíre , vrb: strantziri Definition lassare o pònnere a una parte, ispostare, lassare a pèrdere, lassare agoa, su si tròchere o passare a una parte, istesiandho Synonyms e antonyms frànghere, ibbortare, ispostare / crastinare Sentences fizu meu, no bi andhes a denote a cussu logu: istransichelu s'astru malu! (G.Ruju)◊ s'ómine sàbiu istransit s'astru malu ◊ custas no sunt oras de andhare: istrànsilas! ◊ sa realtade est su chi est, no si podet istrassire Surnames and Proverbs prb: iscritu misteru istrassire no podet ◊ istrassit ora istrassit puntu Translations French esquiver, fuir English to move asise, to avoid Spanish apartar, evitar Italian scansare, evitare, distògliere German vermeiden.

istregíre , vrb: istretzire, istrexire, istritzire, istrizire Definition istesiare, trantzire unu paghedhedhu, fàere logu, mòvere unu tretu pagu Synonyms e antonyms astesiai, illalgare, iscritzire, issuzire, istegiare, istesare, istirire, istreziare, istrinzire, schilliari, tòlchere, trancire | ctr. acoltziare, acostai Sentences su trau si che fit istregidu dae s'àlvure ◊ nche l'aiat ischitata istritzinnencheli su bratzu ◊ bi aiat tres muscas chi no si che cheriant istretzire dae sa brochita ◊ nointamas de si che istrizire si m'acúrtziat de piús Translations French éloigner, déplacer English to move away Spanish alejar, apartar Italian scostare, spostare German wegrücken.

mòere , vrb: mòfere, mòghere, mòvere, movi, mòviri Definition cambiare posidura, portare de unu logu o tretu a un'àteru, murigare; fàere cambiamentu, abbiare unu dolore; tzucare, rfl.pònnere in camminu, fàere viàgiu; fàere impresse / ind. pres. 3ˆ p. sing. mofet, moghet; cong. 2ˆ p. pl. moghetzas, movetzas; pps. móvidu, mófitu, mófiu Synonyms e antonyms irmoventare / andai, bènnere, caciare, cambiai, suncai, tocai 1 / coidai | ctr. firmai Idioms csn: mòviri s'istògumu = buluzare, fàghere a gana mala; movirisí po ternura = àere dolu, fàghere làstima; èssere a su moe moe = moindhe, pagu frimmu, candho goi candho gai; moindhe (nau de cosa chi si movit cun fuliesa manna) = frusiendi (bíere "múere") Sentences moe cussa pedra! ◊ sa pudheca est maseredha, mancu si movit candu dha tocas! ◊ su cane est moindhe sa coa ◊ moediche dae cue! ◊ non cherzo andhare in ancas chi mofent pro abbitúdine (L.Loi)◊ boe betzu, isfinidu, fadicadu, no si mofet ◊ a sa cosa prantada li cheret móida sa terra ca creschet de prus ◊ scerada est sempri crocada, non si podit movi, mancu pesai de su letixedhu ◊ no bos moghezas finas chi torro! 2. sa borta chi mi funta móvius is genugus fui abarrada sétzia unas cantu diis ◊ su tempus est móvidu, est moindhe ◊ no lu moent nen diàulos e nen santos candho si che tzacat un'idea in conca! ◊ sas berbeghes cherent móidas a pàschere 3. moe cun megus a cumandhu! ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agante de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta ◊ arguai a tibe chi ti mogas! 4. zuto una dente a su moe moe: at a èssere menzus chi mi ndhe la feta tirare ◊ ti as a mòere carchi dente manighendhe cussa peta tosta! 5. mòfeti, sinono torrat a rosinare e nos infundhimos! ◊ mòedi, mih, ca no bi at ora! ◊ toca movidindi ca tèngiu fàmini! Etymon ltn. movere, moere Translations French bouger, remuer, déplacer, détourner (dissuadere), se dépêcher English to move, to shift Spanish mover, desplazar, moverse, darse prisa Italian muòvere, movimentare, spostare, smuòvere, sbrigarsi German bewegen, versetzen, umstellen, verrücken, aufbrechen, sich beeilen.

tramudài , vrb: atramudai, tramudare, tramulare, tramunare, tramurai Definition cambiare, mescamente bestimentu, logu, cunditziones; fintzes traduire o furriare un'iscritura de una limba a s'àtera Synonyms e antonyms cambiai, mudaciare, mudai, stramudai, tramuxulare Sentences bi at cosas chi tràmunant in fele sos chervedhos ◊ si passas in logu chi potzas arrui, su mellus chi fatzas tramura caminu! (D.Bernardini)◊ cussos butios de suore si sunt tramulados in prellas ◊ po chi apas su pilu cambiau tramudai no podis sa natura ◊ su sole bellu si tràmunat in chimera ◊ sos pastores tramudant a sartu cajente a iverrare ◊ po Santu Zuanni cadhos e cadheris, tramudaos a festa, current a inghíriu de sa crésia 2. su pastore setziat s'ebba e faliat a bidha a si tramunare ◊ mi tràmuno ca esso a foraidha Etymon ltn. tra(n)smutare Translations French changer, déménager English to change, to move Spanish mudar, cambiar, mudarse Italian mutare, cambiare, traslocare German ändern, versetzen.

«« Search again